|
|
VÖÔØN HOA VAÊN NGHEÄ
Khoaù XI – ÑEÄ NHAÁT BAÛO BÌNH
Nguyeãn Ngoïc Thoâng Vaø Ngöôøi Con Gaùi Daáu Maët. Phan Laïc Tieáp
Trong khoùa Só Quan Haûi Quaân 11 Nha-Trang, toång coäng coù 81 ngöôøi, trong ñoù Nguyeãn Ngoïc Thoâng thuoäc nhoùm treû nhaát. Luùc môùi vaøo tröôøng, phaûi caét ñi gaùc ôû voïng soá 4, nhìn ra baõi ñaát hoang, höôùng veà nuùi Chuïtt, Thoâng ruït vai noùi "Gaùc coù mình tôù thoâi sao." Thoâng nhìn quanh nhö muoán tìm ai caàu cöùu, vaø noùi tieáp "Tôù sôï ma laém." Moïi ngöôøi cöôøi oà, Thoâng cuõng cöôøi oà, phoâ haøm raêng thieáu moät caùi. Keõ raêng hôû aáy, Thoâng thöôøng caém vaøo moät ñieáu thuoác laù vaø nhe raêng cöôøi, ñieáu thuoác laù vaãn khoâng rôi, vì theá baïn beø ñaët cho Thoâng moät caùi teân ñuøa nghòch laø Thoâng-Söùt. Sau hai naêm quaân tröôøng, maõn khoùa, nhö moïi taân só-quan khaùc, Thoâng ñaõ laø moät ngöôøi khaùc vöõng maïnh, nghieâm tuùc. Nhöõng taân só-quan khoùa 11 ñöôïc tung ñi khaép caùc ñôn vò Haûi-Quaân. Ngöôøi thì veà Haïm-Ñoäi, ñi taàu. Keû xuoáng mieàn Luïc-Tænh ñi caùc giang ñoaøn xung-phong. Chaúng bao laâu, töø nhöõng só-quan non treû, laàn löôït ñaõ coù nhöõng só-quan khoùa 11 ñöôïc giöõ nhöõng chöùc vuï ñôn vò tröôûng, trong ñoù coù Nguyeãn Ngoïc Thoâng. Cuoái naêm 1965, sau khi tham döï traän ñaùnh khoác lieät Ba-Raøi taïi Myõ-Tho, toâi ñöôïc goïi veà laøm Tröôûng Ñoaøn Taâm Lyù Chieán Löu Ñoäng, tröïc thuoäc Phoøng Taâm Lyù Chieán Boä Tö Leänh Haûi-Quaân, hoaït ñoäng cuøng vôùi Beänh Vieän Haïm HQ-400. Chuyeán coâng taùc ñaàu tieân cuûa Beänh Vieän Haïm HQ-400, ñi gaàn 2 thaùng suoát caùc ñôn vò thuoäc Vuøng 4 Soâng Ngoøi ñaõ ñöôïc caùc ñôn-vò Haûi Quaân trong vuøng vaø daân chuùng ñoùn nhaän noàng nhieät. Trong moät chuyeán coâng taùc khaùc taïi Vuøng 1 Duyeân Haûi, baét ñaàu taïi BTL/V1ZH taïi Ñaø Naüng, roài doïc theo bôø bieån töø Cöûa Vieät cho ñeán ñôn vò cuoái cuøng ôû phía Nam Vuøng I laø Duyeân Ñoaøn 16 taïi Coå Luõy, Quaûng-Ngaõi.
Tröôùc khi ñeán ñôn vò naøo Beänh Vieän Haïm cuõng nhö Ñoaøn Taâm Lyù Chieán Löu Ñoäng, ñeàu coù nhöõng cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc giôùi chöùc quaân-söï hoaëc haønh chaùnh ñòa phöông ñeå naém vöõng nhu caàu, nhaát laø an-ninh trong vuøng hoaït-ñoäng. Duyeân Ñoaøn 16 ñöôïc ghi nhaän laø aùp löïc ñòch raát naëng. Trong nhöõng ngaøy qua, ñòch coù nhöõng cuoäc phaùo kích vaøo Duyeân-Ñoaøn. An ninh quanh ñôn vò trong voøng moät caây soá ñöôïc coi laø khoâng baûo ñaûm. Tröôùc hoaøn caûnh naøy Beänh Vieän Haïm coù theå töø choái coâng taùc. Ñöôïc bieát yù-ñònh aáy Nguyeãn Ngoïc Thoâng buoàn laém, goïi thaúng cho Haïm-Tröôûng Beänh Vieän Haïm vaø phaøn naøn vôùi toâi "ÔÛ ñaây anh em haùo höùc chôø ñôïi ñaõ laâu. Daân quanh ñôn vò cuõng ñaõ ñöôïc thoâng baùo. Nay quí 'cuï' khoâng ñeán, maát maët anh em heát". Toâi hoûi laïi "Lieäu 'cuï' coù baûo-ñaûm an ninh ñöôïc khoâng". Thoâng ñaùp "Phoái hôïp vôùi Tieåu-Khu nöõa, khoâng ngaïi gì ñaâu …" Tuy nhieân ngay khi Beänh Vieän Haïm ñeán cöûa soâng tröôùc ñôn vò, Thoâng ñaõ coù maët treân chieác ghe chuû-löïc, ñoùn ñôïi. Moät cuoäc hoïp maët treân Beänh Vieän Haïm ñeå phaân coâng, nhaát laø laøm sao giöõ an-ninh cho ñoaøn coâng taùc. Coâng taùc quaân-y nhö khaùm beänh, nhoå raêng, chieáu ñieän, phaùt thuoác cho ñoàng baøo, thöïc hieän ban ngaøy, khoâng coù chi phaûi quan taâm laém. Vieäc trình dieãn vaên ngheä vaø coâng taùc chieâu hoài vaøo ban ñeâm phaûi tính toaùn kyõ. Treân caên baûn Ñoaøn Taâm Lyù Chieán chæ trình dieãn coù moät buoåi taïi ñôn vò, moät buoåi khaùc seõ daønh cho caùc vuøng phuï caän. Thoâng ñeà nghò "Dieãn ôû ñaây ñi. Moät buoåi thoâi cuõng ñöôïc. Lính cuõng laø daân, vaø gia-ñình hoï nöõa …" Chuùng toâi ñoàng yù, chæ trình dieãn taïi ñôn vò vaø huûy boû phaàn chieâu hoài ban ñeâm. Ñaëc bieät moät tieâu leänh cuûa Haïm Tröôûng ñeà ra "Ñeå Beänh Vieän Haïm luoân luoân ôû trong tình traïng saün saøng, ngoaøi caùc nhaân vieân Ñoaøn Taâm Lyù Chieán coù coâng taùc treân bôø, khoâng moät nhaân vieân naøo cuûa Beänh Vieän Haïm ñöôïc löu laïi treân caên cöù khi phaàn vuï cuûa mình ñaõ xong …" Beänh Vieän Haïm luoân luoân ôû trong nhieäm sôû taùc chieán, khoâng neo, haûi haønh doïc theo bôø bieån ñeå hoã trôï vaø phaûn öùng khi caàn. Moät ghe cuûa Duyeân Ñoaøn tuùc tröïc taïi caàu taàu ñeå saün saøng ñöa ñoùn nhaân vieân veà Beänh Vieän Haïm. Xuoàng nhoû cuûa Beänh Vieän Haïm cuõng ñöôïc thaû xuoáng nöôùc ñeå saün saøng vaøo bôø ñoùn nhaân vieân ra taàu.
Khi Ñoaøn Quaân Y Haûi Quaân laøm vieäc, Toaùn Daân Söï Vuï cuøng nhaân vieân ñôn-vò söûa nhöõng ñoaïn ñöôøng loài loõm xung-quanh, vaø taëng nhöõng gia-ñình ngheøo moät goùi quaø goàm vaûi, chæ khaâu, daàu aên. Toaùn Chính Huaán sinh hoaït vôùi moät tröôøng Tieåu-Hoïc vaø taëng hoïc sinh goùi quaø goàm buùt, möïc, vôû … Toâi vaø Thoâng ñi loøng voøng, goïi laø thaêm daân cho bieát söï tình, nhöng treân thöïc teá chuùng toâi xem xeùt nhöõng vò trí ñeå ñaët nhöõng traïm gaùc cho ñeâm nay. Nhìn nhöõng taûng ñaù traéng nhaün nhö nhöõng caùi tröùng khoång loà noåi leân giöõa nhöõng haøng caây thaáp thaät ñeïp, toâi baûo Thoâng: "Nhö nhöõng böùc trang tuøng truùc cuûa Taàu …" Thoâng ñaùp: "Khoán khoå vì noù ñaáy. Ban ñeâm tuïi noù veà, naáp sau caùc taûng ñaù aáy, baén vaøo ñôn vò …" Thaáy Thoâng noùi theá, moät söôøn nuùi meânh moâng tröôùc maët toâi, ñuùng laø baát lôïi cho mình. Ñòch ôû treân cao, coù nhöõng böùc thaønh chaén thaät toát laø nhöõng taûng ñaù naèm la lieät khaép caû moät söôøn nuùi bao-la. Maây thaáp ôû treân ñænh nuùi … Hai chuùng toâi tôùi ñaâu cuõng chæ gaëp treû con vaø ñaøn baø, ngöôøi giaø, raát ít khi gaëp ñaøn oâng trai treû. Toâi coù hoûi Thoâng veà vaán ñeà naøy. Thoâng noùi "Thanh nieân ña soá phaûi vaøo lính. Ñaëc bieät raát nhieàu nhaø chæ coù ñaøn baø, ñaøn oâng phaàn ñi taäp keát ra Baéc naêm 54, phaàn boû leân nuùi theo Coäng-Saûn sau naøy …" Toâi nhaéc Thoâng "Caån thaän laém môùi ñöôïc ñoù oâng ôi …"
Buoåi toái, treân caên cöù Duyeân Ñoaøn, moät nöûa nhaân vieân trong nhieäm sôû taùc chieán. Moät nöûa nhaân vieân vaø gia-ñình ngoài thöôûng thöùc vaên ngheä ngay tröôùc cöûa nhaø. Tuyeät ñoái khoâng taäp trung quaù ñoâng ñaûo tröôùc saân khaáu, ñeå traùnh thieät haïi khi ñòch phaùo kích. Rieâng Ñoaøn Taâm Lyù Chieán, khoâng ñem theo maùy ñieän naëng neà, duøng ñieän cuûa Duyeân-Ñoaøn, do ñoù phaûi haïn cheá thaép ñeøn ôû khu gia-binh. Tröôùc moãi nhaø ñeàu thaép ñeøn daàu, lung linh nhö moät phieân chôï ñeâm mieàn queâ ngaøy Teát. Ñaøn baø vaø treû con töôi cöôøi ñi laïi thaät vui.
Ñeâm ñaõ xuoáng, moïi vieäc ñaâu vaøo ñoù. Taát nhieân Haïm Tröôûng Beänh Vieän Haïm vaø caùc baùc-só khoâng leân tham döï. Saân khaáu caát ôû giöõa saân, ñeøn ñoùm töng böøng. Tröôùc saân khaáu chæ coù maáy chieác gheá daønh cho só-quan chuû vaø khaùch. Nhöng khu gia-binh moïi nhaø ñeàu môû cöûa, vôï choàng con caùi ngoài ñoù nhìn ra, xem trình dieãn vaên ngheä.
Cuoäc trình dieãn baét ñaàu. Xong phaàn thuû-tuïc, toâi vaø Thoâng trôû laïi vaên-phoøng, cuõng laø phoøng haønh-quaân, nhìn ra saân, vöøa thöôûng thöùc vaên ngheä, vöøa uoáng bia. Thoâng baûo "Laâu quaù môùi gaëp 'cuï'. Toâi coù baûo thaèng em naáu chaùo gaø, chuùng mình cuøng nhaäu cho vui, maáy khi môùi ñöôïc gaëp nhau töø luùc ra tröôøng …" Thaáp thoaùng sau nhaø beáp coù tieáng con gaùi cöôøi noùi khuùc khích, baûo ngöôøi phuï beáp mang caùc moùn nhaäu ra. Toâi ñöa maét hoûi, Thoâng ñaùp "Em gaùi haäu phöông ñeán döï vaên ngheä …" ÔÛ ngoaøi saân moät baøi haùt thôøi thöôïng vang leân roän raõ:
Ñoùn em trong voøng baøn tay ngöôøi lính
Baøi haùt röùt, tieáng voã tay roän raõ, vaø tieáng hoâ Bis, Bis. Ca só "Theå theo lôøi yeâu caàu cuûa caùc baïn, toâi xin trình baøy baøi Hoa-Bieån cuûa Anh-Thi." Tieáng voã tay noåi leân aøo aøo, laãn vôùi tieáng noùi lôùn: "Yeâu caàu Anh Thi leân saân khaáu cho moïi ngöôøi bieát maët." Trong naøy, trong nhaø beáp, ngöôøi con gaùi ngöøng cöôøi, chaïy ra saân theo loái beân caïnh ñeå xem maët nhaïc só Anh-Thi. Haï-Só Troïng Phaùo Phaïm Vaên Khoån böôùc leân saân khaáu, nhöng treân ngöïc aùo coù hai chöõ 'Anh-Thi' maàu vaøng oùng aùnh. Coâ ca só giôùi thieäu nhaïc-só Anh Thi. Anh-Thi ngöôïng nguøng cöôøi vaø cuùi chaøo moïi ngöôøi, roài ñi xuoáng. Tieáng voã tay aøo aøo. Coâ ca só caát tieáng:
Maét em maàu truøng döông Toùc em nhö soùng coàn …
Toâi ñôïi khi coâ gaùi trôû vaøo, toâi seõ tìm côù ñeå nhìn maët coâ ta, nhöng khoâng ñöôïc. Coâ phuû ñaàu baèng moät maûnh khaên daøi che gaàn heát maët. Coâ cuùi ñaàu böôùc ñi nhö chaïy vaøo beáp vaø laïi caát tieáng cöôøi khuùc-khích. Toâi vaø Thoâng vaø maáy só-quan vöøa aên uoáng vöøa nghe ngoùng töù beà. Toâi chôø ñôïi moät tieáng ñaïn suùng coái rôøi khoûi noøng, vaø nhöõng tieáng noå oaøng giöõa ñôn vò, nhö töøng ñöôïc nhaéc nhôû tröôùc khi tôùi ñaây. Cuoäc vui moãi luùc moãi theâm soâi noåi ôû phaân thoaïi kòch vaø bieåu dieãn aûo thuaät. Treû con khoâng cöôõng laïi ñöôïc, ra ngoài tröôùc saân khaáu ñeå xem caûnh nhai boùng ñeøn ñieän vaø nuoát baèng nöôùc Coca. Noãi sôï haõi nhö bay theo tieáng voã tay … Buoåi vui chaám röùt hôi sôùm so vôùi nhöõng laàn trình dieãn ôû caùc nôi khaùc. Moïi ngöôøi uøa caû ra saân, ñöùng quanh caùc ngheä-só. Vaø chæ moät thoaùng taát caû haàu nhö chia ñeàu vaøo khu gia-binh. Moät chöông trình 'haäu vaên ngheä' ngoaøi döï truø. Nhöõng cuoäc naâng ly oàn aøo vui veû "Maáy khi caùc anh caùc chò gheù qua ñaây … Ñaõ quaù chôù … Bao laâu laïi gheù tuïi naøy … ". Toâi vaø Thoâng laïi loøng voøng khaép khu gia-binh, voøng ra caû caùc traïm gaùc. ÔÛ ñaâu toâi cuõng baét gaëp nhöõng nuï cöôøi. Ñeâm vaéng daàn. Ñoaøn Vaên Ngheä Haûi-Quaân laàn löôït ra ghe, veà taàu. Tôùi nôi, toâi vaãn thaáy Haïm Tröôûng ñöùng treân Ñaøi Chæ Huy. Khi moïi nhaân vieân Ñoaøn Taâm Lyù Chieán ñaõ veà taàu heát, cöûa ñoå boä keùo leân, coøi nhieäm sôû haûi-haønh tieáp theo töùc khaéc. Chieán haïm quay muõi theo höôùng Nam. Toâi leân ñaøi chæ huy baùo caùo cho Haïm Tröôûng toång quaùt veà coâng taùc vöøa hoaøn taát. Cuøng luùc aáy tieáng Thoâng vang leân trong heä thoáng aâm thoaïi "Caùm ôn Haïm Tröôûng, caùm ôn taát caû. Chuùng toâi nhôù maõi buoåi vui naøy. Heïn gaëp nhau sôùm." Haïm-Tröôûng ñaùp laïi vaøi lôøi roài tieáng Thoâng noùi vôùi toâi "Caùm ôn 'cuï' nhieàu laém. Hoâm naøo veà Saøi-Goøn seõ tìm ñeán Boä Tö Leänh gaëp nhau." Töø treân ñaøi chæ huy ñi xuoáng, gioù bieån loàng loäng thoåi, toâi ñöùng laïi ôû beân hoâng phoøng aên, nhìn veà beân phaûi. Bôø bieån môø daàn. Duyeân Ñoaøn 16 nhoøe trong maøn söông, khoûa laáp vôùi moät mieàn nuùi non aâm u truøng ñieäp. ÔÛ ñoù, ngöôøi baïn cuøng khoùa vôùi toâi ñang phaûi ngaøy ñeâm ñoái ñaàu vôùi gian nguy. Nhöng cuõng trong maøn ñeâm aâm u aáy, toâi vaãn thaáy ñaâu ñaây tieáng cöôøi khuùc khích cuûa ngöôøi con gaùi daáu maët trong moät giaûi khaên phuû ñaàu.
Veà tôùi Saøi-Goøn trong khi chôø ñôïi chuyeán coâng taùc tôùi, toâi vöøa phaûi vieát phuùc trình coâng taùc ñaõ qua, vöøa theo doõi söï taäp döôït cuûa caùc chöông trình vaên ngheä môùi, nhaát laø theo doõi nhöõng ñeà nghò, nhöõng laù thö thænh nguyeän rieâng cuûa nhaân vieân caùc caáp maø Ñoaøn Taâm Lyù Chieán trong khi sinh hoaït taïi caùc ñôn vò, coù nhieäm vuï khuyeán khích vaø thu-nhaän ñeå trình thaúng leân Tö Leänh Haûi-Quaân. Trong thôøi gian naøy nhöõng aâm vang cuûa chuyeán coâng taùc taïi caùc ñôn vò xa vaãn tieáp tuïc doäi veà. Toâi möôïn moät soá haûi-ñoà töø Phoøng 2, nghieân cöùu nhöõng ñòa danh cho coâng taùc tôùi. Toâi nhìn laïi Duyeân Ñoaøn 16 vaø nghó mieân man ñeán vuøng ñaát nhieàu nuùi vaø ít ruoäng naøy, moät vuøng ñaát maø suoát 9 naêm khaùng chieán choáng Phaùp, ñaõ laø vuøng kieåm soaùt cuûa Vieät Minh.
Tröôùc khi taäp keát ra Baéc, theo tinh thaàn hieäp ñòng Geneøve, Vieät Minh toå chöùc nhöõng ñaùm cöôùi taäp theå giöõa caùc caùn binh cuûa hoï vôùi caùc coâ gaùi ñòa phöông, nhaèm taïo söï lieân laïc chaët cheõ giöõa keû ñi, ngöôøi ôû, haàu deã hoaït ñoäng sau naøy. Ñoù laø moät keá hoaïch laâu daøi vaø thaâm ñoäc. Nhaø vaên Voõ Phieán ñaõ nhìn thaáy yù ñoà aáy cuûa Vieät Minh. Quaû ñuùng nhö theá. Sau naøy khi cuoäc chieán Baéc Nam noåi daäy, Coäng Saûn ñaõ leùn luùt trôû veà, ñem theo nhöõng treû con ra Baéc, huaán luyeän ñeå sau ñoù thaû veà hoaït ñoäng. Keá hoaïch naøy nhaø vaên Voõ Phieán goïi laø 'Baét Treû Ñoàng Xanh'. Do ñoù, toâi lo laéng boàn choàn … Caøng tìm hieåu, caøng theo doõi chieán söï, toâi caøng thaáy lo laéng cho Thoâng.
Moät buoåi saùng ngaøy 7 thaùng 8 naêm 1967, tin töø Trung Taâm Haønh Quaân cho hay: "Ñeâm qua sau traän phaùo kích aùc lieät, 2 tieåu-ñoaøn Coäng Quaân ñaõ aøo aït taán coâng Duyeân Ñoaøn 16 taïi Coå-Luõy, Ñôn vò ñaõ phaûn öùng maõnh lieät. Ñöôïc söï hoã trôï cuûa caùc PCF, vaø nhaát laø coù söï phaûn phaùo cuûa HQ-10, Nhaät Taûo, caên cöù ñaõ ñaåy lui ñöôïc nhieàu ñôït taán coâng aùc lieät cuûa ñòch, nhöng Chæ Huy Tröôûng Duyeân Ñoaøn, HQ Trung Uùy Nguyeãn Ngoïc Thoâng ñaõ töû traän."
Toâi ñoùn nhaän tin naøy thaät baøng hoaøng, nhöng nhö ñaõ lôø môø thaáy bieát ñaâu ñoù trong tieàm thöùc. Vaø thaät khoå cho toâi, toâi laïi laø ngöôøi phaûi thoâng baùo tin naøy cho gia-ñình Thoâng. Thoâng ngöôøi baïn cuøng khoùa. Thoâng coøn treû quaù, môùi 25 tuoåi, vinh thaêng Ñaïi-Uùy. Thi haøi Thoâng ñöôïc ñöa veà quaøn ôû Vieät-Nam Quoác Töï, toâi vaø baèng höõu cuøng khoùa coù ñeán canh xaùc vaø phaân öu. Ngoaøi thaân nhaân cuûa Thoâng maø toâi haèng quen bieát, coù moät ngöôøi con gaùi phuû kín maët baèng nhöõng vuoâng khaên traéng, ñaïi tang, chæ loù ra ñoâi maét xuõng nöôùc, xöng vuø. Ngöôøi con gaùi aáy nöùc nôû, choaøng ngöôøi leân naép aùo quan. Toâi chaéc ñaây laø ngöôøi con gaùi coù tieáng cöôøi khuùc-khích ôû sau nhaø beáp khi toâi ñeán coâng taùc ôû Coå-Luõy, Duyeân Ñoaøn 16. Duø chuù yù, cho ñeán luùc aáy toâi vaãn chöa nhìn ñöôïc maët ngöôøi con gaùi naøy. Hoâm tieãn Thoâng laàn cuoái, toâi phaûi ñi coâng taùc, neân khoâng döï ñöôïc. Baïn beø keå laïi, ñaùm ma Thoâng ñi giöõa Saøi-Goøn naéng chaùy. Nhöõng só-quan ñoàng khoùa maëc ñaïi-leã, ñeo kieám, ñöa tieãn Thoâng ñi moät haøng daøi, Khi haï huyeät, hai haøng só-quan tuoát kieám laøm thaønh hình chöõ V, quan taøi Thoâng ñi ôû giöõa. Ngöôøi con gaùi töø Quaûng Ngaõi maëc ñaïi-tang, laên loän treân mieäng huyeät, keâu khoùc thaät laø thaûm thieát. Tuy chöa heà coù moät höùa heïn gì, gia-ñình chöa bieát, nhöng thaáy taám loøng xoùt thöông cuûa coâ quaù thieát tha, cuï thaân sinh ra Thoâng coù tôùi naém tay coâ gaùi naøy vaø noùi: “Thoâi con, Thoâng noù vaén soá. Nhöng Thaày cuõng coi con nhö con Thaày …" Coâ gaùi lui ra, nhöõng caùnh hoa, nhöõng naém ñaát cuûa baïn beø, thaân nhaân ñöôïc töø töø neùm xuoáng. Treân ngoâi moä môùi, nhöõng taûng ñaát môùi cuõ ñöôïc ñaép leân cao, treân phuû laù quoác-kyø. Moïi ngöôøi laàn löôït ra veà, ngöôøi con gaùi coøn guïc ñaàu treân naám moä, khoùc ngaát, daõ döôïi. Theo tin cuûa moät thaân nhaân cuûa Thoâng hieän ôû Hoa-Kyø cho bieát: "Cuï thaân sinh ra Thoâng noùi raèng: “Ñaèng naøo Thoâng, ngöôøi nhaø mình cuõng ñaõ maát roài. Cheát nhö theá cuõng laø vinh quang. Cheát maø coù ngöôøi thöông xoùt cuõng laø ñieàu an-uûi." Do ñoù gia-ñình ñaõ cho pheùp ngöôøi baïn gaùi cuûa Thoâng ñeå tang. Vaãn theo nguoàn tin naøy, trong nhöõng ngaøy ñoùng taïi Duyeân Ñoaøn 16, aùp löïc cuûa ñòch thaät laø khoác lieät. Ñòch ñaõ treo giaûi ai gieát ñöôïc Thoâng seõ ñöôïc VC thöôûng moät trieäu ñoàng! Traän ñaùnh vaøo Duyeân Ñoaøn 16 ñöôïc coi laø aùc-lieät, vaø coù nhieàu döõ kieän laø ñôn vò bò noäi tuyeán. Sau traän ñaùnh teân caän veä cuûa Thoâng bieán maát. Coù theå ñoù laø teân noäi tuyeán do ñòch gaøi vaøo. Cuõng coù ngöôøi noùi "Caùi coâ naøy laø gì cuûa Thoâng maø khoùc thöông quaù vaäy. Hay laø ngöôøi cuûa phía beân kia … " Cuoäc chieán bi thöông vôùi bieát bao khoå luïy, moãi luùc moãi theâm khoác lieät, caâu hoûi treân ñaõ chìm vaøo queân laõng. Nhöõng thuø haän choàng cheùo vôùi yeâu thöông, quaán chaët laáy nhau. Bom ñaïn töø nhöõng phöông trôøi xa ñoå tôùi. Maùu xöông ngöôøi Vieät moãi luùc moãi tan taønh… Bieát bao nhieâu thanh-nieân nhö Thoâng ñaõ cheát. Cheát vôùi caû taám loøng trung-tín gìn giöõ queâ höông. Hoï laø nhöng ngöôøi anh-huøng cuûa thôøi cuoäc. Baây giôø, naêm 2000, cuoäc chieán ñaõ nhaït nhoøa. Ngöôøi con gaùi khoùc thöông Thoâng baây giôø ôû ñaâu, coù bao giôø trôû laïi Saøi-Goøn thaêm moä Thoâng ñeû buøi nguøi nhôù laïi. Moät vò thaân nhaân cuûa Thoâng hieän ôû Hoa-Kyø coøn noùi "Hoâm ñöa tieãn chuù Thoâng caû moät khuùc ñöôøng Traàn Quoác Toaûn ngôïp traéng moät maàu aùo HQ, vôùi côø xí vaø Ban Quaân Nhaïc. Khi oâng Tö Leänh HQ ñeán, roài cöû quoác thieàu, roài gaén lon Ñaïi-UÙy leân goái ñeå truy taëng chuù Thoâng, roài laïi coù gaén Baûo Quoác Huaân Chöông nöõa … OÂng toâi ñau khoå laém, nhöng cuõng thaáy caùi cheát cuûa chuù Thoâng laø danh döï quaù. OÂng toâi ñaõ ñeå caëp lon, caùi huy chöông vaø thanh kieám cuûa chuù Thoâng leân baøn thôø, ñaèng sau taám hình cuûa chuù aáy. Sau 75, baøn thôø cuûa chuù Thoâng vaãn khoâng thay ñoåi. Chuù Thoâng laø ngöôøi con aùp uùt trong soá 14 ngöôøi cuûa oâng toâi. Naêm 84, ngöôøi con thöù naêm cuûa oâng toâi, keït laïi ôû ngoaøi Baéc, vaøo thaêm oâng toâi. Chuù naøy nhìn leân baøn thôø chuù Thoâng, buøi nguøi vaø noùi vôùi oâng toâi: "Thaät laø oan traùi, khoán khoå cho moät cuoäc huynh ñeä töông taøn…"
000
Taïi sao Duyeân Ñoaøn 16 laïi bò ngaøy ñeâm baùm saùt, bao vaây? Nhieàu cuoäc phaùo kích khoác lieät duyeân-ñoaøn ñaõ lieân tuïc xaåy ra. Döôùi söï chæ huy cuûa Thoâng, Duyeân Ñoaøn vaãn ñöùng vöõng vaø lieân tuïc taïo ñöôïc nhöõng thaønh coâng lôùn trong vieäc baûo veä laõnh haûi Vieät-Nam. Nhieàu taàu ñòch xaâm nhaäp vaøo Sa-Kyø, maø ñòch goïi laø cöûa khaåu cuûa Khu-5, ñaõ bò caùc chieán haïm, chieán thuyeàn cuûa ta theo doõi, ngaên chaën vaø ñaùnh chìm. Ñeå coù moät caùi nhìn cuï theå veà nhöõng chieán coâng naøy, chuùng toâi xin trích moät soá taøi lieäu cuûa Haø-Noäi (Lòch Söû Haûi Quaân Nhaân Daân Vieät-Nam, döï thaûo vaø toùm taét, BTL/HQ 1980, trang 110-111) nguyeân vaên nhö sau:
"… Naêm 1967, theo chæ thò cuûa Quaân-UÛûy Trung Öông, ñoaøn taïm döøng chôû haøng cho Nam-Boä, ñeå chôû haøng cho Lieân-Khu 5, vôùi yeâu caàu moãi ñòa phöông ñuôïc moät chuyeán (…). Taøu 43 phaùt xuaát ngaøy 8 thaùng 3 naêm 1967, ñeán 23 giôø ngaøy 13 thaùng 7 naêm 1967 bò maùy bay ñòch phaùt hieän. Ñeán 2 giôø ngaøy 14 thaùng 3 naêm 1967 bò 4 taøu ñòch bao vaây ngaên chaën (…). Cuoäc chieán ñaáu ôû ñaây noå ra, cuoái cuøng buoäc ta phaûi phaù huûy taàu."
"… Taøu 198 xuaát phaùt ngaøy 6 thaùng 7 naêm 1967, chôû vuõ-khí vaøo cho Quaûng-Ngaõi, sau 10 ngaøy khoân kheùo löøa ñòch, ñeán 14 thaùng 7 naêm 1967, caùch beán taàu 6 haûi lyù, bò taøu chieán vaø maùy bay ñòch baén phaù ngaên chaën. Taøu 198 vöøa noå suùng baén traû ñòch, vöøa vaän ñoäng vaøo bôø bieån Ba Laøng An. ÔÛ traän naøy, thöôïng uùy chính trò vieân Huyønh Ngoïc Thaïch, thieáu-uùy Phaïm Chuyeân Nghieäp ñaõ chieán ñaáu raát duõng caûm vaø hy-sinh … "
Haõy bình tónh nhìn laïi ñoaïn vaên treân. Töø ngaøy 8 thaùng 3 cho ñeán khi Thoâng cheát, ngaøy 6 thaùng 8 naêm 1967, chöa ñaày naêm thaùng trôøi, chöa keå nhöõng taàu ñòch laûng vaûng ôû ngoaøi khôi bò caùc chieán haïm ta theo doõi vaø saên ñuoåi, rieâng vuøng bieån Ba Laøng An, vuøng traùch nhieäm cuûa Duyeân Ñoaøn 16, do Thoâng chæ huy, ñaõ coù 2 vuï ñaùnh ñaém taàu ñòch. Taøi lieäu treân cuûa Haø-Noäi ñaõ khoâng noùi ñeán haøng traêm taán vuõ-khí ñaõ bò ta phaù huûy vaø tòch thu, cuõng khoâng noùi ñeán nhöõng thuûy thuû ñoaøn cuûa caùc taàu xaâm nhaäp bò cheát vaø bò thöông. Ñoù laø moät thieät haïi naëng neà cho ñòch. Duyeân Ñoaøn 16 nhö con dao ñaâm vaøo coå, nhö nuùt chaën aán vaøo hoïng, chuùng phaûi tìm moïi caùch gôõ ra. Phaûi gôõ ra baèng ñöôïc. Gôõ ra ñeå traû moái haän thuø veà 2 con taøu bò ta ñaùnh ñaém, veà hai caùi cheát cuûa vieân thöôïng-uùy Huyønh Ngoïc Thaønh, chính-trò vieân, vaø teân thieáu uùy Phaïm Chuyeân Nghieäp. Gôõ ra ñeå tìm hôi thôû cho caû maët traän cuûa Lieân Khu 5 ñang thôøi soâi ñoäng. Chuùng ñaõ khoâng thaéng ñöôïc baèng suùng ñaïn vaø söï can tröôøng, chuùng phaûi tìm caùch khaùc. Baèng moïi caùch, duø gian saûo nhaát, duø toán keùm nhaát. Moät trieäu ñoàng ñöôïc chuùng ra giaù cho baát cöù ai gieát ñöôïc HQ Trung UÙy Nguyeãn Ngoïc Thoâng, Chæ Huy Tröôûng Duyeân Ñoaøn 16. Phaûi chaêng ñoù laø duyeân côù ñöa ñeán söï hy-sinh cuûa Thoâng? Treân 30 naêm ñaõ troâi qua, nhöõng chi tieát veà söï can tröôøng cuûa quaân nhaân Duyeân Ñoaøn 16, söï thoâng minh duõng caûm cuûa Thoâng ñaõ nhaït nhoøa, queân laõng. Nhöng vôùi nhöõng chöùng côù cuï theå trong taøi lieäu cuûa ñòch neâu treân, cuõng thöøa ñeå chöùng minh raèng Duyeân Ñoaøn 16 laø moät ñôn vò raát xuaát saéc vaø höõu hieäu cuûa HQ vaø cuûa Quaân Löïc Vieät-Nam Coäng-Hoøa. Thoâng cuõng nhö nhöõng quaân nhaân döôùi quyeàn anh laø nhöõng ngöôøi anh huøng cuûa quaân löïc, cuûa mieàn Nam, choáng laïi söï xaâm nhaäp cuûa Haø-Noäi baèng ñöôøng bieån.
Thoâng ôi, trong noãi tan hoang ñau ñôùn cuûa ngaøy taøn cuoäc chieán, chuùng ta, keû soáng cuõng nhö ngöôøi cheát ñeàu coù noãi ñau chung. Tröôùc ñaây trong thaâm taâm toâi, coù luùc toâi ñaõ nghó raèng: "Thoâng treû quaù, Thoâng cheát toäi nghieäp quaù …" Nhöng vôùi taøi lieäu cuûa ñòch ñeå laïi, duø raát ñôn sô, gian doái, vaãn phôi baøy roõ raøng raèng Duyeân Ñoaøn 16 ñoùng taïi Coå-Luõy quaû laø moät ñôn vò anh-huøng, vaø chính Thoâng, anh laø moät keû anh-huøng. Hai taøu ñòch, haøng traêm taán vuõ-khí, 2 só quan cuûa ñòch vaø thuûy thuû ñoaøn cuûa 2 taàu naøy ñaõ vuøi thaây trong vuøng bieån traùch nhieäm cuûa Thoâng. Thoâng coù theå mæm cöôøi raèng söï hy-sinh cuûa Thoâng, ñòch ñaõ traû baèng moät giaù raát ñaét. Laø nhöõng ngöôøi baïn cuøng khoùa, chuùng toâi khoâng bao giôø queân anh. Chuùng toâi haõnh dieän vì anh. Thoâi nguû yeân ñi nheù Thoâng ôi. Neáu Thoâng coù soáng ñeán baây giôø, Thoâng cuõng seõ nhö chuùng toâi, vaø nhö bao nhieâu ngöôøi nöõa, phaûi ngaäm nguøi, uaát öùc, nhö thi-só Thanh-Nam ñaõ noùi hoä chuùng ta raèng:
Canh baïc chöa chôi maø heát voán Côø coøn nöôùc ñaùnh phaûi ñaønh thua
Nguû yeân ñi nheù Thoâng ôi. Thoâng ñaõ soáng nhö moät ngöôøi trai cuûa thôøi cuoäc. Caùi cheát cuûa Thoâng röïc rôõ nhö moät vöøng ñoâng hieän leân ôû vuøng bieån queâ nhaø.
Phan Laïc Tieáp
Nhaén Thoâng veà hoïp khoaù Ban Bieân Taäp
Ñaèng aáy naèm yeân, kheùp tuoåi xanh Tôù saàu löu laïc, moäng khoâng thaønh Thaùng Baåy nhôù veà ñaây hoïp khoùa Taùm moát thaèng ñaâu? Giôø ñieåm danh!
Coù gaëp 'Caø Chua'? Thaèng Bích ñoù! Nhaén duøm laø tôù ñaõ ñem hình Leân chuøa göûi gaám, nghe kinh keä Cho hoàn sieâu thoaùt coõi u-minh.
Boán möôi naêm tröôùc mình troâi daït Keát baïn treân bôø caùt traéng phau Nha-Trang ngaøy cuõ, ñôøi hoan laïc Coøn nhôù coøn thöông giaác moäng ñaàu.
Khi veà nhôù ruû daêm ba ñöùa. Nghe chuyeän ngaøy xöa ñeå khoùc cöôøi. Toùc tôù baây giôø khoâng xanh nöõa. Chæ coøn moät chuùt nhôù thöông thoâi.
NHÖÕNG CON GIAÙP BAÛO BÌNH
Saùng Taùc: Vuõ Höõu San & Traàn Ñoã Caåm. Hieäu Chính: Traàn QuangThieäu (Ñaàu naêm 2001)
Ñeä Nhaát Baûo Bình coù nhieàu "soá dzaùch", raát ñuùng vôùi "double number one" hôïp thaønh Khoùa 11 Só Quan Haûi Quaân Nha Trang. Haàu heát nhöõng "caùi nhaát" naøy ñaõ ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát tôùi nhö: ñoâng nhaát (81) tính ñeán naêm nhaäp khoùa 1961, saûn xuaát ñöôïc nhieàu Haïm Tröôûng nhaát, nhieàu "oâng lôùn" nhaát nhö oâng "Thieäu" (Toång Thoáng), hai oâng "Khaùnh" (Quoác Tröôûng), oâng "Loäc" (Thuû Töôùng) v.v... Baûo Bình cuõng laø khoùa duy nhaát "coù thuûy coù chung" taän duïng baûng maãu töï Vieät Ngöõ töø ñaàu ñeán cuoái: teân khoùa sinh baét ñaàu baèng chöõ A (Nguyeãn A) vaø chaám döùt baèng chöõ Y (Ngoâ Xuaân YÙ). Nhöng ít ra coøn moät "soá dzaùch" nöõa ñöôïc giöõ töông ñoái bí maät, ñoù laø coù "Chuoàng Suùc Vaät" hay "Sôû Thuù" ñoâng nhaát. Ñeå so saùnh, Trôøi Ñaát cuõng chæ sinh saûn ñöôïc 12 con giaùp, neáu tính caû "Can Chi" thì cuõng chæ leân tôùi con soá 60, nhöng hai soá 1 Baûo Bình coù tôùi 81 con giaùp!
Trong caùc cuoäc gaëp gôõ hay hoïp maët chính thöùc gaàn ñaây, moät soá caùc Bình ... coå, Bình ... söùt, Bình .. meû, sau nhöõng ñoïa ñaày cuûa naêm thaùng, döôøng nhö khoâng coøn nhôù roõ tuïc danh nhöõng con vaät cuøng chuoàng. Taøn nhaãn hôn nöõa, coù Bình laïi queân caû lyù lòch cuûa chính mình! Ngoaøi ra, ña soá Bình nöông töû cuõng thöôøng than phieàn khoâng bieát roõ hoà sô hoä tòch cuûa töôùng coâng mình trong Sôû Thuù.
Ñeå ñaùp laïi nhu caàu tìm hieåu neâu treân, chuùng toâi seõ löôïc duyeät lyù lòch cuûa töøng con giaùp Baûo Bình ñeå moïi ngöôøi cuøng coù dòp oân laïi nhöõng kyû nieäm thaân thöông cuûa thôøi "xeáp buùt nghieân theo nghieäp ñao cung". Cuõng xin thöa tröôùc cuøng caùc baïn ñoàng chuoàng, moãi con giaùp ñeàu coù nhöõng ñaëc ñieåm khaùc nhau, toát xaáu tuøy ngöôøi ñoái dieän. Do ñoù, baøi vieát ñoâi khi ñi saâu vaøo chi tieát nhöng vaãn khoâng ngoaøi muïc ñích "tröôùc mua vui sau laøm nghóa", chaúng heà coù aùc yù ñaû kích, xoi moùi hoaëc cheâ bai. YÙ-töôûng laåm-Caåm, vaên-chöông nhaùt göøng naáu saùo Vòt neân ñaïi xaù vaø keå laïi khi tra ødö töûu haäu!
Sau ñaây laø lyù lòch cuûa nhöõng con giaùp Baûo Bình, keå theo thöù töï ABC.
A! , anh naøy ñöùng ñaàu soå vôùi teân ngaén nhaát vaø cuõng ghi tröôùc nhaát trong töï ñieån. Cuõng coù theå laø Bình ñaõ "ñi lính" laâu nhaát vì anh nhaäp nguõ vaøo cuoái thaùng 12 naêm 1951 taïi thaønh Mang Caù, Hueá. Raát ñöùng ñaén vaø laø moät trong nhöõng Bình ñöôïc ñaëc aân laõnh giaáy pheùp nguû ngoaøi vaøo moãi toái thöù tö ñeå laøm troøn boån phaän coâng daân. Chaéc vì taäp bôi caïn sôùm neân anh coù caùi choã ñeå ngoài raát no troøn, ñeïp ñeõ vaø haáp daãn, xöùng ñaùng laø noãi theøm thuoàng cuûa phaùi nöõ. Toùm laïi, anh laø hình aûnh cao ñeïp cuûa GRAND MONDE. Toát, thaønh thaät vôùi baïn beø nhöng raát gheùt loaïi nguïy quaân töû Nhaïc Baát Quaàn. Qua Hoa Kyø, ñeå cho thích hôïp vôiù hoaøn caûnh môùi, anh ñoåi teân laø Anthony Ditto. Anh laøm lôùn ñeán chöùc Chuû Tòch Löïc Löôïng vôùi lôøi tuyeân boá xanh dôøn: "Ta laø keû thuø cuûa boïn chuû tröông keá hoaïch "ñaàu to ñít teo".
Chæ Duy coù Anh laø deã thöông, hieàn laønh nhaát nhö con Choù Boâng trong chuoàng suùc vaät. Daân traïi hoïc sinh Phuù Thoï Leàu. "Boä loâng ñaàu" ñen nhaùnh, xoaên töï nhieân cöù nhö boá Choù Xuø. Anh naøy traéng treûo, ñeïp trai, thuoäc loaïi "noble" nhaát khoùa, ñeán noãi tieáng suûa cuõng thanh tao nheï nhaøng, khoâng keäch côõm thoâ tuïc nhö nhöõng "côø taây" khaùc. Leõ dó nhieân, Choù Boâng ñi ñaâu cuõng laø cuïc cöng cuûa caùc baø caùc coâ, vöøa aâu yeám nöïng nòu, vöøa thì thaàm "duy chæ coù Anh ... Duy Anh ...". Qua Hoa Kyø trôû thaønh chuyeân vieân gaïo coäi cuûa IBM. Khoâng lieân quan gì ñeán Ñoâng Taø, nhöng laø boá cuûa nöõ hieäp Hoaøng Dung.
Bình naøy ñi ñaâu cuõng ñöôïc moïi ngöôøi - duø yeâu duø gheùt - goïi baèng Anh. Raát ñöùng ñaén, möïc thöôùc, caån thaän trong vieäc giöõ tieàn baïc neân ñöôïc anh em tín nhieäm trong chöùc vuï Quaûn Lyù Hoäi Thöïc vaøo giai ñoaïn ñaàu ôû quaân tröôøng. Laâu ngaøy khoâng lieân laïc ñöôïc, coù leõ vaãn coøn soáng ôû Vieät Nam. Nhöng cuõng coù tin "Anh Quaûn Lyù" sinh soáng aån daät taïi xöù laïnh Gia-Naõ-Ñaïi.
Con giaùp naøy chaéc chaén khoâng theå ngheøo vì teân tieàn ñònh vöøa laø Phuù oâng laïi kieâm Baù hoä. Traéng treûo, ñeïp trai, aên noùi chaûi chuoát, tieáng Anh ñuùng gioïng heát xaûy xeáp vaøo toaùn 1. Raát toát buïng vaø vui veû vôùi baïn beø. Nuï cöôøi töôi taén luoân nôû treân moâi. Coù thôøi bieät phaùi qua Haøng Haûi Thöông Thuyeàn. Ñaëc bieät naêng löïc saûn xuaát ... ngaàm raát cao, vì nghe noùi anh laø moät soá raát ít tuø caûi taïo coù taøi laøm cho baø xaõ thaêm nuoâi ñi moät veà hai. Hieän ñònh cö taïi UÙc, töøng ñaûm nhieäm chöùc vuï gia tröôûng gia ñình Haûi Quaân tieåu bang Victoria. Raát tieác laø anh hoaøn haûo quaù neân khoâng ñöôïc gia nhaäp chuoàng suùc-vaät, vaø vì anh ñöùng ñaàu baûng ñieåm danh, so far, neân xin goïi anh laø ‘Ngöôøi Khoâng Teân Soá 1’.
Teân anh naøy goïn Baân, kheùo tay kheùo chaân coøn hôn Thôï Moäc, baïn beø thaân thöôøng goïi laø Baùc Phoù Moäc. Cöïu Thieáu Sinh Quaân. Anh hieàn khoâ, luùc naøo cuõng cöôøi töôi vaø heát loøng vôùi baïn beø. Danh baát hö truyeàn, ngheà rò moï ñuïc ñeõo cuûa anh raát "tôùi" khieán caùc nöõ thaân chuû voâ cuøng öng yù. Sau naøy, khi laø thöông pheá binh vì löïu ñaïn cuûa Vieät Coäng vaøo naêm 1971, anh laïi thieän ngheä theâm ngheä thuaät "caém duøi". Bình KK öu aùi taëng theâm danh hieäu "Bình Meû". Con caùi ñeàu laø kyõ sö thaønh ñaït.
Nguyeân ngheà "ñi maây veà gioù" nhöng coù leõ vì boïc ñoà ngheà hôi naëng neân ñoåi qua taøu thuûy cho chaéc aên. Teân anh nhö nghe chaâu Ngoïc hay Baûo vaät. Tuïc danh"Sôn Döông" laø moät huyeàn thoaïi. Nghe noùi trong ñeâm caùc ñaøn anh (khoùa 10) ra tröôøng, ñeå traû thuø cho vuï bò taït nöôùc laïnh trong luùc ñang nguû, hoï ñaõ baét coùc con giaùp naøy vaøo phoøng nguû vaø laáy sôn pheát vaøo "boïc ñoà ngheà" raát deã neå cuûa anh. Baùo haïi anh phaûi "xuoáng toùc" vaø theâm chöõ "Sôn" vaøo tuïc danh "Döông". Theo ñuùng caùi "huoâng" truyeàn-thoáng, Sôn-Döông tin-töôûng cuoäc ñôøi laø ngaén nguûi. Anh ñaõ anh duõng hy taïi raïch Ba Raøi, Myõ Tho vaøo ngaøy 29 thaùng 9/ 1965, khi phuïc vuï taïi Giang Ñoaøn 27 Xung Phong.
Laø daân chôi ñieäu ngheä beân Taây veà, baùc Hoà cuõng phaûi mang hoï cuûa anh. Traéng vaø no troøn nhö cuïc boät. Tuy baø con vôùi Tö Leänh HQ ñöông thôøi nhöng khoâng caäy thaàn theá, ngöôïc laïi raát toát vôùi beø baïn. Ñöôïc caùc baø caùc coâ töng tiu va cöng chieàu nhö Ngoïc Baùu. Taøi ngheä "haùi hoa hieán Phaät" cuûa anh leân ñeán möùc thöôïng thöøa vì hoa thôm anh "laøm" luoân caû cuïm. Nghe noùi thöôøng thì thaàm, chia xeû chuyeän "Taám Caùm" cuøng Fernandel. Töû naïn laät xe taïi Röøng Laù (Phan Thieát) vaøo naêm 1973. Ñaây cuõng laø moät tröôøng hôïp hi höõu vì anh truøng teân vaø cuøng moät bieät danh vôùi moät Baûo Bình khaùc. Xin ñoïc tieáp …
Moät Baùu vaät nöõa trong khoùa. "Noïc lôùn, gioáng toát" raát hieám trong chuoàng suùc vaät. Ñöôïc phaùi nöõ nuoâi naáng caån thaän vaø töng tiu nhö Heo gioáng. Laø moät vò Haïm Tröôûng can tröôøng vaø göông maãu chieán ñaáu cho tôùi phuùt choùt trong nhöõng ngaøy cuoái thaùng 4/75. Baùt Giôùi naøy chaúng may keït laïi vaø bò Vieät Coäng boû tuø nhö côm böõa. Vôï vaø 4 con anh bò Vieät Coäng baén cheát taïi caàu chöõ Y khi vöôït bieân. Anh vaø ñöùa con nhoû soáng soùt nhöng laïi bò tuø laàn thöù hai. Sang Hoa Kyø ñoåi ngheà, laøm thô, vieát vaên vaø "ñi hoïc chôi" nhöng vaãn ñaäu nhieàu baèng caáp cao. Ñaëc bieät saùng taùc nhieàu taùc phaåm vaên thô giaù trò vaø ñaõ xuaát baûn taäp thô "Meï Vaø Queâ Höông" vaø laø taùc giaû truyeän daøi "Ñeâm Ñen Quûi Ñoû". Vieát truyeän ngaén cuõng öôùt aùt nhö "Möôøng Chaûy". Luùc naøo cuõng soáng an nhaøn thoaûi maùi aên no nguû kyõ ngaâm caâu "Noïc to khoâng lo bò ñoùi".
Vôùi nöôùc da baùnh maät raát coù duyeân, tuy khoâng xaäm nhö Chaø Vaø nhöng moïi ngöôøi vaãn goïi anh laø anh Baûy, coù leõ vì haøm raêng ñaëc bieät truø phuù vaø traéng ñeàu nhö hình quaûng caùo kem Hynos. Coù nhieàu tuïc danh, naøo Moû Caøy, Maùi Taây Hieân, Giaùm Ñoác nhaø maùy Naïo Döøa Kieán Hoøa ... nhöng hoãn danh thoâng duïng nhaát laø Xe Ngöïa maø Caù Sôn phieân dòch thaønh Maõ Xa. Lyù do vì trong nhöõng buoåi taäp theå duïc do Thöôïng Só Coùc va Haï Só Nhaùi ñieàu khieån, anh bieåu dieãn moät loái chaïy ñaëc bieät gioáng nhö ngöïa keùo xe. Ngoaøi ngheä só tính deã thöông, aên noùi duyeân daùng, Maõ Xa coøn laø moät nhaø vaên coù taøi vôùi nhieàu taùc phaåm ñaõ xuaát baûn taïi Vieät Nam nhö "Moät Gioøng Soâng Cho Chieán Ñónh", "Trong Côn Baõo Bieån" vaø "Ñôøi Thuûy Thuû" raát öôùt aùt. Khi döøng baùnh khoâng phaûi keùo xe, Maõ Xa thöôøng ngaâm thô vònh Thu Nguyeät raát muøi maãn döôùi buùt hieäu Cung Hoaøng.
Sinh Vieân Só Quan Ñaïi Ñoäi Tröôûng, cao lôùn, baûnh trai vaø toát buïng, ñöôïc loøng caû khoùa. Nhaéc tôùi anh, caùc Bình ñeàu Hoaøi nieäm, nhôù nhung. Teân vaø ngöôøi ñeïp nhö moät vieân Bích ngoïc. Tính tình hoøa nhaõ deã thöông. Ñaëc bieät, choùp muõi cuûa anh ñoû nhö traùi caø chua chín, tieáng Taây goïi laø Tomato. Anh raát coù hieáu vôùi meï, yeâu Haûi-Quaân nhaát ñôøi vaø coù moät ngöôøi vôï chöa cöôùi raát chung tình ngay caû luùc anh bò tuø caûi taïo. Khoâng may anh cuøng gia ñình töû naïn khi vöôït bieân vaøo naêm 1982 ñeå laïi nhieàu thöông tieác trong loøng baïn beø. Than oâi! Chuùng ta ñaõ maát ñi quaù sôùm moät trong nhöõng chieác bình ñaùng quyù nhaát.
Theâm moät vieân Ngoïc Bích khaùc, coù theå goïi laø vieân huyeàn chaâu. Thaân hình maûnh mai lieãu yeáu ñaøo tô, tay chaân loøng khoøng nhö Caøo Caøo, chaâu chaáu. Vôùi nöôùc da khoâng ñöôïc traéng laém, anh troâng gioáng moät thaøy Fakir hay thaùnh Gandhi Xöông. Tính tình raát hoøa nhaõ nhöng noåi tieáng "chì" khi phuïc vuï trong Löïc Löôïng Tuaàn Thaùm hoaït ñoäng taïi vuøng kinh Ñoàng Tieán, Phöôùc Xuyeân. Bò Vieät Coäng traû thuø, boû tuø nhieàu naêm. Tuy traûi qua nhieàu soùng gioù, Fakir vaãn coi nhö pha, chæ ung dung "rung ñuøi" cuõng dö aên!
Teân nghe Ñình Bình döõ doäi, nhöng laïi raát dòu daøng vaø ñeïp nhö Con Gaùi. Hoàng nhan yeåu ñieäu, noõn naø nhö boâng böôûi, ñuû tieâu chuaån laøm tieáp vieân haøng khoâng haõng con Roàng ... Nhoû nheï, deã thöông, ai cuõng meán. "Coâ" coù raát nhieàu ngheà nhö "Thaày Cuùng" Só Quan Nghi Leã Phoøng 3, sau ñoåi laïi laøm "Thaày Tuoàng" taïi Trung Taâm Haønh Quaân. "Coâ" ñaõ töøng ñaïo dieãn caùc Só Quan trình dieãn sô ñoà tieán trieån haønh quaân Soâng Bieån, ngheà naøo cuõng raát "tôùi". Moät trong soá raát hieám SQHQ coù baèng nhaûy duø. Coù leõ vì mang nöõ coát neân Coâ öa thích "Bijoux". Laø ngöôøi choàng göông maãu, xöùng ñaùng nhaän baèng "tieát haïnh khaû phong" vôùi lôøi tuyeân boá ñaùng ñoàng tieàn baùt gaïo "haïnh phuùc ñaõ coù, khoâng coøn gì ñeå öôùc mô". Kî vuøng San Francisco vì khoâng giaùm cuùi xuoáng coät daây giaày.
Trong khoùa, anh naøy raát laåm Caåm, thuoäc moân phaùi "Traàn nhö nhoäng". Bôi loäi khoâng gioûi baèng Caù vaø cuõng chaúng ñeán noãi "noïc" nhö Heo. Coù leõ vì ôû Ñaø Laït neân khi nhaäp hoïc anh buï baãm, traéng treûo nhö Heo caïo, laïi hay bò tuø veà toäi laën neân ñöôïc xeáp vaøo loaïi Caù? Nhöng ñaây laø caùi teân tieàn ñònh khaù ñuùng vì anh raát öa bôi caïn. Khoaùi dôït Tennis treân saân coû, öôùt hay khoâ cuõng laøm ñöôïc, taøi ngheä chaéc chæ thua gaõ Traâu Laên. Caù Heo öa mieàn Haäu Giang nöôùc ngoït caây laønh, thöôøng laën loäi vuøng Long Xuyeân, Vaøm Nao, Chôï Môùi. Öôùc mong coù ngaøy ñöôïc "Röôùc tình veà vôùi queâ höông" ñöa Duyeân Nam cuûa mình veà thaêm queâ höông "Laøng Toâi" naèm ven soâng Ñaùy nôi ñaát Baéc.
Gioøng gioõi caäu aám, coâ Chieâu, con nhaø giaàu hoïc gioûi, ngöôøi Nha Trang. Daùng daáp deành daøng, maïnh khoûe da xaïm naéng, to lôùn nhö Voi. Raát hieàn laønh vaø toát vôùi baïn beø. Ngoâi nhaø nhieàu taàng cuûa cha meï anh ôû ñöôøng Phöông Saøi laø trung taâm haønh quaân cuûa nhieàu baïn cuøng khoùa. Voi tuy to lôùn nhöng raát leï laøng, thaùo vaùt vaø kheùo tay. Laø thuû moân noåi tieáng cuûa ñoäi boùng troøn SVSQ. Nghe noùi trong tuø caûi taïo, Voi laø moät tay "keùo cöa löøa xeû" laønh ngheà vaø cheá taïo nhöõng "tuø duïng" raát "xòn" .
Baø con xa vôùi Löu Bò, teân anh vieát theo kieåu coâng ñieän laø Cow. Khi chaïy nhaûy treân thao tröôøng vaø nhaát laø luùc ñaù banh, caùi ñaàu raát lôïi haïi cuûa anh huùc lia nhö Boø toùt . Moùn chöôûng ngaàu pín cuûa Boø raát ñaùng neå. Anh raát vui veû vaø thaân thieát vôùi baïn beø, nhaát laø nhoùm Nhaø Laù. Cô maát tích treân ñöôøng vöôït bieân. Theá laø chuoàng suùc vaät maát ñi moät con Boø deã thöông. Kieáp sau baïn qua AÁn-Ñoä cho theá gian naøy thôø phuïng.
Teân anh coù nghóa laø lôùn nhö Cöï Thaát, nhöng thaày Myõ Taylor phaùt aâm nhö tuïc danh cuûa thaèng nhoû, töông töï nhö cuïc cöng cuûa caùc baø caùc coâ. Nam nhi ñaïi tröông phu thieáu khoaûn naøy chæ coù theå laøm coâng coâng thaùi giaùm. Ngöôøi Nha Trang, khi hoïc Ñaïi Hoïc laïi troï taïi nhaø ngöôøi baùn maém ruoác, neân coøn coù bieät danh laø Maém. Anh cho bieát: "Toâi khoâng buoàn, vì maém laø moùn quoác hoàn quoác tuùy cuûa ngöôøi Vieät Nam, ngoaøi ra coøn coù nhieàu chaát ñaïm, raát boå döôõng ...". Teù ra anh Cu naøy khoâng nhöõng chæ ñöôïc phaùi yeáu cöng chieàu, maø coøn ñöôïc toaøn daân ngöôõng moä nöõa! Qua ñaây anh laø David, chöù khoâng coøn laø ‘Mister Cu’ nöõa, nhöng quaû tình anh em B.B. luùc naøo cuõng thöông nhôù Mister Cu. Traûi qua nhieàu gian truaân khoå aûi, gia ñình anh hieän soáng raát haïnh phuùc, caùc con ñeàu laø Ph. D., Baùc Só, Döôïc Só, Kyõ Sö v.v... nhôø ngöôøi vôï hieàn chung thuûy, suoát ñôøi taän tuïy vôùi choàng con.
Moät trong 3 SVSQ Trung Ñoäi Tröôûng ñaàu tieân cuûa khoùa. Ñöôïc baïn beø thöông meán vì tính tình hoøa nhaõ vaø toát buïng. Teân anh gôïi ñeán giaác moäng "tang boàng hoà thæ" cuûa nam nhi chi chí theo nghieäp kieám Cung. Tuïc danh cuûa anh laø thaønh trì cuoái cuøng ngöôøi ñaøn oâng phaûi chieám cho baèng ñöôïc khi "ñöa em vaøo haï". Anh ñaõ hy sinh vì toå quoác taïi ñaàm Vónh Hy khi laøm Chæ Huy Tröôûng Duyeân Ñoaøn 26 taïi Bình Ba gaàn Cam Ranh.
Anh tuoåi Daàn vaø laø con "Coïp Vaøng" trong khoùa. Cao lôùn, ñeïp trai, thuoäc toaùn haàu taù Quoác, Quaân kyø. Con ngöôøi nhieàu ngheä só tính raát öa thích nhaïc phaåm "... Chieàu ñi laëng leõ maøn ñeâm daàn troâi ..." do Thanh Thuùy haùt. Ra tröôøng anh phuïc vuï trong Lieân Ñoaøn Ngöôøi Nhaùi. Anh ñaõ hy sinh vì Toå Quoác naêm 1970.
Töø quaân chuûng "ñi maây veà gioù" chuyeån sang. Cao lôùn, tính tình hoøa nhaõ, thaän troïng, laø nhöõng ñaëc ñieåm cuûa sinh vieân haàu taù Quoác, Quaân kyø naøy. Cuøng teân vôùi vò Toång Thoáng cuûa Ñeä Nhaát Coäng Hoøa. Raát thaønh coâng trong binh nghieäp cuõng nhö ngoaøi ñôøi. Anh noåi tieáng veà khaû naêng tham möu, toå chöùc vaø huaán luyeän. Laø ngöôøi ñaàu tieân trong khoùa coù Baûo Quoác Huaân Chöông vaø cuõng mang lon Trung Taù nhieäm chöùc sôùm nhaát. Thaønh coâng veà moïi maët taïi Hoa Kyø. Chaúng hieåu baây giôø anh coù hoái haän vì ñaõ quaù ñöùng ñaén ñeán ñoä khoâng coù teân trong sôû thuù nhö caùc baïn khoâng?
Con "Coùùc" Vaøng cuûa khoùa. Taøi naêng nhìn ñaâu cuõng thaáy $ vaø vaøng Dieäp cuûa anh ñöôïc kheùo leùo nguïy trang döôùi moät beà ngoaøi raát khieâm nhöôïng, nhö vò Hoaøng Töû daáu thaân döôùi daïng Coùc. Nhöng haõy coi chöøng vì "Con coùc laø caäu oâng trôøi". Laø ngöôøi coù yù chí töï laäp, nhaát quyeát khoâng chòu soáng trong caûnh ngheøo khoù töø thuôû nhoû. Khoâng thích ñi lính nhöng gia nhaäp Haûi Quaân ñeå chôø thôøi. Anh coù taøi cuûa moät Toång Tröôûng Taøi Chaùnh hôn laø moät Haïm Tröôûng. Luùc naøo cuõng laø ngöôøi giaøu nhaát khoùa vôùi trieát lyù "Taùi OÂng thaát maõ". Hieän laøm aên laäp nghieäp, chuyeân veà ñaàu tö, xaây caát, ñaàu tö beân xöù Kanguroo.
Moät trong soá cöïu khoâng quaân chuyeån sang. Teân anh laø ngoïn ñeøn hy voïng cho nhöõng ngöôøi ñi bieån, vì vaäy chuyeån sang Haûi Quaân laø phaûi. Tuy nhieân, thaø laø ngoïn haûi Ñaêng coâ ñôn treân ñaát lieàn coøn hôn "laéc lö con taøu ñi" giöõa ñaïi döông soùng gioù. Cöïu hoïc sinh kyõ thuaät raát kheùo tay vaø nhieàu saùng kieán, töøng du hoïc tröôøng quaân söï Rochefort beân Taây. Trong tuø caûi taïo, anh laø tay Phoù Reøn coù haïng chuyeân cheá taïo cuoác, xeûng, buùa, kìm, ñuïc, cöa ... duø khoâng coù ñe vaø loø reøn. Töï laùi ghe vöôït bieân vaøo naêm 1980, chôû theo 178 ngöôøi. Tình nguyeän ñaûm nhaän nhieàu chöùc vuï quan ntroïng trong traïi tî naïn Pulau Bidong, Maõ Lai. Tính tình traàm laëng, kín ñaùo cuõng nhö tieåu bang Minnesota anh ñònh cö töø laâu.
Anh naøy thuoäc khu nhaø laù trong chuoàng suùc vaät, tuy khoâng Ñoâ con nhöng coù nhieàu taøi naêng ñaùng neå. Nghe teân nhö Tsuquido anh huøng theo Tieàm Thuûy Ñónh vöôït Thaùi-Bình Döông, laùi maùy bay khoâng thaùm bôø bieån Hoa-Kyø, ai khoâng ngaùn ... Laøm thuyeàn tröôûng nhieàu thöông thuyeàn. Ngöôøi hieàn hoøa, deã thöông, raát "bình daân" ñoái vôùi baïn beø. Tuy nhieân, chôù coù laàm! Teân cuûa anh coù ñeäm chöõ Quùi neân döôøng nhö anh ñöôïc quùi nhaân phoø trôï, ñaùnh ñaâu thaéng ñoù. Coù laàn suyùt bò maát ñoâi chaân trong traïi caûi taïo vì chöùng teâ lieät, nhöng may gaëp ñöôïc ngöôøi baïn baùc só ñoàng tuø chaâm cöùu chöõa khoûi. Ñaây laø caùi maùy taùn giai giaúng vaø kieân trì nhaát. Cöùu caùnh bieän minh cho phöông tieän, ñaâu coù gì laø Nham Nhôû? Soá anh coù sao Hoàng Loan chieáu maïng, gaëp ñöôïc baø xaõ raát ñaûm ñang.
Ñoïc teân cöù töôûng anh laø ngöôøi raát coâ Ñôn trong khoùa, haøng Taán coâ Ñôn laø khaùc, nhöng thaät ra, ai cuõng coù theå laø baïn cuûa anh. Ngoaøi ra, chôù coù "nhaàm nhö voi", anh laø moät trong soá raát ít ngöôøi trong khoùa ñöôïc ñaëc aân ngoaïi löu ñeå thöïc taäp taùc xaï moãi toái thöù tö. Raát gioûi veà tham möu, bieát nhieàu veà toå chöùc Haûi Quaân. Laø ngöôøi duy nhaát trong khoùa ñöôïc laõnh phaàn thöôûng tieán boä veà hoïc taäp trong ngaøy maõn khoùa. Sau thôøi gian tuø caûi taïo, anh hieän ñònh cö taïi UÙc.
Teân anh nghe töïa nhö Giaùm ñoác haõng Chaâu ngoïc, raát haøo phoùng vôùi baïn beø. Laø Ngöôøi Duyeân Daùng nhaát khoùa, ngoaøi ra anh coøn coù nhieàu caùi "nhaát" trong cuoäc ñôøi. Laø cha cuûa töù linh "Long, Laân, Qui, Phöôïng".Trong nhoùm khoâng quaân chuyeån qua. Luùc naøo cuõng haøo hoa phong nhaõ vaø meàm moûng deã thöông. Giaøu tình caûm, ñöôïc loøng moïi ngöôøi, nhaát laø phaùi nöõ neân ñöôïc ñeà cöû ñaïi dieän toaøn khoùa taëng hoa cho coâ Kim Vui sau buoåi trình dieãn vaên ngheä naêm 1963. Ñoâi khi ñeå boä raâu con kieán troâng tình nhö Clark Gable trong phim "Gone with the wind". Thaám nhuaàn trieát lyù voâ thöôøng, trôû veà caùt buïi.
Bình naøy raát ngheä só, laïi mang teân Boán Bieån laø nhaø, neân gia nhaäp Haûi Quaân laø phaûi. Nhöõng buoåi chieàu bò caám traïi thöôøng oâm ñaøn lang thang chaïy nhoâng nhö Choù Ñieân trong quaân tröôøng cuøng vôùi Coïp Vaøng ca baøi "Chieàu ñi laëng leõ ..." khieán nhöng teân bò caám traïi buoàn thuùi ruoät. Coù taøi khaûy ñaøn ghi ta baèng tay traùi, nhöng ñaëc bieät vôùi loaïi ñaøn khaùc thì duøng caû hai tay ba chaân. Taøi khoâng ñôïi tuoåi, noåi tieáng nhö coàn ngay töø luùc môùi ra tröôøng. Laø hung thaàn cuûa Vieät Coäng taïi vuøng Cöûa Vieät, Hoäi An cuõng nhö taïi mieàn Nam. Keát hoân cuøng ngöôøi ñeïp Long Hoà, gia ñình eâm aám, haïnh phuùc. Giôø ñaây khoâng coøn moäng haûi hoà, Choù Ñieân an phaän, vui veû ca baøi "Hoa tím ai caøi treân baép veá"!
Teân laø Bieån neân anh raát thích hôïp vôùi Haûi Quaân. Ñeïp trai, cao lôùn, hoïc ñaâu nhôù ñoù, raát gioûi. Ñaëc bieät coù boä oùc beùn nhaäy coù theå gaïn loïc, thaâu thaäp hoaëc loaïi boû döõ kieän nhö moät computer. Vì coù nhieàu khaû naêng thieân phuù neân hôi khaùc ngöôøi, ñöôïc coi nhö aûo soá J. Anh laø chuyeân vieân ACTOVRAD Project Manager USN/VNN thaønh laäp caùc ñaøi kieåm baùo. Bò tuø caûi taïo raát laâu. Trôû thaønh thôï ñieän, thôï moäc, giaùo sö daäy Anh ngöõ vaø vaên só buùt hieäu Tuaán Anh vôùi nhieàu taùc phaåm noåi tieáng xuaát baûn taïi Vieät Nam. Baûn tính kieâu haõnh vaø "agressive" nhöng ñaày töï tin cuûa anh raát thích hôïp vôùi xaõ hoäi Hoa Kyø neân anh vaø gia ñình ñaõ raát thaønh coâng duø ñònh cö treã. Möøng "aûo J" ñaõ coù cô hoäi trôû thaønh "thöïc J".
Tuy hoïc khoùa SVSQ/HQ Vieät Nam, nhöng anh naøy thuoäc loaïi Taây... Haøm. Cao lôùn, ñeïp trai, thoâng minh, raén roûi, ñaëc bieät vôùi soáng muõi cao gioáng nhö Taây "De Gaule". Coù khaù nhieàu "coâ em gaùi" trong thôøi gian hoïc taïi Nha Trang, nhöng nghe noùi khi laäp gia ñình thì chæ coù moät. OÂng Taây ... haøm naøy laø ngöôøi raát coù chí vaø kieân nhaãn, neáu caàn, coù theå laøm ñi laøm laïi nhöõng vieäc quan troïng ñoâi, ba laàn. Noåi tieáng vì khi ñi taøu qua muõi Caø Mau, anh vöøa veùn quaàn, vöøa phaùn moät caâu xanh dôøn: "OÂng ñöùng ngay muõi Caø Mau, teø moät phaùt. Nhöõng teân nhaø giaøu, coù theá löïc khoù coù ñöùa naøo laøm noåi". Sau naøy chaùn nhaët hoa bieån vaø naáu cheø cho caù, anh hoïc Luaät, trôû thaønh quan toøa chuyeân buoäc toäi nhöõng teân aùc oân.
Ai cuõng phaûi nhôù anh baïn hoï Traàn töôùng taù raát beä veä naøy. Voøng buïng 33-34, phaùt-trieån ngay thôøi trai treû. Anh ñaõ töøng bò thöông taät khi ñi tuø caûi taïo. Vaäy maø sau ba boán chuïc naêm gaëp laïi thaáy anh khoâng giaø, daùng daáp coù phaàn raén chaéc, nhanh nheïn hôn xöa. Caùc Bình ñöøng goïi anh baèng Em nöõa nheù !ù Teân môùi nay laø Traàn Vaên Hoa. Anh nhaén chuùng toâi göûi lôøi tri aân taát caû anh chò em Baûo-Bình ñaõ thaêm hoûi, an-uûi vaø giuùp-ñôõ gia-ñình Anh trong luùc hoaïn naïn, tuø ñaøy; cuõng nhö nhöõng ngaøy ñaàu môùi daët chaân ñeán Hoa-Kyø.
Tuy teân thuoäc loaïi "Hueâ laù caønh" nhöng bieät hieäu laø moät loaïi traùi caây raát ñöôïc öa chuoäng, duø aên töôi, hay saáy khoâ. Nguyeân do vì trong moät buoåi huaán nhuïc vaøo buoåi tröa khi vöøa aên xong, anh bò caùc ñaøn anh haønh haï, baét chaïy maáy voøng saân giöõ tröa naéng. Vöøa meät, vöøa "naéng cöïc", anh cho ra nguyeân moät buoàng Chuoái môùi nhaåm xaø taïi phaïn ñieám.Sau naøy, khi phuïc vuï taïi Giang Ñoaøn 31 Xung Phong, anh noåi tieáng maùt tay ñaùnh ñaâu thaéng ñoù nhôø bieát nhaâm ñoän. Sau naøy veà Boä Tö Leänh Haûi Quaân thuoäc khoái Thanh Tra. Noåi tieáng cöông tröïc, khoâng "meàm nhö chuoái" nhö ña soá nhöõng ngöôøi khaùc. Bò tuø caûi taïo 10 naêm, tuø vöôït bieân 3 naêm, ñöôïc ngöôøi vôï ñaûm ñang heát loøng chaêm soùc. Ñònh cö taïi Canada, Chuoái trôû thaønh goác Boà Ñeà saéc saéc khoâng khoâng, an nhaøn töï taïi vôùi Baûn Lai Dieän Maïo.
Laø moät ngöôøi vöøa Maïnh laïi Huøng trong khoùa cuõng nhö khi ñaõ ra tröôøng. Moãi khi nghe ñeán teân anh naøy, duø só quan caùn boä hay caû Haïm Tröôûng cuõng phaûi giaät mình thon thoùt gioáng nhö nghe danh Tham Möu Tröôûng Haûi Quaân ñöông thôøi. Tuy vaäy, anh raát toát buïng vôùi anh em trong chuoàng xuùc vaät. Giaän laém, anh cuõng chæ chöûi "meo... meo" vaø quaøo nhö Meøo vaøi ba caùi. Raát thaønh coâng trong haûi nghieäp. Laøm Haïm Tröôûng moät chieán haïm chuû löïc cuûa Haïm Ñoäi. Nghe noùi anh coøn coù taøi "chaïy vieät daõ". Vaøo nhöõng ngaøy cuoái thaùng tö ñen, khi töø chieán haïm vaøo hoïp taïi caên cöù KQ Phan Rang, Coäng quaân baát thaàn taán coâng, anh troå taøi "laêng ba vi boä" tôùi Duyeân Ñoaøn 27, laáy ghe trôû veà chieán haïm.
"Trai treû bao naêm maø ñaàu baïc" neân ngöôøi naøo cuõng phaûi kính troïng goïi anh naøy baèng Cuï. Ñaày ngheä só tính, coù taøi veà aâm nhaïc, hoäi hoïa, vaø sau naøy coøn kieâm theâm ngheà vieát vaên. Taùc giaû huy hieäu khoùa XI Ñeä Nhaát Baûo Bình. Coù ngoùn keøn trompette heát xaûy khoâng thua TT Clinton, vaø cuõng khoaùi tìm ngöôøi ñoàng ñieäu nhöng khaùc phaùi ñeå laäp ban nhaïc hoøa hoøa taáu saxophone. Khi gaëp ñoái töôïng, Cuï baùm saùt, ñaùnh mau vaø ñaùnh maïnh, nhieàu khi coøn nghi binh giaû boä ngaây thô Cuï... Thoän ñeå taán coâng ngay choã ... yeáu cuûa ñoái phöông. Nghe noùi daïo naøy Cuï ñoåi qua ngheà chôi troáng boûi. Khaù thaân vôùi Fernandel vì thöôøng lui tôùi Love Boat cuûa oâng thaàn naøy.
Loäng laãy nhaát trong khoùa, ñeïp nhö moät muøa Xuaân Huy hoaøng. Ngöôøi Hueá nhöng laïi öa thích laën loäi vaø "kieán truùc" taïi vuøng Nam Kyø Luïc Tænh. Thaønh tích raát ñaùng neå cuûa anh laø chinh phuïc ñöôïc moät ngöôøi ñeïp tröôøng Thoaïi Ngoïc Haàu töôi taén nhö hoa Mai vaø thanh khieát nhö hoa Leâ. Neáu sinh taïi Hoa Kyø, chaéc thích hôïp laäp nghieäp taïi Las Vegas. Ñöôïc con chaùu baùc vaø ñaûng cho ñi thanh tra haàu heát caùc nôi nghæ maùt daøi haïn töø Nam chí Baéc. Sau khi bò tuø caûi taïo, anh trôû thaønh moät nhaø "trang hoaøng noät thaát" taøi ba khieán baùc Thôï Moäc cuõng phaûi chaïy maët.
Môùi ñoïc tôùi teân anh ñaõ bieát thuoäc loaïi con nhaø giaøu coù nhieàu Khaùnh vaøng, khaùnh baïc, neáu chaúng laø chuû tieäm kim hoaøn thì ít ra cuõng laø xeáp haõng Pizza. Muoán haønh ngheà "cöùu nhaân ñoä theá" nhöng "Soá phaän ñaõ an baøi", anh trôû thaønh lính thuûy. Laø moät trong nhöõng ngöôøi thaønh coâng nhaát khoùa trong cuõng nhö ngoaøi quaân ñoäi. Tuy treân giaáy tôø, anh mang teân loaïi nöõ trang raát ñöôïc caùc baø caùc coâ öa thích, nhöng lai ñöôïc baïn beø thaân taëng cho nhieàu tuïc danh ñaëc bieät. Naøo K.K., naøo Cuû Caûi, coù ñöùa moàm mieäng aên maém aên muoái goïi taét laø C.C. cho tieän vieäc soå saùch. Ñoái xöû raát tình nghóa vôùi baïn beø, giöõ tay hoøm chìa khoùa raát ñaùng tin caäy. Coøn laø moät thôï may coù taøi khoâng heà thaéc maéc veà chuyeän may maùy hay may tay vì "may naøo maø chaúng laø may"!
Cuøng teân vôùi oâng töôùng chænh lyù raâu ... döông . Con giaùp naøy raát kyø laï, ñoäc nhaát voâ nhò, vì mang teân ñoäc nhaát coù moät chöõ P. Coù ngöôøi ñoaùn laø P Phôû, nhöng laïi laø daân Nam Kyø quoác, thích aên huû tíu! Ñaây laø moät bí maät chöa ai khaùm phaù ñöôïc, chaéc muoán bieát phaûi hoûi chính "ñöông söï". Ngöôøi raén roûi, coù maùi toùc ñen möôït raát ñeïp, vui veû, côûi môû vôùi baïn beø khoâng ai baèng. Chuyeän trò caùc Giang Ñoaøn Thuûy Boä. Noåi tieáng ñaùnh giaëc raát lyø taïi chieán tröôøng noäi ñòa cuõng nhö ngoaïi bieân Cam Boát. Quen thuoäc caùc kinh raïch vuøng U Minh nhö loøng baøn tay.
Trong khoùa, neáu coù ai xöùng danh Anh huøng haøo Kieät nhaát phaûi laø con giaùp naøy. Troïng tình nghóa vaø cö xöû ñuùng ñieäu giang hoà nhö moät Ñôn Huøng Tín taùi sinh. Vua Côø Ñeøn, "baét" nguyeân moät coâng ñieän daøi thooøng khoâng caàn ghi cheùp maø khoâng sai moät daáu phaûi. Raát toát vôùi anh em. Coù gioïng noùi khaøn ñuïc ñaëc bieät nhö nhaïc só Louis Amstrong vaø ñi ñöùng khoan thai, beä veä nhö Vòt Xieâm. Sau khi bò tuø caûi taïo, vöôït thoaùt ñeán ñaûo tò naïn, töï ñaët cho mình caùi teân "con vòt ñeït khoùa 11". Anh coù taøi "toâ ñieåm" bieán ngöôøi maãu xaáu thaønh ñeïp, minh tinh maäp hoùa gaày! Haønh ngheà tai vuøng Hollywood. Maïi dzoâ! Maïi dzoâ!
Ngöôøi cao nhaát vaø cuõng hoøa nhaõ nhaát khoùa. Mình haïc xöông mai nhö "con Coø bay laû bay la". Anh soáng raát laëng leõ, nhieàu luùc nhö moät boùng Ma, neân coù leõ vì theá baïn beø goïi anh laø Coø Ma. Haïm Tröôûng Döông Vaän Haïm coù theå chôû haøng ngaøn ngöôøi nhöng bò keït laïi. Bò tuø caûi taïo nhieàu naêm, qua Hoa Kyø trôû thaønh Thieàn Sö vaø Taøi Chí Sö ôû cung trôøi Ñaâu-Suaát. Luùc naøo cuõng mong muoán ñöôïc beø baïn tôùi thaêm ñeå truùt baàu taâm söï.
Laïi moät anh cöïu khoâng quaân yeâu Toå Quoác Ñaïi Döông. Teân anh nghe döõ ñaèn nhö Lang soùi nhöng tính tình laïi hieàn khoâ.Caëp maét saùng quaéc vôùi nuï cöôøi töôi taén luoân nôû treân môi. Baïn beø sau nhieàu naêm vaãn coøn nhôù tieáng ñeám nhòp 1, 2, 3, 4 sang saûng khi chæ huy ñaïi ñoäi di haønh. Anh coù vaàng traùn cao, ñaàu hôi nhoïn, töôùng cuûa nhaø thoâng thaùi. Nhaéc ñeán anh laø caùc con giaùp Baûo Bình khaùc nhôù ngay ñeán loaïi caù ngon heát xaûy, Caù Treâ, ñöôïc duøng ñeå naáu canh chua hay nöôùng trui. Laø ngöôøi raát soát saéng trong vieäc coå ñoäng thaét chaët moái giaây lieân laïc trong gia ñình Baûo Bình.
Daùng cao raùo nhö "tröôùng maïo voâ phong phaøm töï Laäp", haøo hoa laïi ñeïp trai thuoäc loaïi "lady killer". Sinh vieân thuoäc toaùn haàu taù Quaân, Quoác Kyø. Tính tình ñieàm ñaïm, khi bò choïc phaù töùc laém cuõng chæ ñeán ñoä "oâng noåi suøng leân bay giôø". Laø Haïm Tröôûng Döông Vaän Haïm xuaát saéc cuûa Haïm Ñoäi vaøo cuoái thaùng Tö ñen ñaõ cöùu ñöôïc haøng ngaøn ngöôøi di taûn. Qua Hoa Kyø, vì baûn tính toát muoán laøm ñeïp cho moïi ngöôøi neân haønh ngheà söûa sang caùi "goùc con ngöôøi", roài thöøa thaéng xoâng lo luoân vieäc "aùo quaàn baûnh bao" cho thieân haï. Naëng loøng vôùi Baûo Bình ñeán noãi choïn xuoâi gia laø Toaøn Nai cuøng khoùa. AÙp duïng nhuaàn nhuyeãn chieán thuaät "vaøo hang baét coïp", xoâng tôùi taän nhaø beáp khi saên moài neân noåi danh laø "chuù Tö... Lyø" gioáng vò Toång Thoáng cuøng queâ.
Thôøi gian huaán nhuïc, SVSQ caùn boä Trung Ñoäi Tröôûng naøy khi bò khoùa ñaøn anh quay tôùi taáp, ñaõ laép baép traû lôøi lieàu "ñi saên baén ôû ... nhaø ngöôøi baø con". Coù leõ naøo moät con Nai Tô hieàn laønh laïi ñi saên moài bao giôø! Chaøng Haûi-Quaân lyù-töôûng xaây-döïng giaác moäng töø moät ñöùa treû ñaåy chieác beø chuoái trong möông raïch thaønh moät Haïm Tröôûng Döông Vaän Haïm ngoaøi ñaïi döông. Nhöng ... Trôøi coù quyeàn cho thì Trôøi cuõng coù quyeàn laáy laïi. Bieán coá 1975 ñoå xaäp xuoáng, Moäng Haûi Hoà cuûa Anh tan bieán cuøng vôùi söï suïp ñoå cuûa Mieàn Nam. Coøn moät giaác mô daøi cuaû caû moät ñôøi ngöôøi thì sao? Vò "tieân oâng maït chöôïc" naøy vieát nhö sau: … Cuoái cuøng hoàn toâi phieâu du vaøo vuõ truï ñaày traêng sao, tìm veà laïi Nguoàn Coäi, nôi toâi ñi chôi ham vui, thích noùi tieáu laâm, meâ maït chöôïc neân ñaõ laïc xuoáng Traàn Gian…
Laø con cöng cuûa chuû tieäm gaïo ñaát Thaàn Kinh neân anh maïnh nhö "Voi". Chôi vôùi baïn khoâng bao giôø nghó tôùi Lôïi rieâng cho mình. Nhaø ngay caàu Gia Hoäi, caên cöù cuûa haïm ñoäi ñoø soâng Höông neân raát raønh thuûy chieán. Ñoâ con nhaát khoùa, neáu döï thi löïc só ñeïp, nhaát ñònh truùng giaûi nhaát. Keøm vôùi taøi aên noùi noùi duyeân daùng, anh chöa heà gaëp thaát baïi trong caùc cuoäc haønh quaân "luøng vaø dieät ñòch" taïi Nha Trang. Luùc naøo cuõng coù theå ñi ñi bôø vì coù khaû naêng nheùt tieàn vaøo caïp quaàn xaø loûn, chaïy doïc theo baõi bieån moät maïch tôùi quaùn soá 5. Ngay trong tuø caûi taïo, boïn cai nguïc aùc oân cuõng phaûi phuïc dòch anh nhö con vöông chaùu töôùng. Qua Hoa Kyø cuõng raát ngon, xe coä naøo gaëp anh ñeàu phaûi döøng laïi chaøo kính môùi ñöôïc ñi tieáp.
Ngöôøi duy nhaát thuoäc gioøng doõi hoaøng thaân quoác thích trong khoùa. Teân anh tuy ñoïc leân gioáng nhö Vónh vieãn chæ nghó tôùi Lôïi loäc, nhöng ít khi ñeå baïn beø bò thieät thoøi. "Meä" naøy cuõng raát quùi phaùi, cöû chæ ñöôøng hoaøng, aên noùi khoan thai, chaúng phaù phaùch nhö nhöõng con giaùp khaùc. Coù con Vòt goïi teân ñeïp cuûa anh treäch choaïc laø Lôïn, cuõng chaúûng giaän. Khoâng ñöôïc tin töùc hôn naêm nay. Nghe noùi vaãn baùn thuocá Taây cöùu nhaân ñoä theá taïi Ñaø Naüng. Mong "Meä" vaãn ñöôïc bình an ñeå coù ngaøy cuøng hoïp maët.
Sinh ra vaø lôùn leân taïi vuøng Nguõ Phuïng Teà Phi neân teân anh ñeïp nhaát khoùa, ngöôøi cuõng thanh nhaõ nhö moät con Roàng Ngoïc. Haàu nhö khoâng laøm mích loøng ai trong suoát hai naêm chung soáng taïi quaân tröôøng. Laø moät trong nhöõng ngöôøi ñaàu tieân trong khoùa ñöôïc cöû giöõ chöùc vuï Duyeân Ñoaøn Tröôûng. Con Roàng Ngoïc nhöng khoâng may naøy cuõng laø ngöôøi ñaàu tieân trong khoùa hy sinh vì toå quoác khi ñi nhaän chöùc taïi Vónh Bình vaøo naêm 1965. Anh cuõng laø ngöôøi duy nhaát trong khoùa coù teân ñöôïc ñaët cho moät chieán haïm.
Xöùng ñaùng ñöôïc toân xöng laø "daân bieåu" cuûa xoùm nhaø laù. Coù ñaëc taøi thích hôïp vôùi moò hoaøn caûnh "Lieäu côm gaép maém". Da anh ngaêm ngaêm, thuoäc loaïi "ñen... doøn", haøm raêng traéng raát coù duyeân, xöùng ñaùng laø baïn beø ngang tay vôùi caùc anh huøng haûo haùn nhö Lunumba (vaø Mobutu) cuûa Phi Chaâu. Ngöôøi ñaàu tieân trong khoùa ñöôïc phong chöùc "Tö Leänh Haønh Quaân... Suoái" khi phuïc vuï taïi V2DH. Tính tình haøo phoùng, giao du roäng, raát tình nghóa vôùi baïn beø. Bò tuø caûi taïo khaù laâu, chæ baét ñaàu tu tænh laøm aên khi tôùi Hoa Kyø. Tuy sang sau, kieám vieäc muoän nhöng coù leõ anh laø ngöôøi chu du Hieäp Chuùng Quoác nhieàu nhaát trong khoùa. Nghe noùi anh coù thieân taøi, chuyeân ngheà sôø tay, sôø chaân caùc baø caùc coâ khoûi traû tieàn maø coøn ñöôïc ... boie.
Coù theå noùi ñaây laø con ngöôøi göông maãu nhaát khoùa, keå veà ñuû caùc maët töù ñöùc coâng dung ngoân haïnh vaø tam toøng. Luùc naøo cuõng nhoû nheï, khoâng laøm maát loøng ai. Ñöùng ñaén, ñeïp trai, aên noùi nhoû nheï deã sôï neân raát ñöôïc loøng moïi ngöôøi. Teân anh ñeïp nhö Baùnh Xe baèng Ngoïc. Baïn beø trong khoùa goïi anh laø "Deâ", khoâng phaûi vì baûn tính "xoàm" maø vì anh coù trieån voïng vaø taøi chæ huy tham möu nhö moät Döông chuùa ñieåm danh vaø cai trò thaàn daân. Quaû nhieân, sau naøy anh laø ngöôøi coù gia ñình thònh vöôïng nhaát khoùa, goàm 7 hoaøng töû vaø coâng chuùa, ngöôøi naøo cuõng thoâng minh xinh ñeïp gioáng boá meï. Thaønh coâng veà ñuû moïi phöông dieän.
Laø moät trong 81 con giaùp Baûo-Bình, anh cuõng coù moät caùi teân nhaän daïng. Caùc vòt trôøi vòt nöôùc reùo goïi teân anh "gaø Maùi". Truy töï ñieån töø nguyeân, quaû thaáy Mai Maùi moät vaàn. Cho duø Gaø maùi, Vòt ñeït hay Boø, Traâu ... gì nöõa, Coäng Saûn cuõng khoâng tha. Töø naêm 1975 ñeán 1992, anh tuø caûi-taïo Vieät Coäng. Than oâi : 17 naêm trôøi ñaèng ñaüng, moät kyû luïc! Sang Myõ naêm 1993, anh cö-nguï taïi San Jose töø ñoù ñeán nay. Bò beänh thaän (kidney failure) vaø ñöôïc gheùp thaän (kidney transplant) töø naêm 1995 neân khoâng theå ñi laøm. Laõnh trôï caáp söùc khoûe. Ñôøi soáng taïm oån-ñònh. Ñaây cuõng laø moät trí nhôù Haûi-Quaân ñaùng keåû nhö baûo taøng vieän, ai hoûi gì bí maät bao nhieâu anh cuõng bieát heát. Maáy teân "caø chôùn maïo danh" raát ngaùn ! Öôùc-voïng töông-lai cuûa Anh cuõng nhö cuûa chung chuùng ta: Vieät-Nam khoâng coøn Coäng-Saûn ñeå ñöôïc soáng vaø cheát taïi queâ-höông.
Ngöôøi duy nhaát trong khoùa khoaùi ñi lính thuûy nhöng laïi khoâng theøm bôi! Anh lyù luaän: "Haûi Quaân tuyeån ngöôøi ñi taøu chöù ñaâu phaûi ñi bôi!" Coù lyù, coù lyù. Teân anh coù yù nghóa nhö moät sôùm mai Hoàng röïc naéng bình Minh. Chaéc anh laø ngöôøi minh höông, coù hoï haøng hang hoác vôùi duõng töôùng Höùa Chöû cuûa Taøo Thaùo. Ñöôïc baïn beø meán moä, vaéng anh nhö tæm saém thieáu Xì Daàu. Raát hieáu thaûo, ngay töø hoài trong quaân tröôøng ñaõ göûi tieàn veà giuùp ñôõ cha meï. Anh cuõng laø só quan quaûn trò nhaân vieân coù taøi.
Laø ngöôøi Vaên Minh, chöng dieän baûnh bao nhaát khoùa, laïi coù taøi "Vaûm" khi phuïc vuï taïi Löïc Löôïng Haûi Tuaàn. Raát "saùt caùi", tinh thoâng thaäp baùt ban voõ ngheä, chôi ñeïp vôùi anh em. Coù leõ vì baûn tính ngaây thô ... cuï, laïi thích khieâu vuõ trong boùng môø cuûa nhöõng hoäp ñeâm neân noåi danh laø Toái hay Toái nöôùc. Thaät ra, anh tính toaùn ñaâu vaøo ñaáy voâ cuøng saùng suoát. Tuy bò tuø caûi taïo nhöng ñaõ cuøng con vöôït bieân sang Hoa Kyø, laäp laïi cuoäc ñôøi. Khoâng hieåu taïi sao anh laïi choïn "boùng toái", tuyeät tích giang hoà ñaõ laâu khoâng lieân laïc vôùi baïn beø.
OÂng Nam Ñ. cuøng teân vôùi oâng ñaïo Döøa vuøng Coàn Phuïng, Kieán Hoøa. Ngöôøi ñieån hình nhaát trong chuoàng suùc vaät, nhöng laïi coù bieät danh raát laû löôùt, bay böôùm vaø öôùt aùt. Toát vôùi baïn beø khoâng ai baèng, töøng noái khoá vôùi thuyeàn tröôûng Love Boat. AÊn noùi duyeân daùng nhanh nhaåu, trôn tru kieåu "moàm mieäng ñôõ tay chaân", laïi theâm con maéc lieác nhö dao cau. Khi "kieán truùc" thì raát kieân trì, ñeán raén trong loã cuõng phaûi boø ra. Moãi khi ñi bôø, aên maëc raát chaûi chuoát, laøm daùng thaät "Thôm", coù leõ vì vaäy maø anh mang bí danh ñoäc nhaát coù moät chöõ Ñ. huyeàn bí! Baûn tính laø ngöôøi lính chung tình qua lôøi tuyeân boá: duø ai noùi gì thì noùi, "moa" suoát ñôøi vaãn "Thôm", luùc naøo cuõng "Thôm" vaø chæ coù "Thôm"! Xöùng ñaùng laø keùp laúng vaø muøi khi ca baûn "Taï Ôn Ñôøi". Baùi phuïc! Baùi phuïc!
Daùng vaïm vôõ, tay chaân khoûe maïnh nhö löïc ñieàn, nhöng moãi laàn chích TAB - DT, veà tôùi chuoàng suùc vaät laïi roáng leân nhö "Traâu caøy quaù buoåi". Tính tình hieàn laønh, vui veû. OÂng Trung Só TQLC Minh, huaán luyeän vieân cô baûn quaân söï goïi anh laø "Maãm". Sau naøy trôû thaønh só quan quaûn trò nhaân vieân coù taøi. Bò tuø caûi taïo khaù laâu, sau ñoù Traâu khoâng keùo caày maø haønh ngheà ñaïp xích loâ. Hieän cuøng gia ñình ñònh cö taïi Colorado.
Raát hieàn laønh, ít noùi, soáng raát tình Nghóa vôùi baïn beø neân duø thaân duø sô neân ai cuõng meán. Daùng hôi gaày, da ngaêm ngaêm, ñoâi maét raát saùng, moâi hôi taùi nhö tieân oâng. Tuy vaäy, trong caùc muïc "töù ñoå töôøng", coù leõ anh chæ Nghieän moãi muïc soá 3. Trôøi khoâng phuï ngöôøi ngay, sau bao nhieâu soùng gioù, anh hieän soáng raát yeân oån taïi thung luõng Hoa Vaøng.
Anh Nguyeân laø daân Taây, boán moùn aên chôi vaø thaäp baùt ban voõ ngheä ñeàu tinh thoâng. Ngöôøi cao lôùn neân ñöôïc tuyeån vaøo toaùn haàu taù Quoác, Quaân Kyø. Tính tình côûi môû, xueà xoøa, moïi chuyeän ñeàu khoâng quan troïng, coi nhö pha chaúng khaùc moät chaàu bi-da. Nhöng "chôù coù laàm", töôûng anh laø ngaây Ngoá. Ñaây chæ laø keá "Toân Taãn giaû cuoàng" ñeå chôø cô hoäi. Ngöôïc laïi anh raát khoâng ngoan vaø thaùo vaùt, nhaát laø trong thôøi kyø laøm Tham Möu Phoù Tieáp Vaän Vuøng 2 Duyeân Haûi. Sau thaùng 4/75, anh laø ngöôøi duy nhaát trong khoùa coù dòp haønh ngheà ñi bieån cho taøu Taây.
Coù chí tieán thuû, töø boä binh Thuû Ñöùc chuyeån sang. Töøng khaûng khaùi phaùt ngoân: " OÂng voán laø Cai, neáu chaúng may trôû laïi Cai cuõng khoâng loã voán". Tính tình traàm laëng nhöng raát thaän troïng. Baïn beø raát thöông meán vì anh "laøm Ôn khoâng caàn baùo". OÂng Trung Só "söûu taâm" TQLC Minh, huaán luyeän vieân cô baûn quaân söï ñoåi teân anh thaønh "OÅn". Anh coù nhieàu bieät taøi: ñi taàu raát gioûi, nghieân cöùu taøi khi ñaëc traùch Haûi Söû thuoäc Phoøng 5, chuyeân trò giang ñoaøn Tuaàn Thaùm vuøng Phöôùc Xuyeân, Tuyeân Nhôn, Ñoàng Thaùp cuõng nhö Haûi Ñoâi Duyeân Phoøng taïi Naêm Caên. Möøng cho anh sau nhieàu gian lao trong lao tuø caûi taïo hieän ñònh cö yeân OÅn taïi xöù Kanguroo.
Tính tình thaúng thaén cöông tröïc, khoâng aên noùi Quanh co, baïn beø ai cuõng meán. Anh saùng suûa, ñeïp trai, aên noùi duyeân daùng neân raát aên khaùch, ñeán noãi nhieàu con giaùp khaùc muoán thaùp tuøng anh trong nhöõng chuyeán ñi bôø mong thöøa höôûng "xaùi nhò". Nghe noiù laø anh hieän ôû Uùc, nhöng khoâng lieân laïc ñöôïc. Raát mong ñôøi anh ñaõ qua moïi khuùc quanh ñeå ñöôïc thaúng tieán veà töông lai töôi saùng.
Teân anh quaù ñaëc bieät, ngay trong töï ñieån Nguyeãn Vaên Khoân cuõng khoâng coù. Ngöôøi Nha Trang, boà bòch cuøng Nöôùc Maém vaø Traâu Laên.Caàu thuû "chaïy goùc" raát beùn nhoïn cuûa hoäi tuyeån Haûi Quaân Nha Trang. Anh coù khuoân maët vaø nuï cöôøi raát deã meán neân ai cuõng öa. Ñaõ anh duõng hy sinh vì Toå Quoác naêm 1967 khi laøm Haïm Phoù chieán haïm HQ 231 taïi vuøng vaøm Moû Caøy gaàn baéc Haøm Luoâng thuoäc tænh Kieán Hoøa.
Thuoäc loaïi Vaên veû, Quùi phaùi. Tính tình hieàn hoøa, chaân thaät, moäc maïc vaø chaát phaùc nhö moät Noâng Daân caøy saâu quoác baãm. Caùc baïn trong chuoàng suùc vaät thöôøng nhôù ñeán anh khi ñoïc bieåu ngöõ "Ngöôøi Caøy Coù Ruoäng". Ra tröôøng trôû thaønh moät Haïm Tröôûng taøi ba cuûa Haïm Ñoäi. Coù ñieàu kyø laï laø anh Noâng Daân naøy laïi khoaùi nöôùc maém neân choïn ñöôïc thöûa ruoäng xeùo taïi ñaûo Tamassu, Phuù Quoác. Qua Hoa Kyø, oån ñònh taïi xöù ña theâ Utah, coù leõ ñeå löôõi caøy khoâng bao giôø bò han ræ. Nghe noùi daïo naøy anh coøn tu tænh, thieàn ñònh nhö moät chaân tu chuøa moät coät!
Ngöôøi nheï nhaøng, thanh thoaùt, ñuùng laø con "chim Quyeân baèng Ngoïc, ai cuõng thích vuoát ve. Maûnh deû deã thöông vôùi nuï cöôøi e aáp phoâ haøm raêng traéng ñeàu nhö "coâ gaùi haõy coøn xuaân". AÊn noùi nhoû nheï, laïi traéng treûo, ñeïp trai neân ñöôïc nhieàu ngöôøi aùi moä. Ñaëc bieät coù baøn tay naêm ngoùn buùp maêng noõn naø chuyeân "veõ baûn ñoà" ñieäu ngheä nhö Chò Tö thôï may ... tay. Tuy vaäy, chò Tö laø moät Giang Ñoaøn Tröoûng Thuûy Boä raát lyø. Qua Hoa Kyø thoaït tieân laøm ngheà baùn suùng cho laùi buoân Do Thaùi nhöng sau vì thaân hình maûnh deû, coù leõ vì khoù caïnh tranh vôùi daân baûn xöù neân chò ñoåi ngheà, trôû thaønh thieàn sö, ñaïo só Zen chuyeân xöïc gaïo löùc, muoái meø.
Tuy cö nguï taïi xoùm nhaø laù bình daân nhöng anh laø ngöôøi Haø Noäi chính goác, cao lôùn nhö Taây vaø hoïc tröôøng Albert Sarraut. Ngöôøi sang Troïng, daùng daáp quùi phaùi nhö Quyønh hoa. Ñeïp trai, töôùng taù beä veä, ñi ñöùng khoan thai nheï nhaøng nhö Voi. Anh coù gioïng "tenor" traàm aám, khi haùt nhöõng baûn nhaïc tieàn chieán coù theå laøm nhöõng ca só chuyeân nghieäp ghen töùc. Laø Haïm Tröôûng xuaát saéc, thaønh coâng röïc rôõ trong moäng haûi hoà. Raát ñöùng ñaén, sau moät phaàn tö theá kyû vaãn ñöôïc coi nhö tieâu bieåu cho taøi naêng vaø taâm tình cuûa caùc Baûo Bình. Ñuôïc loøng caû khoùa cuõng nhö thöôïng caáp. Laø moät trong hai Haïm Tröôûng Baûo Bình tröïc tieáp tham döï traän haûi chieán Hoaøng Sa.
Raát möu löôïc, bình tónh, khoâng Quyùnh quaùng duø gaëp luùc daàu soâi löûa boûng. Caëp maét raát duyeân khi nhìn ngöôøi ñoái dieän. Ngöôøi duy nhaát trong khoùa ñaõ daùm moùc loø ñaøn anh Khoùa 10 qua caâu chuyeän Caù Sôn trong luùc bò quay huaán nhuïc. Baùo haïi, khi ñaøn anh hieåu ra, caû khoùa bò phaït chaïy coù côø, coù baïn hoäc caû Chuoái! Hoûi ra, môùi bieát cuï noùi xoû "Söùc bay ñöôïc bao nhieâu maø giaùm coõng chöøng aáy muoái?". Raát thaønh coâng trong haûi nghieäp. Laø Haïm Tröôûng cuoái cuøng mang taøu baûo veä Tröôøng Sa vaøo cuoái thaùng Tö ñen cho ñeán phuùt choùt. Gia ñình raát haïnh phuùc, con caùi aên hoïc thaønh taøi. Quaû thaät chæ coù Caù Sôn môùi ñuû taøi söùc mang chöøng aáy muoái!
Töôùng taù coù da coù thòt, da ngaêm ngaêm, raát "Reglo" chæ keùm Ñoâ Ñoác, nhöng tính tình laïi raát hieàn töø, deã meán. Chaân thaät, khoâng naëng phaàn trình Rieãn. Cöïu Gia Ñình Phaät Töû, ñuùng laø Phaät Di Laëc hay oâng Ñòa taùi sinh. Laø ngöôøi con chí hieáu, luoân daønh duïm tieàn baïc ñeå giuùp ñôõ gia ñình. Khi phuïc vuï taïi Löïc Löôïng Haûi Tuaàn, anh laø nieàm hy voïng cuoái cuøng cho nhöõng tay "Vaûm" chaùy tuùi nhöng coøn muoán gôõ! Ñaûm ñang, naáu aên gioûi nhö moät baø noäi trôï kheùo tay. Vì ngöôøi troøn nhö caùi lu, vaø cuõng raát hoaït ñoäng veà "muïc kia" neân noåi danh laø Ñòa Lu. Khoâng may, anh töû naïn vì suùng do moäi só quan goác Boä Binh gaây ra trong khi ñaûm nhieäm chöùc Giaùm Ñoác Quaân Huaán taïi TTHL/HQ/Cam Ranh vaøo naêm 1966.
"Vì em goïi teân anh laø nhan Saéc" neân ñöôïc nhieàu ngöôøi ñeïp chieáu coá. Thöôøng haønh quaân chung vôùi Minh Toái, trôû thaønh caëp "AÂm Döông Song Saùt" gaây kinh hoaøng trong giôùi giang hoà taïi Nha thaønh. Anh khoâng chôi nhaïc, nhöng laïi thieän ngheä veà ngoùn Saxophone khoâng thua Clinton Toång Thoáng. Nghe noùi löu laïc beân Taây.
Bình naøy coù chuùt tieáng taêm chæ vì ñaõ chæ huy Khu Truïc Haïm Traàn Khaùnh Dö HQ-4 chieán ñaáu ñeå baûo veä giang San gaám voùc do tieàn nhaân ñeå laïi. Soáng trong chuoàng suùc vaät, nhöng vì queø caúng neân thöôøng laïch baïch, ñöôïc töï do ñi phía sau haøng quaân nhö moät con Vòt ñeït. Khi ra tröôøng, noåi tieáng laø "Reglo", thuûy thuû ñoaøn cuûa anh phaûi thuoäc loøng baøi thô "Baùn Than" ñeå caûm thöông vôùi soá phaän cuûa Thöôïng Töôùng Traàn Khaùnh Dö.Qua Hoa Kyø moø leân Utah ñònh soáng "vôùi löûa höông cho veïn kieáp". Khoâng ngôø nöôùc hoà Salt Lake quaù maën, Vòt loäi khoâng quen neân dôøi qua thung luõng Hoa Vaøng. Saép veà höu roài, Vòt ñònh vieát saùch baûo-veä lyù-thuyeát "Vòt khoâng phaûi gaø, caàn coù nöôùc. Töông-töï, Vieät-Nam khoâng phaûi Trung-Nguyeân, caàn quay laïi vôùi "vaên-minh Nöôùc" nguyeân-thuûy cuûa tieàn-nhaân. Yeâu bieån neân boû moäng haûi-hoà vaøo Baûo-Bình maø ‘ngoaùy’ neân ñöôïc anh em phong chöùc Ñoâ Ñoác, kieâm Ñaïo Ngoaùy.
Baûn tính cuûa Quang minh, daùng ngöôøi Sang troïng. Khi laøm SVSQ/ÑÑT, nhieàu khi haønh chaáp haønh kyû luaät raát nghieâm khaéc nhö tröôûng traïi Lyù Baù Sô. Tuy vaäy, anh chæ laø ngöôøi chaáp haønh meänh leänh cuûa thöôïng caáp. Ra tröôøng raát ñöôïc caûm meán vì chí tình vôùi anh em. Cuøng vôùi Vaên Quôït vaø Traâu Laên trôû thaønh boä ba "Xe Phaùo Ngöïa" noåi tieáng trong ñoäi banh SVSQ. Sau thaùng Tö ñen, khoâi haøi thay, Lyù Baù Sô cuûa khoùa 11 laïi bò CS boû tuø taïi "traïi haäu-thaân" Lyù Baù Sô ! Nhöng trôøi khoâng phuï ngöôøi ngay, sang Hoa Kyø laäp nghieäp taïi vuøng Los, anh gaëp ñuùng ñaát duïng voõ neân phaùt taøi phaùt töôùng.
Anh nieân-tröôûng cuûa khoùa 11 Baûo Bình. Moät maãu möïïc caàu tieán cho ñaøn em noi theo. Töøng laøm SVSQ caùn-boä Trung Ñoäi Tröôûng Trung Ñoäi 6 vôùi bieät danh "moãi tuoåi - moãi gaân". Tính tuoåi ta, naêm nay anh cuõng ñaõ gaàn baùt tuaàn ñaïi-khaùnh. "Kính laõo ñaéc thoï" caùc em nhoû raát nhôù Nieân Tröôûng, xin chuùc Anh Chò Giaø Taùnh caëp ñoâi giöõ maõi daùng veû "tieân phong ñaïo coát"
Cöïu khoâng quaân, anh raát thoâng Minh neân Thaønh coâng trong haûi nghieäp. Ñaàu toùc luùc naøo cuõng nhaén goïn, gaàn nhö troïc loác, neân coù bieät danh laø Sö Cuï. Tính tình traàm laëng, caån thaän, coù khieáu veà ñieän töû. Thöôøng Rò Moï söûa chöõa maùy thu thanh vaø duïng cuï truyeàn tin bò hö hoûng. Khi ôû Löïc Löôïng Haûi Tuaàn, thöôøng ñi caëp vôùi Ñòa Lu. Sau ngaøy di taûn, bò maát lieân laïc. Coù ngöôøi noùi gaëp anh beân Taây.
Thuoäc doøng doõi chuùa Trònh, nhöng "nhaân chi sô, tính baûn Thieän". Töôùng ngöôøi raén chaéc, tính tình thaät thaø deã thöông. Raát aên khaùch ñoái vôùi nö giôùi. Thöôøng aùp duïng chieán thuaät "yeâu em daøi laâu", ñoùng tuoàng Ñình Thoän ngaây thô ñeå duï ñòch. Coù moät daïo veà California naéng aám hoïc ngheà chaâm-cöùu nhöng laâu nay khoâng lieân laïc ñöôïc. Nghe noùi ôû Texas cuøng vôùi Rò Moï.
Khoâng caàn giôùi Thieäu nhieàu, caùc Bình ñeàu roõ anh laø Toång Thoáng cuûa khoùa. Thoâng minh, möu löôïc, bieát mình bieát ngöôøi, ñaëc bieät taän tuïy, chí tình vôùi baïn beø, noùi toùm laïi laø moät Taøo Thaùo toát. Treû nhaát, cuõng hoïc gioûi nhaát khoùa, xöùng ñaùng laõnh chöùc Thuû Khoa. Quang minh, chính ñaïi, chæ gioáng hoï Taøo ôû nhöõng ñöùc tính toát nhö khoâng nònh bôï thöôïng caáp, bieát chieâu hieàn ñaõi só, ñoái xöû tình caûm vaø chieàu ñaõi baïn beø. Nhaø Nguïy taân thôøi naøy khi ôû Vieät Nam thích ñi tröôøng ñua mua coû cho ngöïa. Taïi Hoa Kyø anh xöùng ñaùng laø coâng daân danh döï cuûa Las Vegas, Reno. Thaønh coâng veà moïi maët taïi Hoa Kyø. Laø ñoái thuû raát ñaùng neå cuûa Wall Street.
Ngöôøi raát ñaùng tin caäy, xöùng ñaùng chöùc Quaûn Lyù Hoäi Thöïc, giöõ tay hoøm chìa khoùa, lo cho anh em no côm aám caät. Tieàn baïc vaøo tay anh nhaát ñònh seõ khoâng suy suyeãn. Sau moãi tuaàn hoïc taäp vaø di haønh meät nhoïc, Baûo Bình coøn söùc ñi bôø phaàn lôùn cuõng nhôø taøi quaùn xuyeán cuûa anh. Caùm ôn nhieàu. Tuy coù taøi tính toaùn vaø lo lieäu, nhöng khoâng may vaãn ñi tuø CS. Nghe noùi coù laàn suyùt maëc "sô mi goã" trong traïi caûi taïo. Quaûn Thònh mieäng cöôøi töôi nhö hoa neân bò sao Ñaøo Hoa chieáu meänh, nhieàu ngöôøi níu keùo neân naêm 1975 boû ñi khoâng ñaønh. Sau naøy qua Myõ anh laïc veà Alantic City, thaønh phoá toäi loãi cuûa mieàn ñoâng. Ñaùng leõ anh phaûi veà Utah truyeàn ñaïo Mormon môùi phaûi. AÂu cuõng laø caùi soá, phaûi khoâng oâng Quaûn?
Ngöôøi cao raùo, khi haàu kyø coù daùng ñi huøng duõng, thaúng taép nhö moät caây Thoâng giöõa trôøi. Treû trung nhaát khoùa, tính tình vui veû, toát vôùi beø baïn khoâng ai baèng. Nuï cöôøi côûi môû, deã thöông vôùi chieác raêng Söùt. Laø baïn thaân cuûa Coïp Daàn moãi khi ñi bôø. Ñaùnh giaëc raát chì. Hy sinh vì Toå Quoác vaøo naêm 1967 khi chæ huy Duyeân Ñoaøn 16 taïi Coå Luõy, Quaûng Ngaõi.
Moãi khi ñi qua tieäm baùn voû xe hôi Michelin, baïn beø laïi nhôù tôùi anh SVSQ Trung Ñoäi Tröôûng troøn tròa, deã meán naøy. Thaønh thaät, côûi môû vôùi baïn beø. Anh Thuû vai haäu veä trong ñoäi banh troøn, chuyeân ñaù caúng traùi, chaïy huøng huïc nhö Traâu Laên, hoát caû boùng laãn ngöôøi ñoái thuû. Ngöoàn tin rieâng cho bieát anh "suùt" banh treân saân coû baèng caúng nhoû cuõng hung haõn vaø chính xaùc nhö treân thao tröôøng. Qua Hoa Kyø, laïi dôït theâm ngoùn quaàn vôït Wimbledon, neân ngheà "suùt" thaêng tieán, khoâng ai ñòch laïi. Laø khaéc tinh cuûa Caù Heo treân saân quaàn vôït, khieán teân naøy ñaõ nhieàu laàn cöôøi ñau khoùc haän maø than: "Trôøi sinh Caù Heo, sao coøn sinh Traâu Laên?" Raát yeâu nöôùc nhöng laïi laøm ngheà baùn nhaø vaø baùn nuôùc (loïc).
Daân xoùm nhaø laù. Sau khi Vòt queø caúng thì moät bieán-coá nöõa xaûy ra: Trong khi thi-ñua theå löïc, Toâm he gaãy caøng. Caøng Toâm vaäy maø laïi choùng laønh trong khi chaân Vòt phaûi döôõng thöông caû thaùng trôøi môùi khoûi. AÊn ôû raát tình nghóa, Thuaän hoøa vôùi anh em. Laø caëp baøi truøng cuøng Cuû Caûi. Ngöôøi doûng cao, ñeïp trai, tröôùc khi nhaäp quaân tröôøng coù maùi toùc boàng beành vaø nuï cöôøi phoâ haøm raêng traéng nhö coá Toång Thoáng Kennedy. Löng anh hôi cong gioáng nhö löng Toâm. Laø Haïm Tröôûng gioûi, ñaùnh giaëc raát gan daï, töøng phuïc vuï taïi Löïc Löôïng Haûi Tuaàn vaø Giang Ñoaøn Tuaàn Thaùm. Bò traû thuø khaù kyõ trong tuø caûi taïo. Qua Hoa Kyø ñöôïc ít laâu anh qua ñôøi vì baïo beänh trong söï thöông tieác cuûa gia ñình vaø caùc baïn ñoàng ñoäi. Ñieàu an uûi laø anh coøn coù baày Teùp raát gioáng anh noái doøng.
Laø Ñaïi Ñoäi Tröôûng ñaàu tieân vaø cuõng laø SVSQ nhaäp khoùa sôùm nhaát. Ngöôøi anh cao leâu ngheâu, da hôi saäm, boä ngöïc Omeùga, anh troâng gioáng moät Fakir raát huyeàn bí. Sau naøy, anh ñi Thuû Ñöùc laøm tôùi Thieáu Taù Quaân Tieáp Vuï. Nghe noùi ñaõ tôùi Hoa Kyø nhöng khoâng lieân laïc ñöôïc töø laâu. Duø xa caùch, anh Thuïy vaãn laø bieåu töôïng raát saâu-ñaäm cuûa khoùa 11 Baûo Bình. Xin haõy veà laïi doøng nöôùc xöa, cuøng nhau tuoân chaûy ra Ñaïi Döông cuûa cuoäc ñôøi daâu beå.
Tieâu bieåu cho Vaên Khuùc Tinh cuûa khoùa. Anh Tieáp vaên hay, chöõ toát, ngaâm thô "Maøu Tím Hoa Sim" heát xaûy. Laø vaên, thi só coù taøi vôùi nhieàu taùc phaåm noåi tieáng xuaát baûn ngay töø hoài ôû Vieät Nam. Trong khoùa, khoâng roõ coù teân cheát tieät naøo ñuøa bôõn thay chöõ T ñöùng ñaàu teân anh baèng chöõ H. Khi mang caáp baäc Ñaïi UÙy laø ngöôøi ñaàu tieân trong khoùa giöõ chöùc Tröôûng Phoøng taïi BTL/HQ coù caáp soá Ñaïi Taù. Qua Hoa Kyø, anh vaãn Laïc quan, Tieáp tuïc con ñöôøng vaên ngheä vaø gaët haùi ñöôïc nhieàu thaønh coâng röïc rôõ. Ngoaøi ra, coøn raát tích cöïc vaø coù coâng lôùn trong phong traøo "Vôùt Ngöôøi Bieån Ñoâng". Caây coät truï chính xaây döïng döï aùn Haûi Söû. Laø chuû gia ñình göông maãu vôùi caùc con thaønh ñaït veû vang.
Sinh tröôûng nôi ñaát Thaàn Kinh. Laø moät "nhaø laù" nhaát trong Xoùm Nhaø Laù, nhöng Tính tình hieàn haäu deã thöông, ít khi "suøng" vôùi baïn beø. Tuy maët khoâng daøi nhö oâng Fernandel, nhöng sau moät buoåi taém chung, anh em ñeàu laéc ñaøu le löôõi toân xöng anh laø Ngöïa! Ñöôïc tieáng ñaùnh giaëc raát lyø, nhieàu laàn laën loäi trong vuøng Phöôùc Xuyeân, Ñoàng Thaùp. Ñaùng lyù di taûn sôùm nhaát, nhöng vì naëng tình vôùi vôï con neân keït laïi, bò tuø caûi taïo nhieàu naêm. Sang tôùi Hoa Kyø ñöôøng xaù theânh thang, Ngöïa töï do phi ñöôøng xa, oån ñònh raát mau choùng vaø vöõng vaøng.
SVSQ Trung Ñoäi Tröôûng ñaàu tieân cuûa Trung Ñoäi 6. Ngöôøi vöøa phaûi, tuy khoâng Cao lôùn nhö moät soá caùc ñoàng baïn khaùc, nhöng anh coù uy löïïc khieán moïi ngöôøi kính neå hoaøn Toaøn. Daùng ñieäu nheï nhaøng, gioïng noùi oân toàn vôùi ñoâi maét ngô ngaùc khieán ngöôøi ta töôûng töôïng ñeán moät con Nai vaøng. Nhöng "chôù coù laàm" vì beà ngoaøi hieàn laønh ñoù! Tieáng hoâ "Nghieâm, Nghæ" doõng daïc cuûa anh tröôùc haøng quaân cho ñeán nay chaéc vaãn coøn laøm Bình giaät baén ngöôøi. Treân chieán tröôøng, "baïc" tröôøng cuõng nhö thöông tröôøng, anh laø moät con coïp döõ döôùi lôùp da nai nguïy trang, vôùi loái taán coâng aùc lieät, lôïi haïi khieán ñoái thuû khoâng kòp trôû tay. Hieän nay, tuy ñaõ phong kieám qui aån, nhöng vaãn laø ñoái thuû lôïi haïi cuûa caùc Casino.
OÂng naøy thuoäc loaïi "super", xöùng ñaùng laø ñaáng Chí toân trong Toaøn theå caùc con giaùp Baûo Bình. Maët daøi vaø ñeïp trai nhö taøi töû Fernandel, aên noùi duyeân daùng, nhanh nhaåu. Tuy mang hoãn danh Taây nhöng laïi raát thích caây nhaø laù vöôøn.. Hôïp vôùi Nam Ñ. trôû thaønh moät caëp quaùi kieät ñaùnh ñoâi "moàm mieäng ñôõ tay chaân" voâ cuøng lôïi haïi trong nghaønh kieán truùc. Vôùi söï trôï giuùp ñaéc löïc cuûa quaân sö Maõ Xa, oâng raát ñöôïc loøng daân.. Ña taøi vaø ña daïng, xöùng ñaùng mang lon thoáng töôùng hay "Super" töôùng treân moïi chieán tröôøng. Raát toát vaø haøo phoùng vôùi baïn beø. Laø tay "day trader" laõo luyeän. Ngöôøi duy nhaát coøn laøm Thuyeàn Tröôûng moät Love Boat treân soâng Potomac, Hoa Thònh Ñoán.
Töø daïo qua Hoa Kyø, Bình naøy ít khi xuaát hieän, trôn nhö löôn, khoù voà nhö Traïch, baïn beø ít khi toùm ñöôïc. Keå chuyeän raát duyeân daùng, nhaát laø truyeän Tieáu Laâm. Qua Hoa Kyø ñoåi sang ngheà goõ ñaàu treû. Tuy coù taøi aên noùi duyeân daùng nhö Ba Giai, Tuù Xuaát, anh cho raèng "con ngöôøi phaûi theo ñöôøng bieåu dieãn maø ñònh meänh ñaõ veõ treân ñoà thò cuûa cuoäc ñôøi". Giaùo sö Toaùn coù khaùc! Khoâng öa Taây neân töï taïo ra moät soá Taây con ñeå coù quyeàn sæ vaû cho boõ gheùt. Con caùi aên hoïc thaønh taøi, löôn Traïch an nhaøn aån daät trong hang Kansas cuøng gia ñình.
Theâm moät oâng P., hoï haøng Mobutu nöõa. Cuøng vôùi Saxo vaø Toái Nöôùc hoïp thaønh boä ba tam seân. Tuy beà ngoaøi khoâng ñöôïc traéng laém, nhöng coù taám loøng son, raát toát vaø Trung tröïc. Töøng laøm tuøy vieân Phoù Thuû Töôùng. Moät laàn nöõa, neáu ai muoán bieát bí danh P., caàn hoûi oâng naøy. Hieän cöï nguï ôû vuøng Florida ‘chöõa beänh’?
Da anh naâu saäm, khoâng traéng nhö böùc Töôøng voâi. Gioïng noùi hieàn hoøa, chaân chaát nhö moät noâng daân soáng nôi Ñoàng Queâ. Giaän laém cuõng chæ cöôøi vôùi baïn beø. Laø kyõ sö saùng cheá loaïi maùy thu thanh "moät fi" ñeå caïnh tranh vôùi loaïi "hifi" cuûa Nhaät. Ñaëc bieät coù haøm raêng saùng choùi khieán moïi ngöôøi loùa maét duø anh môùi cöôøi mím chi. Daïo ôû Giang Ñoaøn 26 Xung Phong, anh ñaùnh du kích raát saâu trong quaàn chuùng. Cuøng vôùi Noâng Daân Tamassu, ngöôøi baïn Ñoàng Queâ naøy laø nhöõng con giaùp hieàn laønh, chaát phaùc, deã thöông nhaát trong chuoàng suùc vaät. Nghe noùi coøn keït taïi Vieät Nam.
Cuøng teân vôùi töôùng Hoøa Haûo Ba Cuït, raát tieác, anh khoâng tìm ñöôïc Quang Vinh trong binh nghieäp nhö öôùc mô lôùn cuûa anh. Ngöôøi ñaïo ñöùc, hieàn laønh vaø toát vôùi baïn beø. Nöûa chöøng gaãy gaùnh, ñaønh laøm ngheà goõ ñaàu treû. Nhaø moâ phaïm naøy nôi quaân tröôøng mang bieät danh moät loaøi Caù di-chuyeån thaàn toác khi gaëp nguy hieåm, chaïy troán baèng söùc nöôùc ñaåy phaûn-löïc maøu Möïc ñen. Raát coù nghóa khí trong caûnh soáng "an baàn laïc ñaïo." Hieän laø ñaïi dieän khoùa taïi Vieät Nam. Thöôøng göûi nhöõng böùc thö raát tình nghóa thaêm hoûi baïn beø.
Moät cöïu khoâng quaân chuyeån sang, mang teân aùp choùt trong khoùa, cuõng ngaén nhö oâng Grand Monde ñaàu baûng. Teân anh gôïi leân caû moät muøa Xuaân nhö YÙ töôi ñeïp. Raát gioûi ngheà huaán luyeän. Hieàn haäu, chaân thaät, deã thöông, ñöôïc baïn beø thöông meán vaø tín nhieäm. Sau nhöõng muøa ñoâng aûm ñaïm, laïnh leõo trong lao tuø, anh ñaõ tìm ñöôïc toå aám nôi vuøng thuû ñoâ tò naïn. Anh laø ‘Ngöôøi Khoâng Teân Cuoái Cuøng’.
Nguyeân laø cöïu khoâng quaân chuyeån ngaønh. Teân eâm dòu nhö traêm Yeán oanh ca hoùt. Ñaëc taøi veà toå chöùc vaø tình baùo. Sang Haûi Quaân nhöng ít khi ñi taøu vì öa Gaàn Ñaát, boû Khoâng Quaân taïi muoán Xa Trôøi. Laäp ñöôïc nhieàu chieán coâng neân ñöôïc thaêng caáp Thieáu Taù NC tröôùc nhaát trong khoùa. Ngöôøi duy nhaát cuûa HQ/VNCH ra Haø Noäi trong phaùi ñoaøn thöông thuyeát tuø binh theo hieäp ñònh Ba Leâ. Coù nhieàu taøi caûû trong laõnh vöïc chính trò, vaên hoùa vaø xaõ hoäi. Qua Hoa Kyø, anh raát hoaït ñoäng, laø chuû baùo cuõng nhö Chuû Tòch nhieàu hoäi ñoaøn choáng Coäng. Tuy quyeàn cao chöùc troïng nhöng anh luùc naøo cuõng khieâm nhöôøng, ngay khi trong khoùa thöôøng xeáp haøng cuoái cuøng, gioáng nhö teân anh khoâng cao hôn ai trong baûng Baûo Bình. Luoân luoân giöõ chöõ tín vôùi baïn beø. Anh laø daáu chaám heát raát ñeïp vaø xöùng ñaùng nhaát trong khoùa. Rieâng vôùi keû vieát baøi naøy, anh cuõng laø moät tieáng thôû phaøo nheï nhoõm vì ñaõ laøm xong phaän söï!
* * *
Thöa caùc baïn Baûo Bình, vôùi "lôøi queâ coùp nhaët roâng daøi", traân troïng laäp laïi muïc tieâu duy nhaát cuûa baøi phieám naøy chæ ñeå tröôùc mua vui sau laøm nghóa haàu gôïi laïi nhöõng kyû nieäm eâm ñeïp trong thôøi aéc eâ nôi quaân tröôøng. Neáu chaúng may coù lôøi leõ khoâng neân khoâng phaûi, ñoù laø ñieàu ngoaøi yù muoán, mong caùc baïn roäng loøng tha thöù vì ngöôøi vieát khoâng ñuû taøi naêng ñeå dieãn taû heát nhöõng caùi hay, caùi ñeïp cuûa moãi Bình, hoaëc cöù coi nhö laàm laãn cuûa aán coâng (con nhaø Nguïy). Rieâng ñoái vôùi nhöõng Bình phu nhaân, thaønh thaät coâng nhaän "ñaøng tröôùc moãi Baûo Bình thaønh coâng ñeàu coù moät nöông töû" hay "ít ra moät nöông töû". Caùc con giaùp Baûo Bình chuùng toâi coù trôû thaønh huyeàn thoaïi vaø môû maøy maùt maët nhö ngaøy hoâm nay, phaàn lôùn cuõng nhôø coâng ôn cuûa Bình quí nöông! Hy voïng sau khi ñoïc xong baøi naøy, caùc quí nöông töû seõ nheï tay dô cao ñaùnh kheõ, thöông yeâu chieàu chuoäng vaø aâu yeám töôùng coâng mình hôn chuùt nöõa cho ñôõ khoå taám thaân Bình ... coå!
Lôøi giôùi thieäu cuûa BBT: Thu-Höông, taùc giaû ‘Naéng Vaø Em’, Taân Thö xuaát baûn, 1998, chính laø vò hoân phoái ñaàu tieân cuûa Baûo-Bình Phan Thaønh Thuaän. Anh Thuaän ñaõ qua ñôøi, nhöng tình caûm cuûa chò Höông, thô moäng nhö thuôû ban ñaàu hay xoùt xa luùc chia lìa, vaãn coøn nhö nguyeân veïn. Hôn theá nöõa, Chò Thu-Huông ñaâu ñoù vaãn nhö raøng buoäc vôùi Baûo-Bình, traân troïng vaø thieát tha vôùi HQ. Xin môøi caùc baïn ñoïc ‘Giaùng Pha’ vaø ‘Nhö Sao Saùng’ ñeå hieåu moät noãi nieàm. Ban Bieân Taäp chuùng toâi chaân thaønh caùm ôn söï ñoùng goùp cuûa chò.
Giaùng Pha Thu-Höông
Moäât ngaøy thaät xa xöa, taïi moät thaønh phoá naéng sôùm hieàn nhö nhöõng boâng luùa chín vaøng naèm döïa leân nhau nhö coøn ñang say nguû ngoaøi ñoàng. Chieán tranh coøn taïi tuyeán ñaàu cho neân ñau thöông coøn daáu kín ñaâu ñaây. Coù caùc chaøng trai giaõ töø giaáy buùt hoïc troø, loøng traøn nieàm mô öôùc ...leân ñoâng ñoâng tónh..xuoáng ñoaøi ñoaøi tan... Cuõng taïi thaønh phoá nhoû ñoù coù nhöõng coâ naøng ñang tuoåi oâ mai, thô ngaây, böôùc son ñeán tröôøng nhìn giaùng chieàu thaàm mô. Chinh nhaân vaø ngöôøi tình ngaøn naêm vaãn theá.
Moät ngaøy thaät thaàn tieân, coù moät chaøng thuûy thuû giaùng ngöôøi thanh tao, phong nhaõ. Toùc chaøng boàng beành nhö maây trôøi, maét chaøng long lanh sinh ñoäng vaø gioïng chaøng noàng aám. Chaøng ñöùng ngoaøi coång nhìn vaøo caên nhaø xanh maøu hoa lyù, rôïp boùng maùt, thænh thoaûng vaøi coâ chim seû ríu rít xaø xuoáng khoaûng vöôøn nhoû roài laïi bay cao ñaäu treân caùc chuøm laù, maét lieác qua lieác laïi, caùc chieác moû xinh xinh laïi ríu rít chuyeän troø. -OÀ! Gioïng ngöôøi con gaùi ra môû coång ngaïc nhieân. Maù naøng öûng hoàng, cöû chæ luoáng cuoáng, khoâng bieát noùi theá naøo vôùi ngöôøi laï. Naøng gaëp chaøng moät laàn trong ñaùm cöôùi coâ baïn thaân, xinh nhaát trong ñaùm baïn gaùi cuûa naøng. Naøng luoáng cuoáng cuõng phaûi vì chöa coù chaøng trai naøo daùm goõ cöûa vieáng thaêm, khoâng phaûi vì cha naøng nghieâm, khoâng phaûi vì naøng coù nhieàu chò em gaùi, khoâng phaûi vì naøng khoù tính nhöng vì naøng coøn mô moäng nhöõng khung trôøi xa laï, loøng coøn baâng khuaâng trong theá giôùi vaên chöông. Naøng thaàm nghó, trôøi ôi, mình traû lôøi theá naøo vôùi cha ñaây. Ñaõ hôn moät laàn cha naøng hoûi naøng nghó gì veà töông lai, yù cuûa cha naøng muoán bieát khi naøo naøng coù ngöôøi yeâu. Naøng chæ cöôøi nhìn cha vaø kheõ traû lôøi: ‘Con muoán hoïc theâm cho coù töông lai.’ Theá maø hoâm nay laïi phaûi tieáp ngöôøi laï. OÂi thì cuõng môøi vaøo cho khoûi mang tieáng con gaùi baéc kyø ñanh ñaù, khoù thöông.
-Xin môøi vaøo. Naøng môû coång vaø treân caây, boïn chim cöù troá maét ngaïc nhieân. -Xin loãi. Toâi phaûi naên næ ba ngaøy môùi co ñòa chæ naøy . Chaøng böôùc theo naøng vaø noùi nho nhoû .
...Yeân laëng.. .
Maáy coâ chim ñaûo maét lia liaï nhö laéng tai nghe roài laïi to nhoû. -AÙo chaøng maøu traéng...cuûa caùc gioït nöôùc bieån .. cuûa caùc gioït nöôùc maét ...ñaâu roài maøu giaùng pha trong taâm hoàn coâ gaùi nhoû, ngaém giaùng chieàu sau caùc taøng caây. Moät coâ thì thaàm. -Con khæ ôi, chaøng ñi thaêm naøng chöù coù ra maët traän ñaâu maø coù maøu sinh ñoäng ñoù. Gioïng moät coâ khaùc ranh maõnh hôn. -Chò aáy noùi ñuøa theá thoâi, chöa chi maø ñaõ oàn aøo. Laïi moät gioïng thì thaàm khaùc.
* * *
Tieáng soùng va vaøo maïn thuyeàn thaät nheï, thuyeàn nhö chieác laù tre boàng beành troâi treân soâng traêng, traêng troøn treo cao treân voøm trôøi ñeâm. -Uôùc gì ñôøi hieàn hoaø nhö ñeâm nay. Traêng ñeïp quaù, vaïn vaät eâm ñeàm tónh mòch. Traêng soi laáp laùnh treân caùc taøu laù döøa ñong ñöa theo gioù, traêng im lìm treân maùi nhaø ai nhö cuøng chia xeû chuùt haïnh phuùc nhoû nhoi.
-Em nghó nhieàu quaù. Em laïi nghó ñeán chieán tranh. -Khoâng! Em khoâng daùm nghó ñeán noù thì ñuùng hôn. Em ñang nghó ñeán caùi oác ñaûo cuûa chuùng mình. Moät caên nhaø nhoû, moät caùi ao con con, haøng döøa eûo laû beân laïch nöôùc quanh nhaø, vaø caû chieác thuyeàn con. Cho chuùng mình nghe gaø gaùy ban mai, nhìn chieàu xuoáng vaø ngaém traêng nhö theá naøy. Vaø em...em seõ khoâng ñeám nhöõng ngaøy beân anh. Chaøng giang tay oâm naøng vaøo loøng, hoân leân toùc ngöôøi yeâu, nöûa nhö aâu yeám nöûa nhö che chôû. Chaøng töïa nheï caàm leân toùc naøng, nhìn traêng nöôùc long lanh, gioïng chaøng eâm ñeàm hieàn hoøa . -Beân em, ñôøi anh bình an nhö caây coû, nhö luùa ngoaøi ñoàng, anh ñaâu mong gì hôn. -NgoâØi gaàn em hôn nöõa ñi vaø ñeám sao trôøi cuøng em. Anh nhìn kia, chieác caàu oâ vaø nhöõng ngoâi sao ñònh meänh. -Coâ baéc kyø nho nhoû naøy laõng maïn quaù. -Cho neân em thích vaên chöông, ñeå thaáy thaùng ngaøy xa anh laø ñeïp. Em toäi nghieäp cho caùc chinh phuï trong quaõng ñôøi qua. * * *
Trong cuoäc ñôøi ngöôøi con gaùi mô moäng naêm xöa, kæ nieäm veà chaøng laø nhöõng thaùng naêm daøi öu tö, nhöõng nieàm vui chöa ñaày, vaø nhöõng ñöùa con ngaây thô.
* * *
Vaøo moät ñeâm, thuûy trieàu ñoåi gioøng cho thuyeàn khoâng veà ñöôïc beán cuõ. Treân gioøng soâng nhoû naêm naøo, traêng vaãn treo cao, cuõng caùc caønh döøa ñong ñöa theo gioù, cuõng vaãn traêng ñaäu treân maùi nhaø aâm thaàm chòu ñöïng, soùng ñaäp maïnh vaøo maïn thuyeàn xao ñoäng lo aâu, thuyeàn, naøng vaø con theo gioøng soâng traêng ñi vaøo coõi voâ ñònh trong ñeâm lòch söû. Haønh trang cuûa chinh phuï laø caùc con thô, laø maøu traêng, laø giaùng chieàu cuûa nhöõng ngaøy xa xöa.
Nhö sao saùng Thu-Höông
Kæ nieäm nhö moät chuoãi haït voâ giaù, haït troøn, haït meùo long lanh tình yeâu, nieàm suy tö vaø thaân phaän rieâng cuûa moãi phaàn ñôøi. Chuoãi kæ nieäm toâi, ñong ñaày giaän hôøn thöông gheùt, lo aâu. Toâi sôï nhöõng ngaøy daøi chinh chieán, toâi sôï laøm thaân phaän keû löu ñaày, toâi sôï cuoäc ñoåi ñôøi, toâi sôï coâ ñôn vaø toâi sôï nhaát loøng ngöôøi. Coù nhieàu luùc toâi troán caùi thöïc teá taøn nhaãn nhö nhöõng muõi teân taåm ñoäc, maëc cho mình chieác aùo giaùp voâ hình, cho tim khoâng bò ñau vaø nhìn ñôøi baøng quan nhö Laõo Töû. Khoâng khoâng, saéc saéc, khoâng khoâng. Maëc cho naêm thaùng phoâi pha. Ñôøi toâi troâi nhanh nhö thôøi tieát. Toâi thaáy toâi laïc loaøi trong thaân phaän laøm ngöôøi.
Moät ngaøy toâi chôït nhaän ra toùc toâi khoâng coøn meàm, maét toâi maát veû sinh ñoäng, thaân theå toâi naëng neà, tim toâi ngheøo naøn tình nhaân loaïi. Nhìn caây thay laù theo muøa, nhöõng chieác laù töôi maøu löu luyeán caønh cao vaø toâi chôït tænh moäng giaän ñôøi. Nhö laù toâi löu luyeán quaõng ñôøi xöa. Toâi laïi daán thaân laøm ngöôøi, chuoãi haït toâi cuõng vaãn ñong ñaày giaän hôøn öu tö, nhöõng mô öôùc cuûa mình. Toâi laïi nghe nhaïc meâ vaên chöông vaø yeâu meán con ngöôøi. Con ñöôøng toâi ñi theânh thang roäng môû, haønh trang toâi vaãn moät traùi tim yeâu ñôøi vaø tin ngöôøi.
Nhôù tôùi kæ nieäm, nhöõng ngaøy ngoài trong lôùp theøm nghe nhaïc, hoàn laõng ñaõng treân taøng caây cao, bieát theá naøo laø mô moäng. Nhöøng laàn nöôùc maét chan hoøa cho nhöõng ngöôøi thaân ra ñi khoâng lôì töø giaõ ñeå bieát theá naøo laø chia lìa maát maùt. Nhöõng ngaøy thaùng coù ngöôøi tình laøm thuûy thuû vôùi caùc chuyeán haûi haønh daøi, coù ngöôøi baïn ñôøi laø thuûy thuû ñeå bieát taâm hoàn chinh phuï ngaøn xöa, coù con thô ñeå laøm meï, taäp kieân nhaãn vaø tha thöù. Nhöõng ngaøy lang thang treân xöù laï ñeå bieát ñeán tình ngöôøi.
Baây giôø, ñoâi khi ngoài treân baõi caùt, giöõa baøy haûi aâu taém naéng, toâi thaáy toâi may maén ñöôïc laøm ngöôøi. Voøng ñai chinh nhaân moät thöôû laïi long lanh tình thaân. Toâi nhôù, coù moät laàn vaøi naêm tröôùc, anh Traïch vaø baø xaõ treân ñieän thoaïi, vaãn gioïng öu aùi naêm xöa, nhaéc cho toâi bieát raèng toâi vaãn laø toâi cuûa ngaøy xöa, gioïng anh laøm toâi ngheïn lôøi, anh Khaùnh vaø Hoaøng Minh tình thaân vaãn ñaày theo naêm thaùng, anh Huøng vaø baø xaõ nhö tình gia ñình. Ra maét taäp saùch ñaàu tay ‘Naéng vaø Em’, toâi ñöôïc gaëp gia ñình Haûi Quaân California ai ai cuõng aân caàn thaêm hoûi, anh Traàn Troïng An Sôn vaø anh Leâ Baù Chö cho toâi nhöõng chaân tình hieám coù.
Nhìn caùc con tröôûng thaønh nhö buoàm no gioù ñaïi döông, toâi laøm sao queân ñöôïc chuyeán haûi haønh naêm xöa. Gia ñình toâi, cuõng nhö haøng ngaøn gia ñình khaùc tìm töï do treân caùc chuyeán taøu ngaøy cuoái thaùng 4 naêm 1975, xin ña taï thuyeàn tröôûng chieác 501, anh cuõng khoùa 11 vaø thuûy thuû ñoaøn. Caùc anh laø nhöõng thieân thaàn yeâu meán, nhöõng con chim bieån deã thöông, mang cho queâ höông nhöõng nhaân taøi khoâng tröôûng thaønh trong chieán tranh trong chuoãi ngaøy daøi xa queâ vaø mang meï con toâi ñeán coõi an bình.
Rieâng göûi Ngöôøi Gaùc Coång Thieân Ñöôøng, cuõng khoaù HQ11, ngöôøi ñaõ noùi vôùi toâi caâu ‘thaèng Thuaän hoïc cuøng khoùa vôùi toâi ...’, xin ña taï traùi tim nhaân töø.
Xin ña taï caùc anh, nhöõng ngöôøi con yeâu cuûa toå quoác.
Thuhuong/ P.T.T/ HQ11
Ñôøi Em Löïu Ñoäc Haønh
( Nhôù Ñaïi-Ca Lyù-Anh-Kieät vaø Tam-Ñeä Höùa-Hoàng-Minh, nhò vò Maïnh-Thöôøng-Quaân cuûa caùc taäp ''ÑI BIEÅN ÑÔÕ BUOÀN'')
Canh môùi ñöôïc thuyeân-chuyeån veà giöõ chöùc-vuï Chæ-Huy-Phoù Giang-Ñoaøn 6X Tuaàn-Thaùm, ñoùng taïi Caên-Cöù Haûi-Quaân Chaâu-Ñoác (Caùi-Daàu Quaän-Chaâu-Phuù), sau moät thôøi-gian daøi phuïc-vuï treân caùc chieán-haïm. Hai tuaàn leã ñaàu, Canh lu-bu baän-roän laøm quen vôùi coâng-taùc haønh-quaân, tuaàn-tieãu trong soâng, keá-hoaïch baûo-trì chieán-ñónh. Nhaát laø phaûi nhôù teân ñeán haøng traêm nhaân-vieân cuûa mình. Keå töø tuaàn leã thöù ba, ngaøy cuoái tuaàn raûnh-roåi, Canh thöôøng taûn boä quanh chôï Chaâu-Ñoác. Phoá-xaù saàm-uaát, khaùch haøng taáp-naäp, nhöng Canh caûm thaáy mình nhö laïc-loõng, bô-vô vì anh khoâng coù moät ngöôøi quen naøo ôû vuøng bieân-giôùi naøy caû. Baát ngôø vaøo moät saùng chuû-nhaät noï , Canh gaëp laïi Taân, baïn hoïc cuõ tröôøng trung-hoïc Peùtrus Kyù taùm naêm tröôùc. Nay laø Tröôûng-Ty Y-Teá queâ nhaø Chaâu-Ñoác. Hai thaèng baïn ñoàng-song tay baét maët möøng, Taân hoûi Canh : - Laâu gheâ môùi gaëp laïi, nghe noùi maøy xuoáng chieán-haïm tuaàn-döông sao troâi giaït leân ñaây nhö vaäy ? - Vöøa ñoåi veà Giang-Ñoaøn ôû Caùi-Daàu vaøi tuaàn nay. Trong Haûi-Quaân ai cuõng phaûi bò thuyeân-chuyeån voøng troøn töø ñôn-vò bieån sang ñôn-vò soâng hay ngöôïc laïi ñeå oân taäp haûi-nghieäp. Tao khoâng coù baïn beø ôû ñaây, tình côø gaëp laïi maøy, ñuùng Baù-Nha taùi-ngoä Töû-Kyø. Hai ñöùa keùo nhau vaøo quaùn caø-pheâ "Löu-Luyeán", tieáp-tuïc haøn-huyeân : - Môùi chaân öôùt chaân raùo tôùi ñaây, chaéc maøy chöa tìm ñöôïc boùng hoàng naøo ñeå ñi mieãu Baø Chuùa-Xöù nuùi Sam xin xaêm caàu duyeân-laønh. - Tao nghó ñaát ÔÏc-Eo laø toái Ñiaï-Linh taát sinh laém Ngoïc-Nöõ. OÂi ! maø sao ngöôøi ñeïp phoá chôï laïi hieám nhö laù muøa thu vaäy maäy ? Nhìn töøng gioït caø-pheâ ueå-oaûi nhoû töø loïc xuoáng ly, Canh laïi cheùp moâi : - Tao ñi boä moøn caû ñeá giaày maø chöa gaëp em naøo haïp nhaõn. Giôø moät mình ñoäc haønh leân nuùi Sam caàu Baø thì queâ quaù ! Taân cöôøi xoøa : - Maøy ñöøng coù naõn loøng voäi voõ-ñoaùn nhö vaäy. Taïi maøy ñeán ñaây khoâng ñuùng luùc, chaäm maát moät nieân ñoù. Neáu naêm ngoaùi, vaøo thaùng naøy maøy gaëp tao thì maøy tha hoà röõa maét tröôùc dung-nhan myõ-mieàu cuûa Tieåu-Thö An-Giang vaø bieát ñaâu chöøng söï vieäc ngaøy nay laïi ñoåi khaùc. - Traâu ñi chaäm ñaønh uoáng nöôùc ñuïc, bieát laøm sao hôn ñaây ? - Söï coù maët haøng ngaøy taïi baøn thu-ngaân cuûa coâ gaùi con oâng chuû quaùn " Löu-Luyeán " khieán cho nhieàu khaùch vaøo quaùn ra ñi khoâng ñaønh. Ngoïc-Nöõ Thaát-Sôn maø. Nhöng cuoái naêm ngoaùi ngöôøi ñeïp ñi laáy choàng, neân ñaát Baûy-Nuùi môùi coù nhieàu thaèng ñôn phöông thaát-tình, thaát-theåu laøm thô con coùc; trong ñoù coù tao nghen :
"Laêm-le, Löu-Luyeán, loøng lai-laùng, Thaáp-thoûm, thöông thaàm, thaû thaån-thô"
Vôùi caùi maõ ñieãn trai cuûa maøy, giaù vaøo thôøi ñieåm ñoù coù maøy hôïp-taùc vôùi tao caûn böôùc sang soâng cuûa Tieåu-Thö thì ... chieàu nay tao ñaâu coù buoàn (gioïng noùi nhö haùt) ? - Anh chaøng naøo tu coát coù phöôùc ñöôïc ngöôøi ñeïp gieo caàu truùng vaäy maäy? Hôùp moät nguïm caø-pheâ, Taân chua xoùt : - Anh chaøng toát soá ñoù laø moät nhaø vaên trong gia-ñình Haûi-Quaân cuûa maøy, queâ-quaùn Taân-Chaâu. - UÏ, tao bieát Nieân-Tröôûng ñoù roài. Nhaø vaên Maõ-Xa, vaên vuõ song toaøn. Taøi cao treân tao maáy chuïc böïc.... Taân cöôøi muõi, chaän : - Chöa chieán ñaáu ñaõ hoø ruùt chaïy. OÂng Töôùng Quaõng-Laïc coù khaùc.Sao yeáu theá? Thoaït nghe teân ñoái thuû, maët maøy nhaên nhö khæ aên ôùt roài ! Caø-pheâ ñaéng aø...theâm chuùt ñöôøng vaøo ly ñi. - Khoâng phaûi tao quaù töï-ty maëc-caûm, nhöng thaät ra tao laø moät thaèng vaên doát, vuõ heøn... Vaên thì toaøn laø nhöõng maãu-töï löôïm-laët nhö:
N - K - M - H - U - Ô , M - K - N - H - M - R - Q - N .
Thô luïc-baùt chæ coù theá thì laøm sao saùnh vôùi nhaø vaên coù taùc-phaåm xuaát baûn? Coøn vuõ-coâng thì xìu nhö coïng buùn! - Maøy noùi sao ? Chieâu moät nguïm caø-pheâ, ñoâi maét Canh chôùp-chôùp mô veà dó-vaõng vaø noùi : - Tao nhôù maõi caâu chuyeän taâm-tình vôùi ba tao ngay sau khi tao toát nghieäp tröôøng Só-Quan Haûi-Quaân Nha-Trang. Tao keå laïi cho oång nghe nhöõng caùi hay, caùi ñeïp veà haûi-nghieäp maø tao tieáp thu ñöôïc suoát 20 thaùng taïi quaân-tröôøng. Ñaëc bieät moân cô-khí ñoäng-cô noå 2 thì, 4 thì vôùi thaày HQ Ñ/UÙy Kyõ-Sö Cô-Khí Ñaëng-Ñình-Hieäp ñaõ heát loøng truyeàn thuï. Thình lình oâng giaø hoûi tao coù bieát loaïi maùy noå naøo chæ coù moät bu-gi (spark-plug) nhöng to nhaát, maïnh nhaát vaø beàn nhaát hay khoâng. Tao uù-ôù chòu thua. Ba tao chöûi tao ñoà ngu. Ñoù laø xe thoå-moä ( maõ-xa hay xe ngöïa ) ñöôïc taïo-hoùa öu-aùi laép cho loaïi bu-gi thieân-nhieân ñoù. OÂng coøn nhaán maïnh raèng tao hoïc moät maø khoâng bieát hai thì caùi hoïc lyù-thuyeát suoâng khoâng thöïc-duïng, thieáu kinh-nghieäm ñeå bieán khuyeát-ñieåm thaønh öu-ñieåm seõ laøm khoå ñôøi tình-aùi cuûa tao daøi daøi... Nhö maày thaáy, nhaø vaên Maõ-Xa ñöa ngöôøi ñeïp sang soâng Haäu veà Taân-Chaâu nhôø caùi cöïa...öu-vieät nhö vaäy thì laøm sao tao coù theå thaéng noåi vuõ-coâng cuûa moät danh thuû baát hö truyeàn Ñeä I Baûo-Bình. Taân gaät ñaàu bieåu-loä ñoàng tình vaø noùi : - Bieát ngöôøi bieát ta, traêm traän baát baïi. Tao thoâng caûm nhieàu veà khaû-naêng yeáu keùm cuûa maøy. Töø ñoù trôû ñi, hai ñöùa thöôøng heïn nhau ñi aên côm tieäm cuoái tuaàn, nhaéc laïi nhöõng kyû-nieäm luùc hai thaèng coøn ôû kyù-tuùc-xaù Ñaïi-Loä Thaønh-Thaùi Chôï-Lôùn. $ $ $ Moät hoâm hai ñöùa lang-thang ôû beán ñoø (phaø) Chaâu-Giang, Taân noåi höùng baûo: - Tao muoán laøm mai cho maøy coâ em gaùi hoï (coâ caäu) cuûa tao. Em teân Löïu, 26 caùi xuaân xanh, giaùo-sö Lyù-Hoùa caáp 1 tröôøng trung-hoïc Chaâu-Phuù (Chaâu-Ñoác). Em cuõng xinh ñeïp, yeåu-ñieäu thuïc-nöõ vôùi gioïng noùi loâi cuoán dòu-daøng; nhöng taùnh-tình khaù öông ngaïnh, cöùng raén vaø oâm-aáp moäng phieâu-löu du-lòch ñoù ñaây nhö con trai... - Chaéc maøy cuõng dö bieát ôû ñôøi coù boán caùi ngu chôù? AÊn caùi ñaàu heo tao bieáu cho oâng mai deã bò hoùc xöông laém ñoù. - Tao chöa noùi heát, maøy ñaõ nhaûy voâ coå hoïng tao roài. Gia-ñình oâng caäu tao giaøu nhaát ôû Vónh-Hi-Ñoâng. Nhaø gaùi baûo-ñaûm bao heát phí toån ñaùm cöôùi. Con ngöïa chöùng thöôøng laø ngöïa hay, maøy thöû thoùt leân yeân caàm cöông moät laàn xem sao. Ñoaïn Taân chæ chieác phaø chôû ñaày ngöôøi vaø xe ñoø vöøa taùch beán : - Chuyeán naøy ñi Taân-Chaâu vì coù chôû xe ñoø. Choã beán phaø coøn goïi laø Coàn-Tieân goàm hai beán : moät beán laø Chaâu-Giang ñi Taân-Chaâu, coøn beán kia laø Cuø-Lao An-Phuù ñi Khaùnh-Bình, Khaùnh-An vaø Vónh-Hi-Ñoâng queâ em Löïu. Queâ-höông tao coù laém caùi ñoäc-ñaùo nhö "Maém Chaâu-Ñoác, gaùi Chaâu-Giang, röïôu Nhaø-Baøng, kinh Vónh-Teá". Con gaùi An-Phuù coù giaù laém ñoù maøy ôi ! Ñöøng boû lôõ cô-hoäi naøy. Ñaùnh troáng laûng tröôùc nhöõng lôøi duï-doã ngoït lòm cuûa Taân. Canh hoûi : - Chaéc tröôùc ñaây coù Tieân giaùng traàn taém soâng, neân thieân-haï môùi ñoàn laø Coàn-Tieân. Thoå coâng Chaâu-Ñoác bieát raønh söï tích naøy ? Taân kheõ laéc ñaàu : - Tao khoâng hieåu taïi sao ngöôøi ta ñoàn huyeàn-hoaëc nhö vaäy. Neáu coù Tieân nöõ taém khoaû thaân choã naøy, tao laø thaèng rình coi ñaàu tieân ñoù maøy. - Ñuùng laø lôøi ñoàn laàm, ñoàn lôõ neân khoâng nôõ ñoàn laïi...maø ñeå nhö vaäy luoân. Theo tao thì thoaït tieân ñaây chæ laø moät caùi Coàn Luù hay Coàn Loài. Haûi-Quaân chaïy taàu cao-toác qua laïi nhieàu laàn ñaåy phuø-sa traûi daøi theâm ra, ghe thöông-hoà goïi laø Coàn Laøi. Roài daân ñòa-phöông caát nhaø leân treân ñoù, taäp hoïp thaønh xaõ-aáp vaø ñöôïc goïi laø Coàn Laøng. Ñeán giai-ñoaïn ñaát boài cöùng laïi, phaø coù theå caäp ñöôïc, caùc chuù taøi-coâng goïi laø Coàn-Lyø. Ñeå aâm-thanh ñöôïc tao-nhaõ hôn, ngöôøi ta goïi laø Coàn-Tieân. Maøy thaáy tao giaûi-thích coù lyù hoân? - Xin nghieâng mình baùi-phuïc nhaø ñòa-danh hoïc, nhaø thoå...nhöôõng hoïc Haûi-Quaân. AÙnh naéng tröa choùi-chang noâ-ñuøa treân caùc ngoïn caây me doïc theo bôø soâng nhö hoøa vôùi nieàm vui cuûa hai ñöùa hieåu ñöôïc theá naøo laø " tri-kyû, tri-bæ ". Tuaàn sau, Taân höôùng daãn Canh sang Cuø-Lao An-Phuù ñeán Vónh-Hi-Ñoâng thaêm gia-ñình Löïu. Caäu môï Taân sôû höõu moät vöôøn caây aên traùi sum-seâ roäng boán maãu vôùi ngoâi nhaø ngoùi vaùch töôøng ñoà soä ba gian hai chaùi toïa-laïc saùt bôø soâng Cuø-Lao Vónh-Loäc. Tröôùc nhaø coù nhaø thuûy-taï sôn traéng noái lieàn bôø baèng moät caàu goã daøi hai möôi thöôùc. Neáp soáng vaø caûnh-trí theo ñuùng nghóa vaên minh mieät vöôøn. Maëc daàu môùi gaëp laàn ñaàu, nhöng ba maù Löïu quùy meán vaø tieáp-ñaõi Canh raát nieàm nôõ. Ñuùng nhö nhöõng gì maø Taân ñaõ moâ taû veà coâ em hoï mình. Nhìn kyõ Löïu, Canh coâng nhaän nhan-saéc naøng khaù maën-maø qua ñoâi maù haây haây ñoû töï nhieân, caëp gioø daøi uyeån-chuyeån, maùi toùc ñen möôùt caét uoán theo thôøi trang kieåu Audrey-Hepburn. Moãi laàn lieác Canh, ñoâi maét Löïu coù ñuoâi. Nhaát laø gioïng noùi nhoû nheï nhöng hoaït-baùt cuûa nhaø nöõ moâ-phaïm coù baèng caáp ñaõ cuoán huùt Canh vaøo tình-traïng phaïm-moâ luùc naøo khoâng bieát. Chæ coù Taân ngoaïi cuoäc nhìn roõ caûnh chòu ñeøn cuûa hai ngöôøi, roài nhaéc kheùo baïn mình sôùm tranh-thuû caûm-tình ngöôøi ñeïp : - Chieàu xuoáng roài ñoù. Tröôùc khi taïm-bieät maøy höùa-heïn gì veà cuoäc du-hí saép tôùi vôùi Löïu thì höùa ñi.
$ $ $
Sau nhöõng ngaøy tay trong tay ñöa Löïu ñi vía Baø Chuùa-Xöù nuùi Sam, röôùc ñeøn Caàn-Thô vaø Long-Xuyeân, Canh tieán raát xa treân böôùc ñöôøng ñong-ñöa cuoäc tình cuûa hai ngöôøi, ñöôïc ba-maù Löïu chaáp-thuaän laø reå töông-lai trong gia-ñình. Taân tình nguyeän laøm phuø reå, baøn vaøo nhö moät trieát-nhaân : - Tao vôùi maøy khoâng theå ñoäc thaân maõi tröôùc ngöôõng cöûa "tam thaäp nhi laäp". Maøy laäp gia-ñình tröôùc roài tôùi tao. Neáu ñöôïc vôï toát, mình seõ haïnh-phuùc. Neáu phaûi vôï xaáu, mình seõ trôû thaønh Socrates. Nhaø gaùi mieãn heát moïi nghi-thöùc keå caû söï hieän-dieän cuûa oâng baø sui trai trong ngaøy cöôùi. Chæ coù moät leã cöôùi duy nhaát thoâi, daïi gì khoâng tieán tôùi maäy. Tuy nhieân töø ñaây tôùi ngaøy ñaêng-khoa chæ coøn coù hai thaùng thoâi, maøy phaûi phi nöôùc ñaïi thì môùi kòp. Saém ñoâi boâng hoät xoaøn laøm quaø cho coâ daâu, tao ñoaùn maøy saép caïn laùng. Caàm ñôû caùi naøy ñeå xaây toå uyeân-öông taïm thôøi cuûa hai ñöùa ôû quaän Chaâu-Phuù. Laät qua laät laïi caùi phong bì daøy coäm, beân ngoaøi coù maáy chöõ "Mieâu Baát Toïa" cuûa Taân. Canh noùi : - Tao khoâng hieåu yù maøy ? - Töø hoâm gaëp laïi maøy cho ñeán nay, tao thaáy maøy duøng toaøn thuaät-ngöõ Haûi-Quaân. Nay tao baét chöôùc maøy, chæ duøng coù moät caâu ngaønh y-döôïc thì maøy laïi ngô-ngaùc. Nghe ñaây, Mieâu = Meøo, Baát = khoâng, Toaï = ngoài. "Mieâu baát toaï" laø meøo ñöùng, laø ....20 xaáp ( $ 20,000 VN ) ôû trong phong bì tao möøng ngaøy vui cuûa maøy, cuûa ít loøng nhieàu. Em Löïu ñaõ baét hoàn maøy, roài bieán maøy thaønh moät thaèng toái nöôùc teä ! Canh thaät caûm-ñoäng, nheách nuï cöôøi meùo xeäch treân moâi.
$ $ $
Ñoàn raèng ñaùm cöôùi em to, PBR (1 ) röôùc thay ñoø Coàn-Tieân.
"(1) Giang-Toác-Ñónh cuûa caùc Giang-Ñoaøn Tuaàn-Thaùm coù toác-ñoä toái-ña 55Km/ Giôø"
Ngaøy Canh cöôùi vôï höùa-heïn raát xoâm tuï vì ñöôïc oâng Chæ-Huy-Tröôûng Giang-Ñoaøn 6X cuûa mình heát loøng yeåm-trôï. Xuaát thaân khoùa ñeä I Baûo-Bình, Thieáu-Taù Ngoï , sinh-tröôûng ôû Thöøa-Thieân laø moät Ñôn-Vò-Tröôûng gioûi vaø gan-lyø treân chieán-tröôøng soâng-raïch. Ít ai ñöôïc nghe lôøi than khoå cuûa oâng ta moãi khi ñôn-vò loït vaøo vuøng haønh-quaân hung-hieåm. Nhöng oâng ta laïi raát chòu chôi, hoaø mình vôùi nhaân-vieân Giang-Ñoaøn trong caùc vaán-ñeà "Quan, Hoân, Tang, Teá". Chaúng haïn nhö nhaân-vieân xin nghæ pheùp keát-hoân hay lo tang-cheá meï cha thì ñöôïc Chæ-Huy-Tröôûng ñích-thaân chia vui hoaëc phaân-öu vaø taêng soá ngaøy leân ñeán 10 hoâm. Lieác qua chieác thieäp hoàng thôm phöùc, nghe Canh phaùt-hoaï sô ngaøy hoân-leã cuûa mình, oâng ta hoan-hæ noùi : - Sau 6 thaùng hôïp-löïc ñeå naâng khaû-naêng taùc-chieán ñôn-vò leân cao hôn, toâi thích caùi loái laøm vieäc ñaày nhieät-tình cuûa Chæ-Huy-Phoù. Ñeå thöôûng coâng, ngaøy röôùc daâu toâi caáp cho anh 4 chieác PBR môùi sôn pheát laïi trong kyø thanh-tra vöøa qua. Anh vaø phuø reå Taân söû-duïng hai chieác ñoùn daâu vaø hoï nhaø gaùi. Coøn hai chieác kia, toâi ñaïi-dieän nhaø trai chôû anh em trong ñôn-vò ñi hoï thaùp-tuøng sau löng anh sang nhaø gaùi röôùc daâu veà töûu-laàu An-Giang nhaäp tieäc. Sau ñoù, 3 xe JEEP cuûa Giang-Ñoaøn tieàn hoâ, haäu uûng ñöa taân-lang vaø taân giai-nhaân veà caên nhaø môùi ôû Quaän Chaâu-Phuù laøm leã hôïp caån. Anh xem chöông-trình nhö vaäy coù oån khoâng ? Canh aáp-uùng : - Vaïn söï ñeàu nhôø Chæ-Huy-Tröôûng giuùp ñôõ. Nhö nhôù ñieàu gì, oâng ta thaân maät voã vai Canh : - AØ, suyùt queân moät ñieåm khaù quan-troïng laø anh phaûi ra leänh cho nhaân-vieân treân hai PBR cuûa anh chæ ñöôïc laùi giuûm (25 Km/giôø) thoâi. Caám laùi gioït, laùi gioù hoaëc laùi gioâng (töø 45 Km/giôø trôû leân) laøm chìm caùc beø nuoâi caù doïc theo soâng An-Phuù. Roài chuû beø kieän leân Ñ/Taù Phuù vaø oâng Giaø leøm-beøm seõ cho Giang-Ñoaøn laùi giaõnh heát. Theo truyeàn-thoáng cuûa ñôn-vò mình, hai vôï choàng môùi cöôùi ñöôïc moùn quaø laø caùi ñoàng hoà reo ñeå ñaàu giöôøng, coù khaéc caâu ñoái löu-nieäm :
"Phu xöôùng, phuï tuøy, Choàng quyø, vôï ghò "
$ $ $
Tuaàn traêng-maät Canh-Löïu vöøa vuøn-vuït troâi qua thì Giang-Ñoaøn 6X cuõng vöøa nhaän ñöôïc leänh haønh-quaân khaån cuûa Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm 212.2 vaøo vuøng ñang coù giao-tranh döõ-doäi Tuyeân-Nhôn, Moäc-Hoaù. Tröôùc giôø taùch beán, Canh noàng-naøn hoân Löïu, an-uûi noùi : - Em an loøng, vaøo trong ñoù ñoä möôi hoâm, anh seõ xin Chæ-Huy-Tröôûng veà thaêm em ñoâi ngaøy. Vôï choàng môùi cöôùi maø, oâng aáy seõ thoâng-caûm caûnh-ngoä ñoâi ta. Löïu ngoài im trong phoøng khaùch vôùi boä maët ñöa ñaùm. Khoâng noùi ! Khoâng tieãn choàng, khi Canh laëng-leõ xaùch tuùi quaân-trang leân xe JEEP. Hai tuaàn chaäm-chaïp troâi qua trong vuøng haønh-quaân, Canh vaø Th/Taù Ngoï gaàn nhö thöùc traéng trong nhöõng ñeâm Giang-Ñónh chaïm ñòch doïc theo kinh Ñoàng-Tieán-Lagrange. Coâng-tröôøng 5 Coäng-Saûn vaø Giang-Ñoaøn 6X Tuaàn-Thaùm quaàn nhau giaønh quyeàn kieåm-soaùt töøng khuùc soâng. Chöùc-vuï vaø traùch-nhieäm ngoaøi maët traän khoâng cho pheùp Canh môû lôøi xin Chæ-Huy-Tröôûng cho mình ñi pheùp ñaëc-aân veà Chaâu-Ñoác thaêm Löïu. Chieàu nay sau khi hoïp haønh-quaân xong, Canh ñöùng treân caàu taàu tröôùc Caên-Cöù Haûi-Quaân Tuyeân-Nhôn ñôïi Giang-Ñónh ñeán ñoùn. Baát chôït Tr/Só Bí-Thö Toaïi hoái haû xuoáng caàu taàu ñöa cho Canh böùc thö vaø noùi : - Trình Chæ-huy-Phoù, coù tin cuûa baø Ñ/UÙy töø Chaâu-Phuù göõi theo chuyeán tröïc-thaêng taûn-thöông hoài saùng sang ñaây. Chôø cho Toaïi khuaát neûo, Canh voäi môû böùc thö mong ñôïi maáy ngaøy qua :
Anh Canh,
Khi anh nhaän ñöôïc thö naøy thì Löïu ñaõ ñi xa roài.... Möôøi ngaøy sau khi anh vaéng nhaø. Löïu ñaõ : 1 ) - Xin ñoåi leân daïy treân Cao-Nguyeân. 2 ) - Traû laïi caên nhaø möôùn ôû Chaâu-Phuù. 3 ) - Thu veùn ñoà ñaït cuûa anh vaøo ba chieác Va-Li göõi cho thöôïng-só Quaûn-Noäi-Tröôûng Haûo giöõ ôû haäu-cöù Giang-Ñoaøn, keøm theo böùc thö naøy. Löïu laáy choàng vì khoâng muoán soáng nhöõng ñeâm coâ-ñoäc, laïnh-leõo maø khoâng coù caùnh tay raén chaéc ñaøn oâng ñeå goái ñaàu. Traùi laïi, choàng em oâm moäng haûi-hoà, mang lyù-töôûng toå-quoác ñaïi-döông. Luùc naøo anh cuõng laên xaû vaøo vuøng löûa ñaïn khoâng bieát bao laâu môùi trôû laïi maùi aám gia-ñình. Hôn nöõa Löïu khoâng muoán trôû thaønh söông-phuï khi tuoåi ñôøi chöa ñeán ba möôi. Vì vaäy chuùng ta neân chia tay sôùm, traùnh heä-luïy veà sau phaûi khoâng anh?
Löïu
Löôùt qua böùc thö ngaén, khoâ khan cuûa Löïu, Canh thaáy moïi vaät tröôùc maët toái saàm laïi, vi oâm ñaàu ngoài beät xuoáng Pontoon. Sau giaây phuùt baøng-hoaøng, Canh laáy laïi bình-tónh ñöùng daäy vöøa nheùt goïn thö vaøo tuùi vöøa nhìn quanh xem coù ai ñaõ thaáy haønh-ñoäng vöøa roài cuûa mình khoâng. Trong thaâm taâm, Canh khoâng muoán moät ai trong ñôn-vò bieát ñöôïc vieäc naøy, keå caû Th/taù Ngoï. Giôø ñaây Canh thaáy caâu cuûa Richard J. Needham: "Tình yeâu laø côn soát, hoân-nhaân ñem leân giöôøng ñeå chöõa-trò" thaät voâ nghóa vì Canh ñaõ naâng-niu, traân-troïng noù vaø laøm heát söùc mình ñeå giöõ Löïu maø coù ñöôïc ñaâu. Phaûi chaêng teân hai ñöùa gheùp laïi laø moät ñieàm gôû. Khôi maøo cho moät cuoäc hoân-nhaân ñoùng baêng ? Roài Canh laïi lieân töôûng ñeán Hoøn-Voïng-Phu, ngöôøi ñaøn baø kieân gan beá con ñôïi choàng hay huyeàn-thoaïi Con Bieân-Mai trong nguyeät-san Löôùt-Soùng: "Anh Cai Duø (caáp-baäc Haï-Só trong binh-chuûng Nhaûy-Duø) cuøng Chò May Duø (nöõ coâng nhaân may vaù vaø xeáp duø trong cô-xöôûng cuûa Löõ-Ñoaøn Nhaûy-Duø) theà non, heïn bieån xaây ñaép moäng gia-ñình. Nhöng baát-haïnh thay ! Anh Cai Duø töû traän Ñieän-Bieân-Phuû, Chò May Duø tuyeät-voïng trôû laïi queâ-höông Phuù-Quoác, traàm mình taïi bieån hoøn Thôm cheát theo ngöôøi tình..." vaø bieát bao cuoäc tình gaén boù khaùc maø ngöôøi ñaøn baø thuûy-chung thöôøng ñöôïc tieáng thôm. Canh than thaàm moät mình : - Löïu ôi, sao em khoâng theå laø moät trong nhöõng ngöôøi ñaøn baø nhö vaäy ? Anh yeâu em laém. Anh muoán vinh-danh em maø... Canh höôùng ñoâi maét cay xeø veà mieät An-Phuù, queâ nhaø Löïu, maây ñen ñang keùo phuû moät goùc trôøi baùo hieäu cho traän möa hoaøng-hoân taàm-taõ saép ñeán. Nhöõng kyû-nieäm eâm ñeàm beân caïnh Löïu maáy thaùng qua nhaûy-nhoùt trong ñaàu Canh nhö moât côn loác roài boång nhieân rôi toûm xuoáng kinh Ñoàng-Tieán baùm vaøo maáy cuïm luïc-bình theo doøng nöôùc löõng-lôø troâi ra soâng Vaøm-Coû-Taây, xuoâi cöûa bieån vaø khoâng bao giôø trôû laïi. Côn xuùc-ñoäng maïnh laéng daàn, Canh laàm-baàm nhö ñang ñoái thoaïi vôùi Löïu: - Anh phaûi vuøi ñaàu vaøo coâng-taùc ñeå queân daàn Löïu ñi vaø caàu nguyeän cho ñôøi em gaëp ñaày may-maén. Ñôøi em Löïu! Em nhôù ñöøng coù bao giôø tính-toaùn lôøi loã trong vieäc goái-chaên nhö ñaõ cö-xöû vôùi anh thì thuyeàn-tình em môùi coù cô-hoäi caäp beán vónh-vieãn ñoù em.
Ñoäc-Haønh (Sydney ParaOlympic 2000)
Xaây Ñôøi Töï Do
(Ghi chuù cuûa BBT: Hoàng Nhaät laø teân cuûa chò Chu Baù Yeán, ngöôøi chuû tröông Florida Vieät Baùo.)
Coøn moät chieàu nay? Khoâng, ngaøy noái tieáp ngaøy Bao nhieâu chaøng trai thôøi loaïn Deïp tình rieâng goùp söùc ñaáu tranh Ngöôøi noùi laøm chi Cung ñaøn loãi nhòp Neùt-tin-yeâu phai taøn Dö aâm voïng maõi bôø quan aûi Nieàm tin traøn ngaäp caû queâ höông Ngöôøi ñaõ leân ñöôøng maøi kieám theùp Thì daâng taát caû cho non soâng Haõy coá laøm cho troøn nhieäm vuï Ñöøng nhaéc laøm chi chuyeän maù hoàng Ngöôøi thaáy chaêng Queâ höông môø caùt buïi? OÂi lao tuø! OÂi maùu ñoå thòt rôi! Oaùn hôøn reùo goïi khaép nôi Bao hoàn töû só muoân ñôøi chöa tan Hoàn töû só chöa tan Khi phöông Baéc coøn ñieâu taøn Ngöôøi ôi maùu ñoå chieàu hoang Ngöôøi ôi Beán Haûi coøn mang haän thuø Toâi tieác khoâng laø trang tuaán kieät Ñeå leân ñöôøng cho thoûa nhöõng öôùc mô Ñeå leân ñöôøng phaù heát nhöõng lao tuø OÂi, moäng öôùc chæ coøn laø hö aûo! Duø khoâng göôm suùng treân tay Nhö nhöõng chaøng trai treû Khoâng ñam meâ trong soùng nhaïc duyeân tình Tröôùc baøn thôø Toå Quoác nguyeän hy sinh Gaùnh traùch nhieäm treân vai veà cuoäc soáng Ngöôøi ôi bieån trôøi noåi soùng Töøng ñoaøn trai maëc aùo chieán hoa Ñang ñi vaøo cuoäc soáng Trong khuùc huøng ca Hôõi Hoàn Thieâng ñaát nöôùc ôi Bao ngöôøi chung söùc XAÂY ÑÔØI TÖÏ DO.
HOÀNG NHAÄT (1968)
Chieàu Ñaïi Loä cho nhöõng ngöôøi lính aùo traéng kieâu huøng
Chieàu! Giöõa loøng ñaïi loä Nhöõng taø aùo xanh ñoû tím vaøng Thöôùt tha Nhöõng maùi toùc quaên quaên Nhöõng daùng ñi uyeån chuyeån Nhöõng tieáng cöôøi vang doäi giöõa khoâng gian Giöõa nhöõng chaøng trai thaùc loaïn Nhöõng naøng thieáu nöõ ñöông xuaân Moät quaân nhaân Ñeám böôùc giöõa loøng ñaïi loä! -Veà ñaâu anh ôi? Hôõi ngöôøi trai bieån caû Hieân ngang! Anh khoaùc treân mình boä quaân phuïc traéng nguyeân trinh Nhö taâm hoàn ngöôøi em gaùi nhoû Thô ngaây! Gioù haây haây Ñuøa maùi toùc boàng beành thôm muøi naéng Vôøn laøn da taém soùng nöôùc ñaïi döông Anh ôi treân vaïn neûo ñöôøng Nhöõng maøu aùo traéng gôïi thöông nhôù nhieàu Anh ôi! Coù nhöõng chaøng trai aùo traéng Ñi giöõa loøng ñaïi loä Moät chieàu nhaït naéng Mæm cöôøi! Ai bieát ñeán nhöõng chaøng trai anh duõng Ñaõ hy sinh cho Toå Quoác Queâ Höông Moät nieàm thöông! Anh ôi treân vaïn neûo ñöôøng Bao taø aùo tím coøn vöông boùng ngöôøi!
HOÀNG NHAÄT (1965)
NHÖÕNG NGAØY ÔÛ GUAM VÔÙI NGUYEÃN HOAØI BÍCH
Hoài coøn ôû quaân tröôøng Nha Trang toâi naèm ôû xoùm nhaø laù goàm toaøn caùc danh thuû nhö choù meøo, traâu boø, heo vòt, coùc nhaùi, voi coïp v.v... laïi coøn coù Nam Ñó nöõa. Nhoùm nhaø laù phaàn ñoâng ham chôi maø ít hoïc, cho neân luùc thi ra tröôøng hoûng nhieàu hôn ñaäu. Duø hoûng hay ñaäu moãi ngöôøi cuõng ñi moãi ngaû. Chieán haïm ñaàu tieân toâi phuïc vuï laø HQ-327 coù baïn Haøm, roài qua HQ-02 thì coù baïn Ñôn vaø baïn Ôn, ñeán HQ-404 thì coù baïn Quyùnh sau ñoù laïi coù baïn Bích. Cuoái cuøng toâi ñi laõnh taøu ôû Phi Luaät Taân, thöïc taäp treân haûi ñoäi tuaàn duyeân Hoa Kyø vôùi chieác WHEC 320, tieàn thaân cuûa HQ-2 Traàn Quang Khaûi sau naøy, luùc ñoù coù baïn Traïch. Caùc baïn cuøng khoùa noùi treân ñeàu coù vôùi toâi ít nhieàu kyû nieäm. Rieâng baïn Bích thì toâi laøm vieäc vôùi baïn treân HQ-404 gaàn 2 naêm, trong ñoù coù 6 thaùng ôû ñaûo Guam söûa chöõa chieán haïm.
Hoãn danh cuaû Bích laø “Caø Chua” vì caùi muõi cuûa baïn. Moãi laàn noù ñoåi maøu töø traéng nhaït sang ñoû nhö caø chua laø luùc chuùng toâi bieát thôøi tieát nhö theá naøo roài. Daùng ngöôøi cao vaø gaày, gioïng noùi thanh cao nhöng laïi ít noùi neân moãi laàn ñöùng tröôùc haøng quaân baïn coù veû ruït reø. Thôøi ñoù Bích laø sinh vieân Ñaïi Ñoäi Tröôûng neân hình aûnh cuûa baïn ñöôïc nhieàu anh em trong khoùa vaãn coøn nhôù. Baïn coøn coù moät nickname khaùc nöõa laø “10 giôø 10”, vì khi baïn ñöùng nghieâm thì hai baøn chaân chæ höôùng ñoái nghòch nhau. Coù laàn ngoài chôi baøi trong phoøng aên só quan, toâi hoûi: - Coù phaûi vì 10 giôø 10 maø maøy khoâng ñöôïc laõnh chöùc thuû khoa Khoùa-11, phaûi khoâng? - Maøy! Roài baïn caàm tôø “Times Magazine” ñaäp vaøo vai toâi. Ñaáy, Bích ít khi traû lôøi thaúng vaán ñeà. Thôøi gian raûnh roãi treân taøu, Bích ham ñoïc saùch, baùo, nhaát laø caùc taïp chí Times vaø Newsweek. Phaûi coâng nhaän Bích thoâng minh vaø coù khieáu veà sinh ngöõ, nhaát laø Anh vaên.
Naêm 1964, chieán haïm HQ-404 khôûi haønh ñi Guam söûa chöõa ñaïi kyø. Haïm tröôûng luùc ñoù laø HQ Ñaïi UÙùy Vuõ Duy Ninh, haïm-phoù laø HQ Trung UÙùy Lyù Thaêng, Bích laø só quan ñeä tam, toâi laø só quan ñeä töù. Chieán haïm baêng qua Phi Luaät Taân baèng eo bieån San Bernadino. Khi chieán haïm baét ñaàu vaøo vònh, cöù 3 phuùt, só quan ñöông phieân laøm moät point ñeå xaùc ñònh vò trí cuûa con taøu nhôø caùc ñaûo nhoû chaïy doïc theo haønh lang töø Taây sang Ñoâng. Ñeán 8 giôø toái thì chieán haïm xaùc ñònh vò trí baèng radar. Bích ñi quart ñeâm töø 8 giôø toái ñeán 12 giôø ñeâm. Gaàn 12 giôø toâi leân thay phieân cho Bích. Tröôùc khi xuoáng phieân, Bích baøn giao caån thaän moïi chi tieát veà con taøu, höôùng ñi vaø thôøi tieát. Xong Bích ñöa cho toâi ñoïc leänh ñeâm cuûa haïm tröôûng, cuoái cuøng hai ñöùa kyù vaøo soå baøn giao haûi haønh. Luùc baáy giôø toái ñen nhö möïc, bieån eâm nhö ñi trong soâng, gioù nheï. Chieán haïm vôùi 2 maùy treân 3, vaän toác ñoä 12 haûi lyù moät giôø.
Ñeán 3 giôø saùng chieán haïm baét ñaàu ra khoûi vònh. Bieån phía ngoaøi hôi ñoäng vaø coù gioù, trôøi vaãn toái ñen vaø coù söông muø. Caøng tieán ra ngoaøi, bieån caøng ñoäng maïnh, gioù nam ño ñöôïc 20 haûi lyù/giô,ø ñang tuï maïnh beân höõu haïm. Thình lình töø phoøng radar baùo leân coù echo laï höôùng 12 giôø, khoaûng caùch 12 haûi lyù. Naêm phuùt sau laïi baùo caùo caùch 7 haûi lyù. Höôùng vaãn khoâng thay ñoåi. Toâi ra leänh laùi beân phaûi theâm 5 ñoä. Ba phuùt sau phoøng radar baùo echo caùch muõi taøu 5 haûi lyù. Toâi cho qua phaûi theâm 5 ñoä nöõa. Taát caû 10 ñoä coäng vôùi höôùng ñi treân haûi ñoà laø 090, nhö vaäy chieán haïm ñang ñi höôùng 100. Boãng quan saùt vieân vaø giaùm loä baùo caùo thaáy ñeøn xanh vaø ñeøn ñoû cuûa taøu laï ngay tröôùc muõi taøu. Toâi chuïp oáng nhoøm nhìn moät laàn nöõa. Beân ngoaøi trôøi möa, nhöõng haït möa taït vaøo ñaøi chæ huy cuøng vôùi gioù maïnh laøm tung bay taám haûi ñoà vaø nhieàu ñoà ñaïc treân baøn. Toâi bieát chieán haïm saép nguy hieåm, coù theå ñuïng nhau vì trôøi toái vaø söông muø maø thaáy ñöôïc ñeøn xanh ñoû laø ñaõ quaù gaàn keà roài. Toâi noùi lôùn trong oáng truyeàn leänh: - Hai maùy tieán hai - Beân döôùi “Hai maùy tieán hai” - Hai maùy tieán moät - Beân döôùi “Hai maùy tieán moät” - Hai maùy ngöøng - Beân döôùi “Hai maùy ngöøng” - Tay laùi beân phaûi 30 - Beân döôùi “30 beân phaûi“ Tieáng maùy Martini ñaùnh lieân tuïc. Chieán haïm nghieâng veà beân phaûi. Con taøu rung ñoäng maïnh. Moïi ngöôøi thöùc giaác nhoán nhaùo chaïy leân boong taøu. - Tay laùi soá khoâng - Beân döôùi “Soá khoâng tay laùi” Taøu laï coù leõ cuõng phaûn öùng nhö chieán haïm, cuõng tay laùi beân phaûi, hai maùy ngöøng. Khi caû hai con taøu vöøa ngöng thì taát caû ñeøn pha hai beân baät saùng. Moät chieác taøu buoân khoång loà nhö traùi nuùi ñang keø saùt chieán haïm. Ñeøn treân taøu buoân roïi chieáu xuoáng chieán haïm töø muõi cho ñeán laùi. Hai taøu naèm saùt nhau vôùi khoaûng caùch ñoä 5 meùt. Thaät laø kyø dieäu, chæ moät tích taéc nöõa thoâi chuyeän gì seõ xaûy ra!
Toâi ñöùng traân ngöôøi treân ñaøi chæ huy. Caùc giaùm loä vaø nhaân vieân hieän dieän ñeàu coù caûm giaùc nhö toâi. Haïm tröôûng vaø haïm phoù cuõng ñaõ leân ñaøi chæ huy vaø ñöùng beân toâi. Taát caû ñeàu im laëng chôø leänh cuûa haïm tröôûng. OÂng ra leänh cho toâi tröôùc khi rôøi boû ñaøi chæ-huy: - Anh cho taøu tieáp tuïc chaïy theo loä trình ñaõ vaïch. Beân kia chieác taøu buoân cuõng laëng leõ khôûi ñoäng maùy, tieán thaúng vaøo vònh San Bernadino. Bích, só quan haûi haønh xem laïi soå saùch roài böôùc xuoáng caàu thang sau cuøng, treân tay vaãn caàm tôø baùo Times nhö luùc naøo.
4 giôø saùng toâi baøn giao nhieäm sôû cho thieáu uùy Caån, tröôûng phieân töø 4 ñeán 8 giôø saùng. Nhö thöôøng leä moãi laàn xuoáng quart, toâi ñeàu gheù tuû laïnh uoáng vaøi nguïm nöôùc hoaëc naáu 1 toâ mì goùi aên cho ñôõ ñoùi. Nhöng hoâm nay toâi ñi thaúng vaøo giöôøng nguû. Toâi naèm giöôøng treân, Bích naèm giöôøng döôùi. Maáy chieác quaït maùy vaãn chaïy xeà xeà. Toâi taét ñeøn ôû ñaàu naèm roài coá doã giaác nguû nhöng vaãn traên trôû khoâng sao nguû ñöôïc laøm caùi giöôøng keâu coùt keùt. Bích chöa nguû, noùi leân: - Nguû ñi maøy. - Tao khoâng sao nguû ñöôïc. - Chuyeän ñaõ xong, mai tính. - Nhöng gheâ quaù, kinh hoaøng quaù! - Theá môùi goïi laø cuoäc ñôøi. Cuoäc ñôøi coù nhöõng bí aån vaø nhöõng pheùp laï maø mình khoâng hieåu noåi. - Tao cho ñoù laø pheùp laï ñuùng hôn. - Mình ñaõ mang trong ngöôøi caùi ngheà thì phaûi nhaän laõnh caùi nghieäp cuûa noù. Caùi nghieäp coøn ñeo ta hoaøi cho ñeán khi naøo ta khoâng coøn hôi thôû nöõa. - Ñuùng, vinh vaø nhuïc ñi keøm vôùi nhau, maø hoâm nay chính laø caùi nhuïc trong ñôøi haûi nghieäp cuûa tao. Hai ñöùa noùi qua laïi roài thieáp ñi luùc naøo khoâng bieát. Saùng hoâm ñoù toâi thöùc daäy treã, ueå oaûi böôùc ra phoøng aên só quan. Haïm tröôûng, haïm phoù vaø taát caû só quan ñang aên saùng, moïi ngöôøi vaãn noùi chuyeän nhö khoâng coù chuyeän gì xaûy ra ñeâm qua. Moät laùt, haïm tröôûng vaøo phoøng, haïm phoù lieàn noùi vôùi toâi: - Anh thay tieåu leã vaøo gaëp haïm tröôûng. Toâi caûm nhaän ñieàu ñoù roõ raøng hôn ai heát neân laëng leõ rôøi phoøng aên ñeå thay boä tieåu leã traéng maø tröôùc khi ñi toâi ñaõ boû giaët uûi. Toâi böôùc leân restroom, Bích ñi theo. Hai ñöùa ñaùnh raêng röûa maët qua loa. Toâi söûa laïi caùi coå aùo vì ngöôøi thôï giaët hoà cöùng quaù laøm khoù chòu. Toâi lieác vaøo taám kieáng. Môùi chöa ñaày moät tuaàn maø sao maët maøy toâi hoác haùc quaù, maét ñen vaø hoùp laïi, nhöõng sôïi raâu lôûm chôûm, nhöõng neùt nhaên hai beân maù loä haún ra. Môùi coù 5 ngaøy bieån ñoäng. Coøn nöõa vaø coøn nöõa! Toâi thaàm nghó. Toâi xuoáng phoøng aên laïi ñeå vaøo trình dieän haïm tröôûng. Haïm phoù vaøo phoøng haïm tröôûng tröôùc, toâi theo sau. Toâi chaøo vaø xöng hoâ: - Toâi, thieáu uùy Hoaøng Ñình Baùu, trình dieän haïm tröôûng. - Anh ngoài. Haïm tröôûng noùi. Haïm phoù ngoài caïnh toâi. Treân baøn haïm tröôûng ñaõ coù saün quyeån soå haûi haønh ñeâm qua, quyeån leänh ñeâm (night order). Toâi bieát giaùm loä ñaõ ñem ñeán moïi thöù caàn thieát ñeå haïm tröôûng xem tröôùc. Toâi trình baøy moïi vieäc dieãn bieán nhö theá naøo trong phieân haûi haønh ñeâm qua. Haïm tröôûng hoûi: - Tröôùc khi nhaän phieân, anh coù ñoïc leänh ñeâm khoâng? - Toâi ñaõ ñoïc kyõ vaø ñaõ kyù ôû döôùi. - Trong leänh ñeâm coù ghi khi thaáy baát kyø ñieàu gì baát thöôøng ñeàu phaûi baùo cho haïm tröôûng bieát ngay. - Toâi nghó toâi coù theå laøm ñöôïc vieäc traùnh taøu nhö ñaõ nhieàu laàn treân bieån neân toâi khoâng baùo haïm tröôûng. - ÔÛ treân bieån khaùc xa vôùi treân moät haûi loä heïp nhö haûi loä San Bernadino naøy. Hai taøu laïi ñi ngöôïc chieàu vôùi vaän toác lôùn, neân vieäc traùnh phaûi thöïc hieän tröôùc haøng giôø, caøng sôùm caøng toát. Haïm phoù theâm vaøo: - Vaøo thaùng 6 naøy, ôû ñaây coù doøng nöôùc maïnh chaûy töø Nam leân phía Baéc. Laïi coù gioù cuõng töø Nam thoåi leân phía Baéc. Chieán haïm mình nhoû, loaïi LSM coù ñaøi chæ huy cao, taøu khoâng chôû gì neân raát nheï. Do ñoù ñoä daït chaéc chaén phaûi lôùn neân qua phaûi theâm 10 ñoä cuõng coi nhö chöa ñuû. Taát caû ñeàu quaù muoän. Cuoái cuøng haïm tröôûng noùi theâm: - Ñaây laø moät baøi hoïc ñaét giaù maø baát kyø moät ngöôøi só quan haøng haûi naøo cuõng phaûi nhôù naèm loøng tröôùc khi nhaän phieân. Ñoù laø phaûi naém vöõng tình traïng maùy moùc treân taøu, ñaëc tính cuûa con taøu vaø sau cuøng laø thôøi tieát. Ngoaøi ra phaûi xem kyõ haûi ñoà, treân ñoù moïi chi tieát veà caùc doøng haûi löu veà san hoâ vaø ñaù ngaàm. Nhöng coù moät ñieàu maø khoâng ai coù theå tieân ñoaùn moät caùch chính xaùc ñöôïc, ñoù laø thôøi tieát. Thôøi tieát ñaõ laøm giôùi haïn taàm nhìn cuûa maét cuõng nhö taàm queùt cuûa radar. Saéc maët haïm tröôûng boãng trôû neân vui: - May maén chuùng ta ñaõ thoaùt naïn. Nhöng anh haõy vieát laïi moïi dieãn bieán ñeâm qua ñeå coù moät baøi hoïc cho mình vaø cho moïi ngöôøi sau naøy. Toâi ñöùng daäy chaøo haïm tröôûng roài ñi ra. Haïm phoù gom caùc soå saùch roài ñem leân ñaøi chæ huy traû laïi cho só quan ñöông phieân. Veà ñeán phoøng, toâi thay quaàn aùo maø loøng vaãn caûm thaáy chöa yeân. Tuy haïm tröôûng khoâng phaït nhöng chính toâi cuõng töï xem ñoù laø moät hình phaït, moät veát ñen trong ñôøi haûi nghieäp cuûa toâi. Toâi nhôù maõi söï thoaùt hieåm trong ñöôøng tô keõ toùc naøy cuûa chieán haïm HQ-404, maø moãi laàn coù dòp toâi ñeàu keå laïi cho caùc só quan cuûa toâi nghe. Toâi nhaän laø ñaõ phaïm hai loãi, moät laø ñaõ khoâng goïi haïm tröôûng khi coù söï laï thöôøng, hai laø khoâng traùnh sôùm ñeå chieán haïm rôi vaøo tình traïng nguy hieåm. Taát caû laø do thieáu kinh nghieäm. Beân tai toâi vaãn coøn nhôù caâu: “Trong haûi nghieäp caùi gì baïn cuõng coù theå hoïc hoûi ñöôïc, tuy chæ coù thôøi tieát thì baïn phaûi coi chöøng”. Ñuùng vaäy, töø tröôùc ñeán nay bao tai naïn xaûy ra treân bieån cuõng nhö treân khoâng phaàn ñoâng ñeàu do thôøi tieát baát thöôøng gaây ra, duø ñoù laø caùc phi coâng hay caùc nhaø haøng haûi taøi ba ñieàu khieån.
Khi ñeán Guam, chieán haïm tieán vaøo caûng Apra Harbor, caûng naøy naèm phía Taây cuûa ñaûo. Ñaûo Guam dieän tích baèng dieän tích ñaûo Phuù Quoác cuûa Vieät Nam. Ñaûo Guam thuoäc nhoùm quaàn ñaûo Marianas ôû phía Taây Thaùi Bình Döông, daân soá hieän nay gaàn 100 ngaøn. Chieán haïm caëp caàu caïnh Haûi Quaân coâng xöôûng Guam ñeå deã beà söûa chöõa.
Haïm tröôûng vaø caùc só quan ñöôïc ôû trong caùc khu cö xaù só quan treân ngoïn ñoài Nimitz Hill. Nimitz Hill laø teân cuûa vò Ñoâ Ñoác Hoa Kyø trong ñeä nhò theá chieán, oâng ta coù coâng trong caùc traän ñaùnh vôùi quaân Nhaät ôû Thaùi Bình Döông. OÂng sinh naêm 1885 vaø maát 1966. Caùc nhaân vieân chieán haïm thì ñöôïc ñöa vaøo ôû trong caùc barrack cuûa Naval Station.
Toâi vaø Bích ôû rieâng moãi ngöôøi moät phoøng nhöng coù loái thoâng qua neân cuõng xem nhö ôû chung moät phoøng. Qua Guam 2 ngaøy thì haïm tröôûng chæ ñònh toâi laøm só quan lieân laïc. Ñuùng lyù Bích laøm coâng taùc naøy toát hôn toâi vì Bích khaù Anh vaên hôn toâi. Nhöng haïm tröôûng ñaõ chæ ñònh thì phaûi tuaân leänh. OÂng baûo toâi leân ngay City Hall cuûa Guam ñeå baùo cho oâng Governor bieát chieán haïm LSM cuûa Vieät Nam ñaõ ñeán Guam vaø xin oâng cho moät caùi heïn ñeå haïm tröôûng ñeán thaêm vieáng xaõ giao. Toâi lo laéng nghó ñeán coâng taùc naøy vì luùc ñoù voán lieáng tieáng Myõ cuûa mình khoâng coù bao nhieâu maø daùm ñi tieáp xuùc vôùi vò Thoáng Ñoác cuûa ñaûo. Toâi hoûi yù cuûa Bích, noù cöôøi: - Thì coù gì ñaâu, cöù noùi böøa mieãn sao noù hieåu laø ñöôïc. Haèng ngaøy maøy tieáp xuùc vôùi superintendent vaø thôï thuyeàn xuoáng söûa chöõa coù trôû ngaïi gì ñaâu. - Maøy giuùp tao ngay, xe ñaõ ñaäu ngoaøi cöûa. Tao noùi nhö vaày... Toâi dôït ñi dôït laïi nhöõng caâu tieáng Anh trong saùch naèm loøng. Bích nghe xong, gaät ñaàu vaø hoûi toâi: - ÔÛ tröôøng maøy Anh vaên toaùn maáy? - Ban ñaàu vaøo ôû toaùn 2, hoïc rieát cuoái cuøng xuoáng toaùn 4, laø toaùn choùt. - Toaùn 4 maø noùi vaäy cuõng khaù. Vöøa dôït vöøa thay boä tieåu leã. Boä tieåu leã naøy vaãn coøn ñeå y nguyeân sau khi trình dieän haïm tröôûng neân maëc vaøo vaãn coøn ñaày ñuû lon laù, baûng teân. Toâi nhaûy ra xe ñaõ chôø saün, ngöôi taøi xeá laø anh Taøi giaùm loä. Treân chieán haïm chæ coù anh laø coù baèng laùi xe ôû Guam maø thoâi, vì anh qua ñaây ñaõ nhieàu laàn. Chieác pick-up ñöa toâi ra thaønh phoá Guam. Töø Haûi Quaân Coâng Xöôûng ñeán thaønh phoá chæ coù moät con ñöôøng. Thaønh phoá cuõng vaäy, chæ coù moät con ñöôøng chính troâng ra bieån. ÔÛ Guam ngoaøi hai caên cöù lôùn cuûa Haûi Quaân, ñoù laø Haûi Quaân Coâng Xöôûng, ñoái dieän laø caên cöù taøu ngaàm, coøn coù caên cöù Khoâng Quaân lôùn Anderson, nôi ñaây xuaát phaùt caùc oanh taïc cô khoång loà B-52 ñeå thaû bom ôû Vieät Nam vaøo thôøi ñoù.
Khi ñeán City Hall, xe döøng laïi tröôùc toøa nhaø coù laù quoác kyø Myõ to ñang bay phaát phôùi. Sau khi böôùc vaøo, vieäc ñaàu tieân laø toâi tìm choã cuûa oâng Governor laøm vieäc. Toâi ñi doïc theo haønh lang, khoâng khí maùt laïnh ôû ñaây laøm toâi thaáy deã chòu hôn caùi noùng gaét cuûa muøa heø beân ngoaøi. Thaáy muõi teân chæ höôùng phoøng cuûa oâng Governor, toâi hoài hoäp ñi theo maø loøng cöù mong sao con ñöôøng haønh lang naøy daøi theâm ra maõi. Roài, ñaây roài. Ñöùng tröôùc chöõ Governor to töôùng toâi hít maïnh moät hôi, nín thôû, laáy bình tónh roài ñaåy cöûa böôùc vaøo. Toâi chaúng thaáy ai ngoaøi coâ thö kyù xinh ñeïp vôùi laøn da traéng mòn, toùc baïch kim, ñoâi maét xanh bieác vôùi haøng mi ñen cong vaø daøi. Coâ ñöa tay baét tay toâi, ñoâi maét vaãn nhìn thaúng vaøo toâi, mieäng mæm cöôi, noùi vôùi toâi nheï nhaøng vaø thaân maät: - Hi! May I help you? Toâi choaùng vaùng nhìn coâ ta moät hoài. Toâi nhö bò meâ hoaëc. Laàn ñaàu tieân trong ñôøi toâi ñöôïc tieáp xuùc vôùi moät coâ gaùi Myõ, tuyeät ñeïp gioáng nhö caùc ngöôi maãu ñöùng trong caùc cöûa haøng. Coâ ta lòch söï, mieäng luoân nôû nuï cöôøi. Coâ ta noùi chuyeän nhö ngöôøi ñaõ quen bieát toâi töø laâu. Coâ nhìn vaøo baûng teân treân ngöïc aùo cuûa toâi, coâ hoûi coù phaûi teân toâi ñoïc nhö vaäy khoâng. Coâ ta laïi hoûi theâm veà cuoäc haønh trình cuûa chieán haïm töø Vieät Nam qua coù gaëp nhoïc nhaèn khoâng. Toâi ñeàu traû lôøi moät caùch ñaïi khaùi. Toâi tieác hoài ñoù voán Anh ngöõ cuûa mình quaù ít neân khoâng ñuû ñeå giaûi thích veà côn aùc moäng maø chieán haïm ñaõ gaëp phaûi khi ra khoûi vònh San Bernadino. Noùi chuyeän vôùi toâi moät hoài, coâ baûo toâi haõy ngoài chôø roài coâ ta böôùc vaøo phoøng trong. Ngoài moät mình toâi nhìn laïi baûng teân ñeå treân baøn giaáy cuûa coâ. Coâ ta teân laø Kathy. Khi môùi vaøo toâi coù nghe coâ giôùi thieäu teân nhöng coù leõ ñaàu oùc toâi luùc ñoù ñang mô hoà ñieàu gì neân toâi khoâng nhôù roõ. Baây giôø toâi khaù bình tónh, toâi coù yù ñònh khoâng goïi coâ baèng “you” nöõa maø goïi baèng “Kathy” cho coù veû thaân maät roài ngaøy mai cuoái tuaàn toâi seõ môøi coâ ñi chôi. Toâi töôûng töôïng coâ ta seõ daãn toâi ñi khaép ñaûo Guam, roài hai ñöùa seõ ñi taém bieån, roài coâ ta seõ ñöa toâi veà nhaø giôùi thieäu vôùi boá meï coâ. Nhöõng yù nghó vöøa thoaùng qua thì Kathy trôû ra, coâ ta môøi toâi vaøo phoøng trong. Toâi hình dung toâi seõ gaëp moät oâng Myõ to maäp, aên maëc sang troïng vôùi caø vaït töôi maùt ñang ngoài chôø toâi. Nhöng khoâng, toâi khoâng gaëp moät vò naøo nhö toâi töôûng caû. Tröôùc maët toâi, moät ngöôøi ñaøn oâng baûn xöù, giaø, xaáu xí trong boä ñoà kaki boán tuùi maøu xanh nhaït. Coù leõ oâng hieåu ñieàu naøy neân thay vì ñôïi toâi töï giôùi thieäu thì oâng laïi töï giôùi thieäu vôùi toâi: - I am the Governor. Toâi giaät mình, xin loãi oâng roài toâi ñöùng nghieâm noùi: - Toâi laø só quan lieân laïc cuûa chieán haïm Vieät Nam LSM 404. Hoâm nay toâi leân gaëp Thoáng Ñoác ñeå xin moät caùi heïn cho haïm tröôûng toâi ñeán thaêm vieáng xaõ giao. Vò Thoáng Ñoác vui veû môøi toâi ngoài. OÂng cuõng hoûi thaêm veà chieán haïm veà cuoäc haønh trình. OÂng noùi raát haân haïnh ñöôïc gaëp haïm tröôûng vaøo ngaøy mai luùc 10 giôø saùng. OÂng ñöùng daäy baét tay toâi roài tieãn toâi ra taän cöûa phoøng. Toâi thôû phaøo nheï nhoõm vì oâng Thoáng Ñoác ñaõ noùi vôùi toâi moät caùch chaäm raõi, roõ raøng neân toâi ñaõ hieåu deã daøng. Toâi sung söôùng xem nhö ñoù laø moät thaønh quaû. Nhöng khi ngang qua phoøng Kathy toâi laïi boái roái coù leõ vì nuï cöôøi vaø ñoâi maét xanh cuûa coâ. Toâi noùi lôøi caùm ôn roài böôùc nhanh ra xe. Veà ñeán phoøng, toâi keå laïi moïi chuyeän cho Bích nghe, noù cöôøi khuùc khích. Toâi noùi ôû ñaây maáy thaèng só quan Phi Luaät Taân, Thaùi Lan, Iran, Iraq ñöùa naøo cuõng coù boà Myõ, sao tuïi mình khoâng kieám vaøi con ñeå noùi chuyeän cho vui? Bích cöôøi: - Tuïi noù giaøu, moãi ñöùa qua Guam chính phuû cuûa noù cho 10 ñoâ moãi ngaøy, tuïi mình chæ coù 3 ñoâ laøm sao ñuû chi. Vaû laïi tuïi noù ñöùa naøo cuõng coù xe rieâng. Chieán haïm mình thì chæ coù haïm tröôûng môùi coù moät chieác sedan rieâng, coøn taát caû só quan chæ coù moät chieác pick-up thoâi. Cuoái tuaàn ñöùa naøo cuõng möôïn ñi shopping caû laáy ñaâu maø ñi cua ñaøo. - Vaäy toái nay mình ñi chôi bingo? - Tuaàn tröôùc tao truùng 80 ñoâ. Maøy ñi chôi vôùi tao vui laém. Mình truùng vui ñaõ ñaønh maø tuïi noù truùng mình cuõng vui laây. - Noù truùng sao mình vui? - Ñoâng laém, toaøn tuïi nhí khoâng. Khi truùng ñoäc ñaéc noù la bingo, bingo nghe maø rôïn da gaø roài noù nhaûy, noù oâm ñaàu oâm coå mình, baát cöù mình laø trai hay gaùi, ñen hay traéng. Coù laàn con nhí ñen ôû phía sau löng tao truùng bingo, noù oâm vai tao maø nhaûy lia lòa, hai moâng noù cöù theá maø laéc lö theo ñieäu nhaïc cho ñeán khi baét ñaàu chôi vaùn khaùc. Töø ñoù cuoái tuaàn naøo hai ñöùa cuõng ñi ñaùnh bingo. Trong tuaàn laøm vieäc cöù ba ngaøy tröïc taïi chieán haïm moät ngaøy. Ñöùa khoâng tröïc coù boån phaän mang thöùc aên saùng cho ñöùa tröïc. Thöùc aên thöôøng laø hai mieáng baùnh mì keïp tröùng chieân hay vaøi mieáng thòt nguoäi hay thòt heo raùn. Saùng ñi xuoáng chieán haïm, chieàu 4 giôø veà taém giaët roài ñi chôi bi da hay naèm nhaø nghe nhaïc cho heát ngaøy. Coù luùc hai ñöùa ngoài oân laïi nhöõng kyû nieäm luùc coøn laø sinh vieân ôû Nha Trang, nhöõng baïn beø ñöùa maát ñöùa coøn, roài laïi noùi veà tình yeâu, veà gia ñình v.v... Coù laàn Bích hoûi toâi: - Hoài ôû Nha Trang maøy coù yeâu em naøo khoâng? - Coù, tao coù em Nhung. Em thua tao ñeán 8 tuoåi, luùc ñoù em môùi 15, luùc tao ra tröôøng em môùi 17. Moãi tuaàn em göûi cho tao moät laù thö, thænh thoaûng em vaøo tröôøng thaêm tao vaø mang quaø cho tao nöõa. Em noùi laø em ñeå daønh tieàn aên saùng cuûa boá meï cho ñeå ñi thaêm tao. Hoài ñoù tao gaëp em cuõng tình côø thoâi, nhöng khoâng hieåu sao em laïi xuoáng tröôøng kieám tao. Töø ñoù moãi tuaàn ñi bôø tao ñeàu gheù thaêm em. Boá meï em cuõng bieát nhöng hai oâng baø khoâng noùi gì. Chuùng tao ñònh sau naøy em lôùn leân theâm vaøi tuoåi nöõa thì hai ñöùa seõ tieán ñeán hoân nhaân. Baát ngôø luùc veà Saøi Goøn tao laïi laáy vôï, nhöng caùc böùc thö tình tao vaãn coøn giöõ trong valise, töôûng raèng cuûa rieâng tö vôï tao seõ khoâng bao giôø ñuïng tôùi. Ñeán khi tao xuoáng taøu ñi coâng taùc, vôï tao ôû nhaø luïc valise laáy caùc böùc thö ñoù ra xem. Baø lieàn vieát cho Nhung moät laù thö trong ñoù baø noùi ñaïi yù laø Nhung coøn treû ñeïp, thieáu gì ñaøn oâng maø phaûi theo tao. Vaû laïi nay tao ñaõ coù vôï vaø cuõng saép söûa laøm cha roài. Moïi vieäc treân tao ñeàu khoâng hay bieát. Vì sau khi xem thö cuûa tao baø vaãn ñeå thö laïi nhö nguyeân laøm tao khoâng coù nghi ngôø gì caû. Moät naêm sau HQ-404 ra coâng taùc Nha Trang, tao haêm hôû ñeán tìm Nhung. Baáy giôø em lôùn haún leân vaø troâng nhö moät thieáu nöõ xuaân thì. Tim tao hoài hoäp töôûng raèng mình ñang laïc vaøo vöôøn tình aùi theânh thang. Nhìn tao moät hoài, maët em khoâng coù gì thay ñoåi nhö tao töôûng, roài boãng nhieân em khoùc maø chaúng noùi naêng vôùi tao moät ñieàu gì. Em lieàn vaøo trong laáy moät böùc thö roài trao cho tao, xong em ngheïn ngaøo ñuoåi tao ra khoûi nhaø. Tao boû böùc thö vaøo tuùi quaàn roài ñi thaúng ra bôø bieån. Hoâm ñoù bieån Nha Trang vaéng ngöôøi. Tao tìm moät choã vaéng maø tao ngôø ngôï nhö chính nôi naøy tao vaø Nhung ñaõ coù laàn ngoài nhìn ra bieån vôùi bao öôùc voïng töông lai. Tao môû thö ra xem em noùi nhöõng gì, nhöng khoâng phaûi thö cuûa em maø chính laø thö cuûa vôï tao, maø noäi dung nhö tao ñaõ noùi ôû treân. Töø ñoù chaúng bao giôø tao daùm beùn maûng laïi nhaø Nhung nöõa. Cuõng töø ñoù moãi laàn taøu gheù beán Nha Trang ñeàu gôïi nhôù cho tao bao kyû nieäm vôùi Nhung, cho neân tao ñaõ laøm baøi thô “Nha Trang tình buoàn” sau ñaây:
Nha Trang chieàu buoàn Toâi lang thang Caàu Ñaù Xuyeân qua vuøng caùt traéng Doïc theo haøng döông xanh Toâi nhö ngöôøi khaùch laï Caùt vaøng goïi teân em Toâi nhôù loaøi oác nhoû Bô vô naèm trong caùt Thaäp thoø döôùi soùng xoâ Em ôi! Bao giôø em qua ñaây Coù nhôù ngaøy xöa aáy Chieàu buoàn nhö hoâm nay Soùng voã meânh mang Em ñi daøi treân caùt Gioù bay aùo bay OÂi ngaøy veà! Toâi qua tröôøng toâi hoïc Toâi nhôù ngaøy em khoùc Hai ñöùa dìu nhau ñi Qua daõy phoá khoâng ñeøn Nöôùc maën nhö moâi em Em khoùc! Suoát ñeâm khoâng nguû Mô ngaøy xöa em mô Nhöõng öôùc heïn choân vuøi Nhö daõ traøng laáp caùt Nhö soùng voã beøo troâi Toâi coøn gì cho em? Em coøn gì cho toâi? Xa nhau vôøi vôïi Moái tình khoâng nguoâi Nha Trang chieàu buoàn
- Maøy bay böôùm quaù. Tao khoâng coù ngöôi yeâu ôû Nha Trang nhö maøy, nhöng tao coù ngöôøi yeâu ôû Saøi Goøn. Tao chöa laáy vôï vì gia ñình tao ñoâng anh em maø tao laø anh lôùn neân moïi vieäc ñeàu troâng nhôø ôû tao caû.
Saùu thaùng qua mau. Nhöõng ngaøy cuoái ôû Guam, hai ñöùa xaùch xe chaïy quanh ñaûo ñeå ngaém caûnh vaø chuïp hình kyû nieäm. Hai ñöùa ñi vaøo caùc laøng maïc ngöôøi Guamanian. Hoï cuõng gioáng nhö ngöôøi Thöôïng ôû vuøng cao nguyeân mình nhöng ñôøi soáng hoï cao hôn nhieàu vì hoï ñöôïc tieáp xuùc vôùi neàn vaên minh vaø ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa Hoa Kyø. Chuùng toâi cuõng ñeán thaêm moä cuûa Magellan, nhaø haøng haûi maø cuõng laø nhaø thaùm hieåm ngöôøi Anh. Naêm 1521, ñoaøn taøu buoân cuûa oâng gheù ñaûo Guam thì bò thoå daân treân ñaûo gieát cheát.
Nhöõng ngaøy saép rôøi beán thaät laø baän roän. Ngöôøi naøo cuõng phaûi chu toaøn traùch nhieäm ñöôïc giao phoù cuûa mình, töø haïm tröôûng cho ñeán nhaân vieân, laøm ngaøy khoâng heát coù khi coøn phaûi laøm ñeâm, mieãn sao cho con taøu tröôùc khi khôûi haønh phaûi ñaày ñuû vaø hoaøn haûo veà moïi phöông dieän. Giôø khôûi haønh ñeán, con taøu ñöôïc sôn pheát laïi troâng nhö môùi, côø vaøng ba soïc ñoû, côø giaùm loä muoân maøu ñöôïc giaêng daøi töø muõi leân ñeán coät côø roài ra sau laùi. Taát caû moïi ngöôøi treân boong ñeàu maëc tieåu leã saép haøng daøi, ngoaïi tröø maáy chaøng cô khí ñang baän roän döôùi haàm maùy. Treân ñaøi chæ huy, haïm tröôûng, haïm phoù vaø só quan ñöông phieân chuaån bò chaøo töø bieät moïi ngöôøi ñang ñöùng döôùi caàu taøu. Moät vaøi thuûy thuû bòn ròn vôùi ngöôøi yeâu. Hoï hoân nhau, hoï khoùc, vaãy tay... Cuoái cuøng chieác caàu thang ñöôïc xe caåu keùo ñi. Coøi taøu rít leân tieáng daøi, leänh haïm tröôûng: - Thaùo daây ñoâi. Roài leänh tieáp:
- Thaùo daây muõi. Con taøu töø töø taùch beán. Trong phuùt im laëng buoàn baõ naøy, loøng ngöôøi nhö truøng laïi. Toâi ñöùng ñaàu muõi taøu beân caïnh khaåu troïng phaùo 40 ly, coá tìm trong ñaùm ñoâng ñang ñöa tay vaãy chaøo xem coù boùng daùng Kathy khoâng nhöng khoâng thaáy. Toâi thaàm traùch Bích, neáu noù khoâng ngaên caûn toâi chaéc giôø naøy ñaõ coù naøng trong ñaùm ngöôøi ñöa tieãn ñoù.
Chieán haïm rôøi caûng Apra trong naéng sôùm laøm lung linh maøu bieån baïc. Treân maët moïi ngöôøi ñeàu loä veû vui möøng vì ngaøy vui ñoaøn tuï vôùi gia ñình saép gaàn keà sau hôn 6 thaùng xa caùch. Töø luùc ôû Guam veà, toâi khoâng coøn gaëp Bích nöõa vì moãi ñöùa thuyeân chuyeån moãi nôi. Maõi ñeán khi ñi tuø veà toâi nghe tin Bích vaø gia ñình bò naïn ôû ngoaøi khôi tænh Phan Thieát luùc caû nhaø treân ñöôøng vöôït bieân. Hoâm nay toâi xin ñoát ba neùn nhang ñeå nhôù veà baïn, moät con ngöôøi thoâng minh deã meán vaø saün saøng giuùp ñôõ baïn beø. Baïn coøn laø moät ngöôøi con göông maãu. Baïn Bích khoâng ñeán vôùi chuùng ta hoâm nay nhöng baïn Bích vaãn coøn maõi trong loøng moïi ngöôøi chuùng ta.
Hoaøng Ñình Baùu, Dec.-2000
SAÙU THAÙNG VÔÙI ÑÔN VÒ TAÂN LAÄP: CAÊN CÖÙ HAÛI QUAÂN TAÂN CHAÂU Vuõ Thaát
Thaùng 9 1970, moät coâng ñieän töø phoøng Toång quaûn trò Haûi quaân göûi Boä Tö Leänh Löïc Löôïng Tuaàn Thaùm yeâu caàu löïc löôïng ñeà cöû só quan giöõ chöùc Chæ Huy Tröôûng Caên Cöù Haûi Quaân Taân Chaâu vöøa hoaøn taát xaây caát. Beân leà coâng ñieän chuyeån noäi boä ñoù coù thuû buùt cuûa Tö leänh löïc löôïng: Só quan caáp taù hay ñaïi uùy, ai muoán tình nguyeän, gaëp toâi. Luùc ñoù toâi ñang laøm Tröôûng phoøng haønh quaân. Ñoïc xong, toâi baøng hoaøng ngô ngaån. Taân Chaâu laø queâ höông noäi ngoaïi cuûa toâi. Taân Chaâu chæ caùch queâ vôï saép cöôùi cuûa toâi möôøi maáy caây soá. Neáu toâi ñöôïc veà ñoù thì coøn gì... söôùng baèng. Ñoïc laïi thuû buùt laàn nöõa, toâi haêm hôû xin gaëp Tö leänh . Hai tuaàn sau, khoaûng ñaàu thaùng 10, toâi cuøng moät Trung só vaø 15 nhaân vieân xuoáng hai chieác giang toác ñónh (PBR) töø Bình Thuûy, Caàn Thô tröïc chæ Taân Chaâu gaàn bieân giôùi Mieân. Caên cöù naèm ngay ngaõ ba soâng Tieàân vaø kinh Xaùng, ñöôïc xaây caát treân moät neàn ñaát cao goàm coù khu gia binh, khu ñoäc thaân, khu laøm vieäc, trung taâm haønh quaân, kho ñaïn ngaàm, kho tieáp lieäu, nhaø maùy phaùt ñieän. Caùi hình aûnh noåi baäc treân vuøng trôøi caên cöù laø laù côø sao soïc cuûa Hieäp Chuûng Quoác Hoa Kyø: tröôùc khi chuùng toâi ñeán, 20 quaân nhaân Haûi Quaân Hoa Kyø do moät ñaïi uùy laøm tröôûng toaùn ñaõ chieám cöù hai daõy nhaø tieàn cheá töø luùc naøo! Toâi chôït caûm thaáy noân nao khi nghó tôùi vieäc phaûi “giaønh laïi” chuû quyeàn ñaát nöôùc. Toâi ngoõ yù ñoù vôùi nhaân vieân. Taát caû nhieät lieät taùn thaønh vaø haêng say laøm toång veä sinh caên cöù. Saùng hoâm sau, toaøn theå só quan vaø nhaân vieân trong boä quaân phuïc tieåu leã ñaõ trang troïng laøm leã thöôïng kyø. Laù côø vaøng ba soïc ñoû bay phaát phôùi, ngaïo ngheã. Trong nieàm haõnh dieän, chuùng toâi taän löïc tieán haønh moïi coâng taùc caàn thieát, ñaët caên cöù vaøo tö theá saün saøng chieán ñaáu vaø yeåm trôï haønh quaân trong thôøi haïn sôùm nhaát. Moïi söï dieãn tieán toát ñeïp ñöôïc hai tuaàn thì vaøo buoåi saùng toâi gaëp phaûi moät tröôøng hôïp khoù xöû. Sau giôø ñieåm danh, anh Trung só quaûn noäi tröôûng baùo caùo vôùi toâi laø vò ñaïi uùy Myõ ñaõ baét quaû tang moät haûi quaân Vieät ñeâm qua leûn vaøo daõy nhaø cuûa hoï aên caép radio cassette vaø ñaõ baét nhoát nhaân vieân ñoù vaøo connex. Toâi nghe maø maët noùng böøng vôùi caûm nhaän danh döï bò toån thöông. Toâi voäi ñi tìm vò ñaïi uùy ñeå yeâu caàu chuyeån giao nhaân vieân ñoù cho caên cöù aùp duïng kyû luaät. Toâi giaûi thích raèng ñaây laø caên cöù cuûa HQVN vaø anh lính laø ngöôøi Vieät Nam. Nhöng vò ñaïi uùy töø choái. Toâi ra leänh só quan tröïc nhaän coøi nhieäm sôû taùc chieán. Tính ñeán hoâm ñoù caên cöù ñaõ ñöôïc boå sung, naâng toång soá 3 só quan vaø treân 50 nhaân vieân. So vôùi caáp soá thì cuõng chæ môùi ñöôïc nöûa. Toâi ra leänh môû kho suùng, phaùt moãi só quan moät khaåu colt, moãi nhaân vieân moät M16. Taát caû toûa ra bao vaây khu vöïc cuûa toaùn haûi quaân Hoa kyø. Leänh toâi ban ra laø, ñoái vôùi taát caû quaân nhaân HK, noäi baát xuaát, ngoaïi baát nhaäp. Baát cöù ai khoâng tuaân leänh, baén chæ thieân baùo ñoäng vaø toâi seõ ñeán taïi choã giaûi quyeát. Thaät ra toâi cuõng chöa coù moät khaùi nieäm laø seõ giaûi quyeát theá naøo. Cuõng may, chæ vaøi phuùt sau khi bò bao vaây, vò ñaïi uùy xuaát hieän xin gaëp toâi. Toâi môøi oâng ta vaøo vaên phoøng CHT vaø kheùp kín cöûa. Tieáng Anh cuûa toâi luùc ñoù coøn raát ba trôïn. Toâi muoán noùi nhieàu maø bieát mình khoâng ñuû chöõ neân chæ vaén taét moät caùch cöông quyeát: “ Do you know who commands this base? You or me? ” Vò ñaïi uùy ñoû böøng maët: “It’s you “. Anh ta phaân traàn dong daøi maø toâi chæ hieåu loaùng thoaùng. Ñôïi anh ta ngöng, toâi döùt khoaùt: “Return my man to me right away”. Vò ñaïi uùy laàm lyø ñöùng leân, böôùc nhanh veà khu vöïc cuûa anh ta. Toâi böôùc theo vaø döøng laïi ôû voøng vaây. Toâi khoâng nghó ra mình phaûi laøm gì keá tieáp neáu phía Myõ phôùt lôø. Nhöng moät laàn nöõa, toâi gaëp may. Chæ vaøi phuùt sau, vò ñaïi uùy ñang daãn anh lính troäm caép ñi veà phía toâi... Cuõng laï luøng laø töø ñoù khoâng coøn xaûy ra vuï troäm caép naøo! Thaùng 12/70, caên cöù tieáp nhaän hai ñôn vò ñoàn truù thöôøng tröïc: moät laø Boä chæ huy Lieân ñoaøn Ñaëc nhieäm 212.2 ñaûm traùch chæ huy cuoäc haønh quaân hoä toáng Kampuchia. Lieân Ñoaøn Tröôûng laø HQ Trung taù Löu Troïng Ña -khoùa ñaøn anh. Hai laø Giang ñoaøn 58 Tuaàn thaùm maø vò CHT laø HQ Ñaïi uùy Traàn Vaên Hoa Em -baïn cuøng khoùa. ( Veà sau, caên cöù coøn coù dòp tieáp ñoùn caùc CHT/GÑ thuoäc khoùa 11: Traàn Ñoã Caåm, Traàn Ngoïc Bích, Nguyeãn Hoaøi Bích...). Caên cöù cuõng tieáp nhaän taïm truù moät Giang ñoaøn Thuûy boä, moät toaùn PCF Duyeân phoøng taêng phaùi. Toaøn theå nhaân vieân trôû neân heát söùc baän roän trong coâng taùc yeåm trôï ñaïn döôïc, löông thöïc, daàu nhôùt, taûn thöông... vaø duy trì quaân kyõ, an ninh traät töï. Thaùng 1/71 toâi ñöôïc... ñaïi ñaêng khoa. Taát caû só quan caên cöù ñaõ mua taëng toâi caëp lon vaø chieác muõ Thieáu taù. Vaø toâi nhôø vò hoân theâ gaén lon môùi duøm. Coù leõ nhôø caëp lon môùi oùng aùnh vaø chieác muõ coù hoa laù caønh maø toâi giaûi quyeát eâm thaém 2 vuï suyùt... cheát ngöôøi . Moät buoåi khuya, toâi bò só quan tröïc ñaùnh thöùc cho bieát oââng Quaän tröôûng caàn noùi chuyeän khaån caáp treân heä thoáâng lieân laïc haøng ngang. Oâng cho bieát moät giang ñónh cuûa Haûi quaân ñang baén loaïn xaï vaøo Chi khu vaø moät traùi M79 ñaõ rôùt vaøo khu nhaø daân gaây thieät haïi ngöôøi vaø cuûa.OÂng yeâu caàu toâi can thieäp. Toâi ñieáng hoàn voäi nai nòch taùc chieán, ñaùnh thöùc chæ huy phoù troâng coi caên cöù roài cuøng só quan tröïc leân giang toác ñónh phoùng ra chi khu. Khi thaáy daïng moät chieác giang ñónh, toâi cho leänh caëp vaøo vaø nhaûy voäi sang. Coù leõ nhôø aùnh traêng raát saùng ñeâm ñoù vaø nhôø caëp lon coøn môùi tinh neân hai anh lính ñang ñöùng tröôùc muõi nhaän ra caáp baäc toâi ngay. Moät anh caàm khaåu M79, baùo caùo baèng gioïng giaän döõ: “Thöa Thieáu taù, Chi khu hoï baét nhoát ngöôøi cuûa mình. Tuïi naøy baén ñeå buoäc hoï phaûi thaû.” Toâi ñöùng gaàn saùt anh lính neân baét ñöôïc muøi röôïu. Toâi döï ñoaùn ñuùng moät phaàn. Ba anh thuûy thuû öùng tröïc cuûa toaùn giang ñónh taêng phaùi töï ñoäng laáy taøu ñi nhaäu roài gaây hieàm khích vôùi lính chi khu. Ñeå toû chöùng toû laø... röøng naøo coïp naáy, lôïi duïng söï vi phaïm giôø giôùi nghieâm cuûa lính giang ñónh, lính chi khu thay vì thoâng caûm, laïi uy hieáp baét moät anh ñem nhoát, hai anh coøn laïi chaïy thoaùt veà taøu taùc xaï böøa baõi vaøo boä chæ huy Chi khu. Toâi cho leänh töôùc vuõ khí vaø laùi giang ñónh veà caên cöù. Hai nhaân vieân voâ kyû luaät ñöôïc giao laïi cho giang ñoaøn cô höõu. Vuï thöù hai coøn... nguy hieåm hôn, xaûy ra moät tuaàn sau. Hoâm ñoù nhaèm chuû nhaät, khi ñoaøn convoi thöông thuyeàn ñaõ ñöôïc hoä toáng ñeán thuû ñoâ Nam Vang an toaøn, toâi laùi xe ra chôï môøi ba toâi aên saùng. Toâi bieát oâng raát thích coù dòp ngoài chung nhö theá naøy vì oâng muoán khoe vôùi moïi ngöôøi raèng oâng coù moät ñöùa con ñoå ñaït vinh quy. Theo yù ba toâi, oâng ñaàu quaän coù caáp baäc thieáu taù thì con oâng cuõng ñaâu thua gì. Laïi coøn chæ huy moät caên cöù haûi quaân lôùn. Ñang aên thì moät ngöôøi daân hôùt haõi vaøo quaùn cho bieát laø coù moät lính haûi quaân duøng löïu ñaïn uy hieáp ñeå cöôùp tieäm vaøng. Toâi lo laéng, hoài hoäp, hoái haû ñi nhanh theo höôùng chæ cuûa ngöôøi daân. Moät ñaùm ñoâng ñöùng xa xa tröôùc moät cöûa tieäm nhoû, beân trong coù moät caëp lôùn tuoåi vaø coâ con gaùi ñang run raåy caïnh quaày kính ñaày nöõ trang. Toâi nhaän ra laø coù baø con. Phía ngoaøi quaày laø anh lính caên cöù maëc thöôøng phuïc, tay caàm traùi löïu ñaïn ñaõ ruùt choát, quô quô ñe doïa. Thaáy toâi, anh van xin toâi ñöøng can thieäp. Anh khoâng coù yù ñònh cöôùp vaøng. Ñaây chæ laø chuyeän rieâng tö... Toâi böôùc gaàn hôn, döøng ôû cöûa, run sôï nghó thaàm khoâng leõ mình cheát laõng nhaùch veà vuï naøy. Toâi hoûi chuyeän ngöôøi chuû tieäm. Thì ra anh lính yeâu coâ gaùi maø bò cöï tuyeät neân duøng löïu ñaïn... toáng tình. Toâi höùa vôùi anh lính laø toâi seõ noùi giuùp. Môùi quen coù hai thaùng thì coù nhaèm gì. Toâi nhoû nheï baûo anh gaøi choát laïi vaø ñöa toâi traùi löïu ñaïn. Toâi gaëp may, anh lính nghe lôøi. Toâi giao anh cho toaùn tuaàn kyû haûi quaân vöøa coù maët. Aên saùng xong, toâi veà caên cöù, khuyeân anh lính ñoù ñöøng bao giôø giaûi quyeát tình caûm baèng... suùng ñaïn. Vaø ñeå toû caûm thoâng, toâi tha phaït cho anh. Anh cuõng giuùp toâi traùnh ñöôïc vieäc khoù xöû vì lôøi höùa seõ noùi giuùp anh: anh boû caên cöù, ñi bieät. Nhöng ñeán thaùng 2 thì vaän may cuûa toâi taøn daàn. Caëp lon môùi khoâng nhöõng khoâng coøn ñuû saùng maø khoâng chöøng coøn bò... môø vónh vieãn. Söï vieäc dieãn ra cuõng thaät ñoät ngoät. Nhaân cuoái tuaàn, toâi daën doø coâng vieäc vôùi só quan tröïc roài duø qua nhaø hoân theâ. Sôùm ngaøy ñaàu tuaàn trôû veà, toâi taù hoûa laø caên cöù ñang chöùa ñaày haøng... baát hôïp phaùp! Soá haøng naøy ñöôïc caùc nhaân vieân giang ñónh laáy töø chieác thöông thuyeàn bò Vieät coäng baén gaàn chìm, boû hoang phía treân bieân giôùi. Tröôùc söï vieäc baát thöôøng ñoù, moät maët toâi yeâu caàu caùc chuû nhaân cho di chuyeån töùc khaéc soá haøng khoûi caên cöù vaø moät maët göûi coâng ñieän baùo caùo tình hình veà BTL/LLTT. Chieàu hoâm sau, ñang ngoài laøm vieäc, toâi nghe coù tieáng tröïc thaêng ñaùp xuoáng ôû saân côø. Toâi töôûng laø tröïc thaêng cuûa haûi quaân HK vaãn thænh thoaûng ñeán boác vaø thaû nhaân vieân. Nhöng só quan tröïc hoái haû gaëp toâi baùo caùo laø Tö leänh HQ ñang thanh tra caên cöù. Toâi giaät mình, ñi voäi veà phía oâng treân ñöôøng tôùi nhaø kho gaàn bôø soâng. Toâi döøng laïi tröôùc oâng, nghieâm chænh ñöa tay chaøo. Oâng kheõ gaät ñaàu roài böôùc vaøo nhaø kho. Taát caû chæ laø nhöõng thuøng löông khoâ, giöôøng, neäm... OÂng tieáp tuïc ñi moät voøng khaép traïi maø khoâng thaáy moùn haøng baát hôïp phaùp naøo. Chính toâi cuõng ngaïc nhieân tröùôc caùi toác ñoä taåu taùn chæ trong moät ñeâm... Ñoâ ñoác Tö leänh trôû laïi beân chieác tröïc thaêng. OÂng nhìn caëp lon môùi cuûa toâi: - Anh môùi thaêng caáp? - Thöa vaâng! - Chöøng naøo anh giaùng caáp? Noùi xong, oââng tuûm tæm cöôøi leo leân tröïc thaêng. Toâi nhìn theo chieác tröïc thaêng caát caùnh maø khoâng buoàn ñöa tay chaøo. Töï nhieân toâi caûm thaáy heát söùc chaùn ngaùn. Duø oâng ñuøa hay thaät, laø caáp laõnh ñaïo, oâng khoâng theå thoát nhöõng lôøi mang aån yù ñe doïa khi chöa naém ñöôïc söï thöïc. Hôn theá nöõa caâu maø toâi ñang ao öôùc ñöôïc nghe ôû oâng laø lôøi chuùc möøng thaêng quan tieán chöùc. Nhöng oâng ñaõ noùi ngöôïc laïi. Moät tuaàn sau ñoù, toâi hoaøn toaøn khoâng ngaïc nhieân khi nhaän ñöôïc coâng ñieän ñoøi trình dieän Sôû An Ninh Haûi Quaân. Ngöôøi ñaàu tieân tieáp toâi ôû Sôû, coù caáp baäc luùc ñoù laø HQ Thieáu taù Chu Baù Yeán K.11 vaø keá ñeán laø HQ Ñaïi uùy Nguyeãn Phöôùc Chaéc K. 12. Nhaân ñaây toâi xin göûi lôøi ña taï baïn Yeán ñaõ laáy tình ñoàng khoùa tieáp ñoùn toâi baèng moät chaàu aên saùng vui veû, ngon laønh vaø caùm ôn anh Chaéc ñaõ “laáy cung” moät caùch chuyeân nghieäp maø vaãn giöõ ñöôïc caùi tö theá keû sau ngöôøi tröôùc... Cuoái thaùng ba, toâi vaãn coøn ñeo lon thieáu taù. Ñieàu naøy ñaõ goùp taêng phaàn haïnh phuùc nhaân ngaøy ñöôïc... tieåu ñaêng khoa. Ñuùng laø moät ñaùm cöôùi nhaø queâ. Tuy vaäy laïi laø moät ñaùm cöôùi linh ñình keùo daøi 2 ngaøy, moät ngaøy daønh cho baø con gioøng hoï, moät ngaøy cho chieán höõu baïn beø. Thaät ra chính taïi vì khoâng theå môøi ngöôøi naøy laïi boû ngöôøi kia. Cuõng nhaân ñaây toâi xin caùm ôn oâng Quaän Tröôûng/ Chi Khu Tröôûng vaø caùc thaân höõu Taân Chaâu ñaõ yeåm trôï toái ña röôïu traø vaø thöùc aên cho caùc böûa tieäc, chöa keå quaø cöôùi. Coå nhaân ñaõ noùi thì khoù maø... khoâng ñuùng: phuùc baát truøng lai. Toâi ñöôïc lieàn hai caùi phuùc ñaïi vaø tieåu, cho neân caùi hoïa naèm saün chình ình treân baøn khi toâi töø vuøng traêng maät Ñaø laït trôû veà: leänh thuyeân chuyeån toâi xuoáng taøu tuaàn döông. Môùi cöôùi vôï maø ñöôïc leänh... ra khôi thì gieát nhau roài coøn gì nöõa! Oâng Tö leänh löïc löôïng cuõng... böïc mình baûo toâi: “Anh leân phoøng TQT hoûi xem hoï laøm aên caùi quaùi quyû gì kyø vaäy. Huaán thò môùi phoå bieán thì aán ñònh moãi só quan ñöôïc ôû moät ñôn vò hai naêm. Anh môùi veà caên cöù ñöôïc saùu thaùng...” Toâi leân Saøi goøn, khoâng ñeán phoøng TQT maø xin gaëp thaúng Tö Leänh HQ. OÂng giaûi thích oâng cuõng coù kyù moät huaán thò khaùc noùi raèng caùc só quan muoán leân caáp taù phaûi coù thôøi gian saùu thaùng giöõ chöùc vuï haïm tröôûng. Toâi chöa giöõ chöùc vuï naøy maø ñaõ leân caáp taù thì phaûi ñi laøm HT... hoài toá. Toâi phaùt bieåu coøn bieát bao caáp taù leân tröôùc toâi, keå caû caáp trung taù maø ñaõ phaûi ñi laøm haïm tröôûng ñaâu. Tö leänh cöôøi raèng toâi ñaâu maát maùt gì maø khieáu naïi, vaãn coøn laø moät ñôn vò tröôûng, laïi ñöôïc höôûng vinh döï mang huy hieäu Haïm Tröôûng. Toâi nhôù laø ñaõ nhuõn nhaën thöa raèng moät ñaøng caáp soá caên cöù laø trung taù, nghóa laø sau hai naêm toâi coù theå baét caùi lon naày, moät ñaøng laø ñaïi uùy, nghóa laø coøn laâu môùi coù cô hoäi leân lon... OÂng caét ngang baûo raèng ñoù laø leänh. Toâi trôû veà caên cöù Taân Chaâu, baøn giao chöùc vuï cho ngöôøi baïn cuøng khoùa laø HQ Thieáu taù Nguyeãn Nguyeân (keá sau Nguyeãn Nguyeân laïi theâm moät K.11: Phaïm vaên Höng, cuõng laø CHT cuoái cuøng). Toâi rôøi caên cöù maø loøng caûm thaáy taän cuøng baát maõn. Toâi thaáy coù caùi gì ñoù baát bình thöôøng trong vieäc bò ñoåi ñi baát ngôø. Caùi gì ñoùù phaûi chaêng laø taïi vì toâi khoâng bieát phaûi traùi khi ñöôïc ôû caùi choã... beùo bôû? Hay taïi vì toâi ñaõ caû gan... choáng Myõ ñeå baûo veä chuû quyeàn? Nhöng caùi ñieàu toâi toû ra lo ngaïi ñaõ laø moät hieån nhieân: cho tôùi ngaøy tan haøng thaùng tö 75, cho duø luùc ñoù toâi ñang laøm Lieân ñoaøn tröôûng caáp soá ñaïi taù, toâi vaãn coøn mang caùi lon thieáu-taù-boán-naêm. Noùi cho ñuùng vaø phuø hôïp vôùi caâu hoïa voâ ñôn chí, ngoaøi vieäc bò giaùng chöùc, coù moät söï xui xeûo khaùc goùp phaàn vaøo yeáu toá gaây vieäc thaêng caáp chaäm treã. Ngöôøi tröïc tieáp chæ huy toâi ôû ñôn vò môùi laïi laø ngöôøi coi toâi nhö keû... töû thuø. Ngay khi trình dieän Haûi Ñoäi nhaän chöùc Haïm Tröôûng, toâi bò vò ñoù “ñeå nheï”15 ngaøy troïng caám. Ñuùng moät naêm sau, khi rôøi chöùc vuï, toâi laïi bò chính oâng taëng theâm 15 ngaøy khinh caám. Haún “ngöôøi” ñaõ böïc mình laém khi khoâng tìm ñöôïc moät loãi haøng haûi naøo ñeå truaát toâi caùi quyeàn ñöôïc ñeo vónh vieãn... baùnh xe nöôùc mía (tieáng goïi ñuøa huy hieäu haïm tröôûng). Caùi lyù do oâng phaït toâi moät caùch taän tình chæ vì thôøi ...xöa, khi toâi laøm haïm phoù cho oâng, toâi ñaõ coù dòp bieåu loä thaúng vôùi oâng raèng toâi coi khaû naêng vaø tö caùch cuûa oâng khoâng hôn caùi... bao töû khìa! Toâi seõ keå laïi söï vieäc naøy roõ raøng ñaày ñuû trong soá kyû nieäm hoïp maët... kyø tôùi. Thôøi gian saùu thaùng ôû Caên Cöù Taân Chaâu, tuy ngaén nguûi nhöng laïi laø giai ñoaïn toâi nhaän chòu nhieàu thöû thaùch nhaát trong 14 naêm phuïc vuï Haûi Quaân Quaân Löïc Vieät Nam Coäng Hoøa. Noù ñöôïc ghi laïi hoâm nay chæ nhaèm ñoùng goùp kyû nieäm moät ñoaïn ñôøi haûi nghieäp dôû dang cuûa moät Ñeä nhaát Baûo Bình daønh rieâng cho taäp ”40 NAÊM KYÛ NIEÄM” Ñeä nhaát Baûo Bình. Vieäc gì phaûi gaéng coâng ca tuïng caùi... toâi voán ñaõ veà chieàu.
Thaùng 3/ 2001, Maõ Xa Vuõ Thaát Voõ Vaên Baûy.
Phaïm Ñöùc Rieãn, Ngöôøi Baïn Deã Meán Vaø Ñaùng Thöông
Traàn Ñoã Caåm
Khi nhaäp hoïc Khoùa 11 SQHQ/NT vaøo naêm 1961, toâi ñöôïc haân haïnh quen bieát nhieàu baïn coù voùc daùng vaø caù tính raát ñaëc bieät, ñeán noãi cho tôùi baây giôø, sau 40 naêm vaät ñoåi sao dôøi, toâi vaãn coøn nhôù y heät nhö khi coøn trong quaân tröôøng. Tuy ai naáy ñeàu coù neùt ñoäc ñaùo, nhöng rieâng moät ngöôøi toâi nhôù raát roõ töø khuoân maët, daùng ñi, ñeán tính tình vaø gioïng noùi, ñoù laø anh Phaïm Ñöùc Rieãn. Coù leõ vì sau khi ra tröôøng, chuùng toâi coù dòp phuïc vuï cuøng ñôn vò, chia xeû nhieàu kyû nieäm vui buoàn trong moät thôøi gian khaù laâu. Cuõng raát coù theå vì anh ñaõ sôùm rôøi xa anh em, ñeå laïi nhieàu thöông tieác trong loøng toâi cuõng nhö caùc baïn cuøng khoùa.
Anh Rieãn nöôùc da ngaêm ñen, töôùng phöông phi vôùi nuï cöôøi töôi luoân nôû treân moâi. Voùc daùng anh hôi troøn, baïn cuøng khoùa goïi ñuøa anh laø oâng Ñòa. Vôùi tính tình côûi môû luùc naøo cuõng vui veû, anh ñaõ khoâng giaän maø coøn döôøng nhö raát baèng loøng vôùi tuïc danh naøy. Anh laø moät sinh vieân só quan göông maãu, noåi tieáng kyû luaät vaø ngaên naép, quaân phuïc luùc naøo cuõng teà chænh, giaày boùng loaùng ngay caû trong nhöõng luùc ñi hoïc. Vaøo nhöõng ngaøy “ñi bôø” cuoái tuaàn hay thanh tra thì khoûi noùi. Boä tieåu leã hay ñaïi leã cuûa anh traéng toaùt khoâng moät veát nhaên, uûi hoà thaúng neáp cöùng nhö mo cau; coøn ñoâi giaày traéng ñöôïc ñaùnh baèng boät, traéng töôûng khoâng theå traéng hôn. Noùi ñeán giaày, toâi coøn nhôù moãi sinh vieân só quan ñöôïc phaùt ba ñoâi: giaày cao coå ñeå mang khi ñi hoïc hoaëc di haønh, giaày ngaén coå ñeå mang khi thanh tra vôùi quaân phuïc xanh laøm vieäc vaø giaày traéng ñi ñoâi vôùi boä tieåu leã hay ñaïi leã. Ngoaïi tröø ñoâi “botte de saut” cao coå do “Myõ Quoác Vieän Trôï” laøm baèng da, coøn ñoâi giaày ngaén coå laø loaïi da giaû reû tieàn baèng giaáy eùp laïi. Ñeán ñoâi giaày traéng thì laïi caøng thaûm haïi hôn. Ñeá giaày cöùng ngaéc nhö loaïi giaày ñinh cuûa Taây Ba Gaïch, khi böôùc ñi treân saøn cöùng hay væa heø laïi gaây neân nhöõng tieáng keâu “coáp coáp” rôïn ngöôøi. Coù khi, ñinh ñoùng giaày töø ñeá xuyeân leân, ñaâm caû vaøo gan baøn chaân. Giaày khoâng may baèng da maø baèng vaûi boá daày, loaïi gioáng nhö gheá boá. Vì vaäy, tuy goïi laø giaày traéng nhöng thaät ra laïi coù maøu vaøng lôït cuûa vaûi cuõ.
Dó nhieân, troøng chaân vaøo ñoâi giaày boá “kinh dò” naøy laø caû moät cöïc hình, neân ña soá sinh vieân só quan duø löông laäu chaúng laø bao, cuõng phaûi nhòn aên nhòn tieâu ñoùng moät ñoâi giaày da traéng, ñeá meàm hoaëc ít ra, mua moät ñoâi giaày “Bata” baùn saün ñeå ñi bôø, coøn ñoâi giaày traéng nhaø binh chæ duøng khi thanh tra cho troïn boä “binh phuïc”. Rieâng anh Rieãn laïi aên xaøi raát kyõ, laø moät trong soá raát ít ngöôøi taän duïng ñoâi giaày boá traéng cöùng ngaéc nhö da traâu khoâ naøy, khi ñi bôø cuõng nhö luùc thanh tra. Anh coù bieät taøi o beá, duøng baøn chaûi ñaùnh raêng pheát ñeàu moät lôùp phaán traéng leân vaûi boá roài chaø ñi chaø laïi cho ñeán khi ñoâi giaày trôû neân traéng toaùt nhö maët ñaøo keùp haùt boä. Sau ñoù, anh laïi phaùt minh ra caùch duøng boâng goøn thaám nöôùc cho öôùt, lau nheï ñeå laøm saïch caùc haït phaán khieán ñoâi giaày ñaõ traéng tinh laïi coøn laùng cooùng nhö laøm baèng da thaät. Toâi cuõng raùng hoïc caùch ñaùnh giaày thaàn saàu cuûa anh, nhöng khoâng kieân nhaãn vaø tæ mæ baèng neân keát quaû chaúng khaù. Nhieàu laàn, nhaát laø tröôùc nhöõng buoåi thanh tra, toâi ñaõ phaûi gaï gaãm nhôø anh o beá ñoâi giaày giuøm vaø höùa traû coâng baèng moät oå baùnh mì gaø Chuït khoâng bao giôø coù! Khoûi phaûi noùi, trong caùc kyø thanh tra, ña soá caùc baïn ñoàng ñoäi ñeàu xaát baát xang bang lo soát voù, anh Rieãn laø moät soá raát ít sinh vieân só quan göông maãu khoâng bao giôø bò phaït quaân hay caám traïi vì ñaàu toùc daøi quaù moät phaân, quaân phuïc nhaøu naùt, giaày dô hoaëc baát cöù lyù do naøo khaùc. Ngay caû nhöõng luùc thanh tra quaân phuïc tröôùc khi ñi bôø, trong luùc nhöõng ngöôøi leø pheø nhö toâi raát boái roái, leân ruoät vì ngaïi bò giöõ laïi, coù khi phaûi duøng caû phaán vieát toâ leân nhöõng veát dô treân ñoâi giaày traéng ñeå qua maét nhöõng só quan tröïc noåi tieáng khoù khaên nhö Ñaïi UÙy CK Ñaëng Ñình Hieäp hay “Ma Ñaøm”, thì anh Rieãn vaãn tænh bô, traêm laàn laàn ñeàu “aép” caû traêm.
Noùi ñeán thanh tra, moät trong nhöõng loaïi “thaêm vieáng” ñaëc bieät khieán toâi khoán khoå vì gaëp trôû ngaïi nhieàu nhaát laø thanh tra phoøng. Só quan thanh tra ñeàu laø caùc oâng “ngaùo oäp” côõ Giaùm Ñoác Quaân Huaán hay Hieäu Tröôûng tröôøng SVSQ kinh nghieäm ñaày mình, bieát ñuû loaïi maùnh khoùe cuûa ñaùm hoïc troø ma maõnh. Ñoâi maét cuûa maáy oâng naøy tinh hôn caû ”maét thaàn radar”, lom lom nhìn xoi moùi vaøo moãi sinh vieân só quan ñang cöùng ngöôøi trong theá nghieâm tröôùc giöôøng vaø tuû cuûa mình. Khoûi caàn noùi, quaân phuïc phaûi thaúng neáp, giaày phaûi boùng laùng hoaëc traéng phau tuøy theo loaïi quaân phuïc. Taát caû phaûi hoaøn haûo, thaät ñuùng vôùi Haûi Qui. Ngoaøi ra, boá giöôøng cuõng phaûi traéng saïch, meàn goái goïn gheõ. Ñaëc bieät nhaát laø tuû quaàn aùo phaûi thaät ngaên naép vaø thöù töï. Moät veát dô treân ñoâi giaày hay quaân phuïc traéng? Boá giöôøng maøu hôi “ngaø”? Ngaên tuû quaàn aùo thieáu vuoâng vöùc goïn gaøng? Taát caû ñeàu chaéc chaén ñöa ñeán nhöõng laàn caám traïi, “buoàn vaøo hoàn khoâng teân” nhö Haûi Choù hay Coïp Daàn thöôøng ngheâu ngao, ôû laïi quaân tröôøng nghe gioù vi vuùt qua nhöõng haøng döông hay nhöõng phieân phaït quaân khuûng khieáp noå ñom ñoùm maét giöõa trôøi tröa naéng gaét. Ñaõ bao nhieâu laàn, anh Rieãn laø moät trong nhöõng vò”cöùu tinh” cuûa toâi vaøo caùc dòp thanh tra hoùc buùa naøy. Toâi coù theå hoïc ñuû nôi anh ñeå taïm o beá boä ñoà vaø ñoâi giaày vía, nhöng coøn muïc giaët giöôøng vaø xeáp tuû quaàn aùo, theá naøo cuõng phaûi nhôø vaøo thieân taøi cuûa “oâng Ñòa”. OÂi thaùnh thaàn! Maët giöôøng laøm baèng vaûi boá, coù daây coät chung quanh nhö loaïi giöôøng xeáp cuûa thuûy thuû döôùi chieán haïm hay giang ñónh. Giuôøng laïi khoâng coù vaûi boïc neân moà hoâi vaø “caùt buïi quaân tröôøng” tích tuï laâu ngaøy khieán maët boá loang loå choã ñaäm choã nhaït nhö “veõ baûn ñoà", laøm sao maø giöõ cho traéng ñöôïc? Nhöng khoâng sao, ñaõ coù oâng Ñòa! Toâi vaø ngöôøi baïn “ñoàng saøng” chæ vieäc khieâng nguyeân chieác giöôøng saét hai taàng ra saân, nhôø anh tieän tay duøng baøn chaûi vaø xaø boâng giaët giuøm, vôùi lôøi höùa seõ ñaõi moät chaàu “pateù chaâux” söõa ñaäu naønh neáu khoâng bò phaït caám traïi. Anh luùc naøo cuõng vui veû vaø soát saéng giuùp ñôõ. Anh lo heát caùc vieäc naëng nhoïc nhö xaùt xaø boâng, duøng baøn chaûi reã tre chaø naêm baûy löôït cho ñeán luùc mieáng vaûi boá saïch boong. Coøn chuùng toâi chæ phaûi laøm vieäc nheï nhaøng, vöøa taùn doùc, vöøa xòt nöôùc roài phôi khoâ. Tuy laøm vieäc raát meät moûi, moà hoâi moà keâ ñaàm ñìa giöõa tröa heø naéng gaét, nhöng anh khoâng bao giôø caèn nhaèn laáy moät caâu. Giaän hay böïc laém, anh cuõng chæ haêm he “laàn sau oâng ñeå chuùng maøy phaûi laøm laáy”. Nhöng suoát hai naêm trong quaân tröôøng, toâi nhôù chöa bao giôø coù tôùi moät “laàn sau”, vì duø meät hay baän ñeán ñaâu, ngay caû phaûi boû giaác nghæ tröa quùi baùu, anh cuõng vaãn giuùp toâi, taän taâm vaø caån thaän nhö laøm cho chính mình. Coøn tuû quaàn aùo cuûa toâi luùc naøo cuõng laø moät côn aùc moäng, loän xoän traêm thöù baø daèn, chæ coù ñoâi tay veùn kheùo vaø ñaàu oùc thöù töï cuûa anh môùi coù theå giuùp toâi xeáp ñaët ñaâu vaøo ñaáy haàu qua ñöôïc nhöõng con traêng khoù khaên naøy. Khi nghe toâi toû yù thaùn phuïc taøi thaùo vaùt vaø loøng kieân nhaãn, anh vöøa laøm vieäc, vöøa cho bieát anh ñaõ reøn luyeän ñöôïc caùc tính toát cuõng nhö “kheùo tay” trong thôøi gian hoaït ñoäng cuøng Gia Ñình Phaät Töû.
Ñoái vôùi toâi cuõng nhö nhieàu baïn khaùc, anh Rieãn luoân luoân laø moät ngöôøi baïn tín caån coù theå nhôø caäy ñöôïc trong nhöõng luùc gaëp khoù khaên. Hình daùng troøn tròa vôùi nuï cöôøi töôi, nhaát laø baûn tính vui veû hay giuùp ñôõ ngöôøi khaùc, coäng vôùi quaù khöù cöïu Gia Ñình Phaät Töû cuûa anh khieán toâi cöù möôøng töôïng ñeán hình aûnh ñöùc phaät Di Laëc hieàn hoøa deã meán, chuyeân cöùu nhaân ñoä theá.
Thaám thoaùt thôøi gian thuï huaán gaàn hai naêm troâi qua, khi ra tröôøng, toâi vôùi anh moãi ngöôøi moät ngaû. Qua moät vaøi baïn beø cuøng khoùa, toâi chæ bieát anh ñang phuïc vuï treân moät chieán haïm naøo ñoù. Coøn toâi leânh ñeânh vôùi Hoä Toáng Haïm Kyø Hoøa HQ-09. Tuy cuøng thuoäc Haïm Ñoäi nhöng chuùng toâi nhö maët traêng, maët trôøi, khoâng coù dòp gaëp nhau. Sau naøy, vaøo khoaûng naêm 1965, luùc toâi ñang phuïc vuï taïi Giang Ñoaøn 26 Xung Phong coù nghe baïn beø noùi anh ñang laø moät só quan raát ñöôïc tin caäy treân HQ-6 maø Haïm Tröôûng laø Haûi Quaân Ñaïi UÙy "chôù coù laàm" Ñoã Kieåm, vò Hieäu Tröôûng taøi hoa ñaùng kính cuûa tröôøng SVSQ ngaøy tröôùc.
Khoaûng giöõa naêm 1965, toâi tình nguyeän xin thuyeân chuyeån ra Löïc Löôïng Haûi Tuaàn ngoaøi Ñaø Naüng vaø gaëp laïi anh Rieãn taïi ñaây. Sau maáy naêm môùi gaëp laïi, nhöng thaáy anh khoâng coù gì thay ñoåi, caû veà hình daùng cuõng nhö tính tình. Anh vaãn phöông phi nhö tröôùc vaø vaãn caån thaän “reglo”. Taïi ñaây, ngoaøi anh coøn coù caùc baïn khaùc cuøng khoùa nhö: Traàn Quang Thieäu “Taøo Thaùo”, Phan Thaønh Thuaän “Toâm”, Leâ Thöôïng Chieâu “Voi”, Phaïm Vaên Höng “Thoän”, Phaïm Vaên Minh “Toáùi”, Nguyeãn Minh Thaønh “Sö Cuï” v.v... Ña soá chuùng toâi ñeàu laøm “gooøng” cho só quan haïm tröôûng thaâm nieân nhö caùc Haûi Quaân Ñaïi UÙy Traàn Vaên Laâm “Ñen”, Nguyeãn Thieän Nhaät “Noel”, Trònh Kim Thanh “Queø”, Phaïm Vaên Tieâu “Thaøy Boùi”v.v.... Anh Rieãn laø Haïm Phoù B-9 do Haûi Quaân Ñaïi UÙy Toân Thaát Kyø laøm Haïm Tröôûng. Phaûi coâng nhaän anh laø moät Haïm Phoù raát ñaùng tin caäy vaø göông maãu ñöôïc moïi ngöôøi, töø Haïm Tröôûng ñeán toaøn theå nhaân vieân tín nhieäm. Tröôùc khi ñi coâng taùc, anh luoân luoân chuaån bò taøu beø trong tình traïng saün saøng raát kyõ löôõng, Haïm Tröôûng chæ caàn böôùc chaân xuoáng taàu laø coù theå khôûi haønh ngay. Khi veà beán, trong khi ña soá chuùng toâi leân bôø ñeå nghæ ngôi sau moät ñeâm daøi thöùc traéng, hoâm sau môùi laøm saïch seõ vaø tu boå, thì anh Rieãn luoân luoân ôû laïi ñoác thuùc nhaân vieân chaø röûa taàu vaø söûa chöõa ngay nhöõng duïng cuï hö hoûng. Anh tieáp tuïc laøm vieäc cho tôùi khi moïi chuyeän hoaøn taát môùi thoâi. Moät Haïm Phoù nhieàu khaû naêng vaø taän tuïy nhö vaäy, baûo sao caùc Haïm Tröôûng vaø nhaân vieân khoâng thöông meán?
Doanh traïi cuûa Löïc Löôïng Haûi Tuaàn naèm ngay döôùc chaân Nuùi Khæ (Monkey Mountain), treân ñöôøng töø Sôn Chaø vaøo BTL/V1DH. Moãi phoøng nguû chöùa hai só quan vaø cöù hai phoøng chung nhau moät phoøng taém. Toâi coøn nhôù anh Rieãn vaø “Voi” Chieâu ôû chung phoøng ñaàu tieân cuûa daõy nhaø thöù nhì, coøn “Caù Heo” toâi vaø Minh “Toái” cuøng phoøng saùt beân caïnh. Chuùng toâi duøng chung moät nhaø taém. Daïo ñoù, ña soá caùc só quan ñeàu chöa laäp gia ñình neân khi raûnh roãi thöôøng ñi bôø chung vôùi nhau. Anh Rieãn baûn tính taàn tieän, ít khi ra Ñaø Naüng maø chæ quanh quaån vuøng Sôn Chaø gaàn hôn. Moãi khi ñi ñaâu, chuùng toâi thöôøng “nhöôøng” cho anh traùch nhieäm laùi chieác xe Dodge 4x4 thoå taû mang baûng soá quaân ñoäi Myõ. Baûn tính hay giuùp ñôõ ngöôøi khaùc cuûa anh cuõng ñöôïc roõ raøng boäc loä. Ngöôøi naøo caàn kim chæ may, muoán nghe radio hoaëc ngay caû keït tieàn cöù tìm ñeán anh laø ñöôïc vui veû ngay. Anh aên tieâu raát deø xeûn vì muoán ñeå daønh tieàn giuùp gia ñình vaø cuõng ñeå cöôùi vôï. Moät trong nhöõng luùc toâi thaáy anh vui veû nhaát laø khi caàm treân tay cuoán soå tieát kieäm “Con Gaø Ñeû Tröùng Vaøng” cuûa Tín Nghóa Ngaân Haøng trong coù ghi nhieàu con soá. Anh coøn thích naáu nöôùng vaø laøm beáp gioûi nhö moät baø noäi trôï ñaûm ñang. Khi coù tieàn, chuùng toâi hay ruû nhau ra Ñaø Naüng aên taïi caùc nhaø haøng ngon, trong khi anh Rieãn ôû nhaø lo daønh giuïm, chæ “nhôø chuùng maøy mua giuøm tôø baùo”. Luùc khoâng coøn tieàn, chuùng toâi laïi troâng caäy vaøo taøi teà gia noäi trôï cuûa anh. Anh luïc ñuïc ñi Sôn Chaø mua ñoà aên, veà doanh traïi naáu aên ngay trong trong phoøng taém. Luùc ñaàu anh duøng loø daàu hoâi, veà sau “Voi” Chieâu taäu ñöôïc cho anh moät caùi beáp ñieän hö ngoaøi Chôï Coàn, phaûi nhôø Thaønh “Sö Cuï” söûa maõi môùi duøng ñöôïc. Böõa aên bao giôø cuõng thònh soaïn, coù ñuû caû caùc moùn canh, xaøo, maën vaø noài côm luùc naøo cuõng chín tôùi. Chuùng toâi vöøa aên, vöøa “nònh” ñeå khi aên xong, trong luùc moïi ngöôøi kieám caùch laån ñi ñaùnh "domino" hoaëc “belotte” thì moät mình anh thu gioïn vaø röûa noài nieâu cheùn ñóa. Vaøo nhöõng ngaøy cuoái tuaàn khi moïi ngöôøi ñi Ñaø Naüng chôi heát, anh thöôøng ôû laïi doanh traïi baàu baïn vôùi “Sö Cuï” Nguyeãn Minh Thaønh. Anh baïn cuøng khoùa raát kheùo tay naøy coù sôû thích vaø taøi söûa chöõa nhöõng maùy ñieän töû nhoû nhö radio, cassette hö hoûng, cuõng ít khi ñi ñaâu. “Voi Chieâu” thöôøng mua maùy moùc pheá thaûi ngoaøi Chôï Coàn veà cho Sö Cuï “rò moï”.
Sau naøy, toâi cuõng laïi coù nhieàu dòp nhôø vaû anh. Daïo ñoù, ngoaøi nhieäm vuï chính laøm Haïm Phoù B-1 cho Haûi Quaân Ñaïi UÙy Trònh Kim Thanh, toâi coøn ñöôïc ñeà cöû kieâm nhieäm chöùc vuï Só Quan Chieán Tranh Chính Trò cuûa Löïc Löôïng Haûi Tuaàn. Toâi khoâng phaûi laø ngöôøi aên noùi löu loaùt hoaëc “vaên hay chöõ toát” nhöng ñöôïc “chæ ñònh” vì ñaây laø coâng vieäc phuï troäi chaúng ai muoán laøm, chuyeân lo toå chöùc hoïc taäp vaø ñoïc caâu “caâu chuyeän döôùi côø”. Moãi saùng sôùm thöù hai, sau khi chaøo côø, toâi ñeàu phaûi leân “dieãn ñaøn”, quaân phuïc tieåu leã teà chænh tröôùc maët baù quan vaên voõ ñeå ñoïc nhöõng baøi vieát noåi tieáng moät thôøi cuûa Ñoâ Ñoác Tö Leänh Haûi Quaân Traàn Vaên Chôn. Keït moät caùi laø luùc ñoù toâi ñaõ laäp gia ñình neân möôùn nhaø rieâng taïi khu Thanh Boà ngoaøi Ñaø Naüng. Vì vaäy, saùng thöù hai naøo toâi cuõng phaûi hoäc toác phoùng xe Honda töø Ñaø Naüng voøng qua caàu Trình Minh Theá, roài Sôn Chaø ñeå tôùi doanh traïi cho kòp giôø chaøo côø. Khoûi phaûi noùi, quaân phuïc tieåu leã cuûa toâi khoâng theå naøo teà chænh, chaúng thieáu caùi naøy, maát caùi noï thì cuõng khoâng coøn saïch seõ nhö yù muoán. Anh Rieãn vaãn coøn cö nguï trong doanh traïi, saün moïi thöù neân toâi chæ caàn “möôïn ñôõ”. Coù laàn saép ñeán giôø chaøo côø, khoâng coù noùn ñoäi ñeå “ñaêng ñaøn”, toâi phaûi naên næ anh giaû boä ñau, khoâng ra chaøo côø ñeå toâi möôïn noùn.
Cuõng trong thôøi gian ôû Ñaø Naüng, vaøo nhöõng luùc roãi raûnh, anh thöôøng taâm söï veà ngöôøi yeâu laø coâ Haøn Phuøng Ngoïc. Ñoâi khi höùng chí, anh coøn cho xem caû xaáp aûnh daùn trong cuoán "album" boïc giaáy boùng caát kyõ trong tuû. Anh cho hay ñaõ quen bieát coâ Ngoïc töø thuôû nhoû, luùc caû hai coøn trong gia ñình Phaät Töû. Sau naøy, gia ñình coâ Ngoïc di chuyeån ra mieàn Trung, anh Rieãn laâu laâu laïi ra Quaûng Trò thaêm ngöôøi yeâu. Ít laâu sau, anh möøng rôõ baùo tin hai ngöôøi ñaõ ñính hoân vaø chuaån bò laøm ñaùm cöôùi. Trong khoaûng thôøi gian naøy, toâi thaáy anh vui veû, yeâu ñôøi nhaát, nhieàu khi coøn nghe anh huyùt saùo hoaëc caát gioïng oà oà ca haùt nhöõng baûn nhaïc tình laõng maïn. Coù leõ quaù yeâu ñôøi vì saép söûa ñöôïc chính thöùc chung soáng vôùi ngöôøi yeâu, anh aên no nguû yeân, leân caân thaáy roõ ñeán noãi ngöôøi troøn quay nhö caùi lu. Do doù, chuùng toâi ñuøa bôõn gheùp theâm chöõ Lu vaøo tuïc danh Ñòa. Theá laø anh trôû thaønh oâng “Ñòa Lu”. Luùc ñaàu, anh chaúng ñeå yù, chæ hoàn nhieân nhaän tuïc danh môùi, nhöng sau hieåu ra chöõ noùi laùi, cuõng chæ caèn nhaèn sô sô khi nghe giaûi thích raèng: oâng Ñòa cöôùi vôï thì trôû thaønh “Ñòa Lu” laø ñuùng roài! Ñaùm cöôùi cuûa anh ñöôïc cöû haønh taïi Ñaø Naüng. Sau khi laäp gia ñình, anh xin thuyeân chuyeån veà Haûi Quaân töông ñoái ít nguy hieåm so vôùi Löïc Löôïng Haûi Tuaàn, coù leõ vì muoán an höôûng haïnh phuùc gia ñình cuøng ngöôøi vôï môùi cöôùi.
Vaøo khoaûng naêm 1968, trong moät dòp coâng taùc taïi Cam Ranh, toâi coù dòp gheù thaêm anh Rieãn, luùc ñoù ñang ñaûm nhieäm chöùc vuï Giaùm Ñoác Quaân Huaán taïi Trung Taâm Huaán Luyeän Haûi Quaân Cam Ranh. Khoâng roõ vì lyù do gì, gia ñình anh khoâng ôû ñoù. Maëc daàu coâng vieäc beà boän, phaûi lo phaàn huaán luyeän vaø kyû luaät cho caû ngaøn haï só quan vaø taân binh, anh vaãn vui veû vaø nieàm nôû ñoùn toâi nhö daïo naøo. Troâng anh ñaïo maïo vaø “reùglo” theâm trong boä quaân phuïc thaúng neáp cuûa moät só quan caùn boä cao caáp. Chuùng toâi haøn huyeân raát vui veû, nhaéc nhieàu ñeán caùc baïn beø cuõng nhö kyû nieäm cuõ. Toâi ruû anh xuoáng Caâu Laïc Boä aên toái, nhöng anh cöôøi, noùi nöûa ñuøa nöûa thaät: “Maøy maõi taän Ñaø Naüng vaøo choã hang cuøng ngoõ heûm naøy thaêm tao laø quùi laém. Maøy coù coøn nhôù luùc ôû Haûi Tuaàn, tao thöôøng naáu côm, chôø chuùng maøy ñi chôi veà aên khoâng? Baây giôø tao laïi naáu côm, ñaõi maøy moät böõa”. Khoâng ngôø, ñoù laø choùt chuùng toâi gaëp maët, vì chæ ít laâu sau, toâi ñöôïc hung tin anh bò töû naïn. Nghe noùi moät só quan goác Boä Binh ñaõ duøng suùng baén anh trong moät cuoäc caõi vaõ veà chuyeän pheùp taéc. Thaät ñaùng tieác, moät só quan “reùglo”, treû trung, töông lai ñaày höùa heïn nhö anh laïi bò thieät maïng oan uoång chæ vì muoán duy trì kyû luaät.
Gioøng ñôøi khoâng ngöøng troâi chaûy, thaám thoaùt anh Rieãn lìa xa chuùng ta ñaõ treân 30 naêm. Baïn beø cuøng khoùa, ngöôøi treû nhaát cuõng ñaõ troøm treøm 60 tuoåi. Nhöng cho duø gioøng ñôøi bieán ñoåi, keû coøn ngöôøi maát, moãi khi nhaéc tôùi anh Phaïm Ñöùc Rieãn, loøng toâi laïi buøi nguøi nhôù nhöõng kyû nieäm xa xöa. Tuy anh ñaõ khuaát, nhöng chaéc chaén khuoân maët troøn tròa vôùi nuï cöôøi töôi cuûa “Ñòa Lu” vaãn maõi coøn ñaäm neùt trong loøng caùc Baûo Bình.
Traàn Ñoã Caåm (Austin, Texas 2/2001)
Baøi Thô Cuõ Traàn Giang (TQT)
Naêm 1963 Ñeä-Nhaát Baûo Bình ñònh xuaát baûn moät tôø ñaëc san ñeå kyû nieäm ngaøy maõn khoùa. Tieác thay vaøo phuùt choùt tôø ñaëc san khoâng ra maét ñöôïc vì lyù do kyõ thuaät, tuy raèng baøi vôû ñaõ saün saøng. Vaøo dòp ñoù toâi coù ñoùng goùp moät baøi thô maø laâu ngaøy quaù toâi cuõng ñaõ queân caû nhan ñeà. Sau naøy Phaïm Vaên Höng (Thuïy Löû, aka Cuï Thoän) duøng yù cuûa baøi thô, soaïn thaønh baûn nhaïc 'Hoài Aâm', vaø anh coù ñaøn cho chuùng toâi nghe vaøo moät dòp hoïp maët. Môùi ñaây trong böõa tieäc cöôùi cuûa con gaùi, hai anh chò laïi song ca baøi haùt naøy ñeå ñaùnh daáu moái tình 'Ñaøo-Höng'. Baøi haùt laøm thöùc daäy trong toâi nhöõng kyû nieäm eâm ñeàm cuûa nhöõng ngaøy thaùng cuõ vaø toâi muoán chia seû vôùi baïn beø.
Thöïc ra baøi thô cuõ, vieát veà moät moái tình khoâng coù thaät, raát laø vuïng daïi, ñaày saùo ngöõ vaø öôùc leä (noùi theo vaên chöông bình daân thì laø 'seán' khoâng chòu ñöôïc), nhöng hình thöùc khoâng bò goø boù, vaø noäi dung laø taâm tình thieát-tha cuûa nhöõng ngöôøi treû môùi vöøa giaõ töø saùch vôû, böôùc chaân vaøo ñôøi haûi-hoà. Toâi cuõng khoâng coøn nhôù toaøn theå nguyeân taùc neân ñaõ vieát laïi vaøi doøng, vaø xin möôïn caùi teân 'Hoài Aâm' cuûa Thuïy-Löõ, ñeå thaân taëng caùc baïn Ñeä Nhaát Baûo Bình.
Hoài AÂm
Thö cho em ñeâm nay Roàøi mai anh theo taàu ra khôi Giang voøng tay oâm troøn ñôøi thuûy thuû Chuyeän chuùng mình buoàn nhö sao ñeâm treân trôøi.
Caâu chuyeän tình ôû nuùi Khaéc saâu kyû nieäm trong hoàn Haø ôi, ngaøy xöa ñöôùi khung trôøi ñaïi hoïc Sao chuùng mình yeâu nhau cho baây giôø anh buoàn
Hai möôi tuoåi neân maét buoàn vì vöôùng nuùi Chôït moät chieàu nghe soùng goïi töï bieån khôi Giaõ töø em, giaõ töø phoá nhoû Anh lang thang theo gioù boán phöông trôøi
Chieàu tieãn ñöa, möa rôi treân maùi toùc Maét em buoàn, ñoài thoâng gioù cuõng buoàn Giaõ töø em, giaõ töø ga vaéng Em veà giöõ laïi daáu moâi hoân.
Luùc nhôù thöông maét nhìn veà höôùng nuùi Ñöôøng bieån xa neân ngaên caùch muoân truøng Haø ñöøng khoùc. Anh khoâng veà vì trôøi chöa ngôùt soùng Laù thö naøy cho chuùng mình nguoâi noãi nhôù nhung.
HOÀI AÂM Thuïy Löõ phoå nhaïc (theo yù thô Traàn Giang)
Thö cho em ñeâm nay Roài mai anh theo taøu nhoå neo ra khôi meânh moâng Anh giang ñoâi voøng tay OÂm troøn ñôøi thuûy thuû coøn ñi leânh ñeânh vieãn phöông Loøng nhôù maõi caâu chuyeän tình Ñaø Naüng Khaéc saâu kyû nieäm trong hoàn Vaø em ôi ngaøy xöa treân beán soâng Haøn eâm xuoâi aáy Sao chuùng mình quen nhau cho baây giôø anh nhôù...
Anh ra ñi muoân phöông Duø coâ ñôn khoâng heà buoàn thöông nhöõng khi vaán vöông Em vui trong muøa xuaân Giöõa nhòp cöôøi ngoït ngaøo naøo ai nhôù thöông coá nhaân Ñôøi lính chieán maét buoàn vì vöôùng nuùi Vaãn nghe tieáng goïi soâng hoà Ngaøy xa xöa thôøi gian chöa xoaù nhöõng lôøi aân aùi cuõ Sao chuùng mình yeâu nhau cho baây giôø anh buoàn...
Anh vaãn coøn leânh ñeânh theo taøu ra khôi Em vaãn coøn yeâu anh nhöng hai ñöùa hai cuoäc ñôøi Loøng bieån xanh bao la hôn beán bôø xöa aáy Em nhö chim trong laàu son Coøn anh bô vô möôøi phöông trôøi
Taøu gheù beán xöa Anh vaãn öôùc mô Coøn tìm veà thaêm ñöôøng xöa loái cuõ Vaø vaãn coøn yeâu em ñoâi luùc ñeán ngheïn ngaøo
Coøn mong öôùc chi Tình theo khoùi maây Göûi troøn chuyeän xöa ñem vaøo thöong nhôù OÂi trôøi coøn möa maõi maáy ai khoâng buoàn Ngöôøi coøn ñi maõi bieát ai mong chôø...
(1963)
Thay Lôøi Taïm Bieät Ban Bieân Taäp
Nhö con taøu vöôït soùng ñaïi döông an toaøn caäp beán meïï, cuoán Nieân Giaùm sau nhieàu thöû thaùch ñaõ phaùt haønh vaøo dòp hoïp maët kyû nieäm 40 naêm, nhôø söï ñoàng lao coäng taùc cuûa taát caû Baûo Bình. Thaønh quaû naøy thaät ñaùng haõnh dieän, khoâng nhöõng vì chuùng ta ñaõ cuøng nhau hoaøn taát moät coâng trình xöùng ñaùng, maø coøn bieåu loä ñöôïc söï ñoàng taâm nhaát trí cuøng tình baïn keo sôn gaén boù trong gia ñình Baûo Bình.
Tính ñeán naêm nay 2001, Khoùa 11 Só Quan Haûi Quaân "Ñeä Nhaát Baûo Bình" ra ñôøi ñaõ troøn 40 naêm. Ñaây tuy chæ laø moät khoaûng thôøi gian töông ñoái ngaén trong gioøng lòch söû, nhöng vôùi caùc Baûo Bình, nhöõng naêm töôi ñeïp nhaát cuûa thôøi nieân thieáu naøy laø moät chaëng ñöôøng daøi, coù theå coi nhö caû cuoäc ñôøi. Töø nhöõng thö sinh cuûa tuoåi ñoâi möôi môùi ngaøy naøo cuøng chung moäng haûi hoà döôùi maùi quaân tröôøng, giôø ñaây, ña soá caùc Baûo Bình ñaõ ñeán tuoåi "tri thieân meänh". Keû coøn, ngöôøi maát, bieát bao thaêng traàm bieán ñoåi cuõng nhö kyû nieäm vui buoàn ñaõ toâ ñaäm neùt trong suoát 40 naêm soâi ñoäng aáy.
Giôø ñaây, sau nhöõng giaây phuùt voäi vaõ vôùi sinh hoaït haøng ngaøy, loøng chuùng ta khoâng khoûi coù ñoâi luùc baâng khuaâng veà quaù khöù, hoài töôûng khoaûng thôøi gian ñaõ qua, nhaát laø ñoái vôùi caùc Baûo Bình khoâng coøn phaûi baän roän nhieàu vôùi cuoäc soáng. Nhöõng sinh hoaït, kyû nieäm cuøng chia xeû trong quaân tröôøng, trong thôøi gian phuïc vuï taïi caùc ñôn vò HQVNCH cuõng nhö trong cuoäc ñôøi löu vong taïi haûi ngoaïi trôû thaønh nhöõng daáu aán khoù queân. Do ñoù, cuoán Nieân Giaùm ñöôïc bieân soaïn nhaèm theå hieän, chia xeû nhöõng hình aûnh, tình caûm thaân thöông, vaø hy voïng nhö moùn quaø löu nieäm cho theá heä Baûo Bình mai sau.
Nhö caùc baïn ñaõ thaáy, ña soá nhöõng baøi trong Nieân Giaùm ñeàu do caùc Baûo Bình töï vieát veà mình hoaëc baïn beø, ngöôøi coøn cuõng nhö keû maát. Vì vaäy, moãi baøi thöïc ra laø moät ñoaïn phim trung thöïc ghi laïi caùc sinh hoaït, kyû nieäm buoàn vui cuøng nhöõng taâm tö, tình caûm thaàm kín, hoaëc thaønh quaû trong quaù khöù, hieän taïi vaø öôùc voïng töông lai cuûa moãi ngöôøi. Coù theå noùi, tuy quen bieát nhau ñaõ laâu nhöng chuùng ta chæ thaáy beà ngoaøi, baây giôø môùi ñöôïc dòp nhìn roõ hôn töøng khuoân maët baïn beø vaø nhaát laø thaáu hieåu noäi taâm cuûa moãi Baûo Bình qua nhöõng "giaác mô thôøi nieân thieáu", "moäng haûi hoà", "con ngöôøi toâi" v.v... tuy ñôn sô nhöng raát chaân thaønh, caûm ñoäng naøy. Vì toân troïng yù thích rieâng tö neân ñoâi khi BBT ñaõ giöõ nguyeân nhöõng gì caùc baïn muoán chia seû vôùi anh em, duø raèng hình thöùc hay noäi dung cuûa baøi taâm tình khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi yù ñònh ban ñaàu.
Ñoïc caùc baøi trong Nieân Giaùm, chaéc chuùng ta khoù coù theå ngôø raèng taát caû nhöõng Baûo Bình töøng mieät maøi trong cuoäc chieán laïi mô moäng, ñaày tình nghóa vaø töï haøo ñeán nhö vaäy, tuy moãi ngöôøi bieåu loä theo caù tính ñaëc thuø. Hôn nöõa, nieàm haõnh dieän naøy khoâng chæ bieåu loä trong phaïm vi tình yeâu caù nhaân, gia ñình maø coøn bao truøm caùc laõnh vöïc roäng lôùn hôn nhö tình baïn, vaø nhaát laø tình yeâu Toå Quoác Ñaïi Döông.
Tröôùc heát, noùi veà mô moäng, töôûng khoâng coøn gì ñeïp hôn giaác Moäng Haûi Hoà: "Hoàn toâi cuõng gheù laïi Nha-Trang, nôi giuùp bieán Moäng Haûi Hoà cuûa toâi thaønh hieän thöïc. Cuoái cuøng hoàn toâi phieâu du vaøo vuõ truï ñaày traêng sao, tìm veà laïi Nguoàn Coäi." Vaø giaác moäng vieãn du:"Ñaõ quen xa nhaø, nhieàu di-chuyeån, toâi ñaõ mô thích nhöõng chuyeán ñi xa, nhöõng vuøng ñaát laï vaø yeân laønh hôn. Toâi ñaõ ñeán vôùi Haûi-Quaân trong söï mô öôùc ñoù." Ñoâi khi laø vôõ moäng:"Toâi ñaõ lô mô caûm thaáy laø mình choïn laàm ngheà, vì say soùng quaù vaø oùi möûa lieân tieáp maáy ngaøy treân taàu, khoâng luùc naøo tænh taùo caû." Coøn ñaây laø "Giaác Mô Thôøi Nieân Thieáu", tuy chöa hoaøn toaøn thöïc hieän, nhöng ñaõ giuùp chuùng ta tröôûng thaønh: "Nhieàu naêm ñaõ troâi qua, toâi vaãn chöa thöïc hieän ñöôïc giaác mô thôøi nieân thieáu nhöng toâi khoâng coøn oaùn ngöôøi, haän ñôøi." Ngoaøi moäng vaø mô, coøn coù nhöõng öôùc voïng taàm thöôøng tuy coù pha ñoâi chuùt laõng maïn: "Öôùc mong coù ngaøy ñöôïc "Röôùc tình veà vôùi queâ höông" ñöa Duyeân Nam cuûa mình veà thaêm queâ höông "Laøng Toâi" naèm ven soâng Ñaùy nôi ñaát Baéc."
Loàng trong nhöõng giaác mô vaø öôùc voïng thaàm kín, caùc Baûo Bình coøn raát töï haøo veà quaù khöù quaân nguõ cuûa mình: "Chuùng ta ñaõ trôû thaønh nhöõng Só quan khoùa Ñeä-Nhaát Baûo-Bình, ngöï trò bieån caû, doïc theo chieàu daøi cuûa ñaát nöôùc vôùi nieàm haõnh dieän: "Treân laø Trôøi, döôùi laø Ñaát, giöõa laø Ta." Nhöõng chuyeán haûi haønh cöïc nhoïc ngaøy xöa nay trôû thaønh nhöõng cuoäc nhaøn du Vöông quoác: "Moãi khi rôøi Saøi-Goøn ñi coâng-taùc, toâi mang traùch-nhieäm Só-Quan Thaâm-Nieân Hieän-Dieän treân Bieån vaø Chæ-huy Chieán-Thuaät khaép Bieån Ñoâng, "Vöông-quoác" cuûa toâi noùi cho söôùng mieäng khi "gaùy", keùo daøi töø vó-tuyeán 17 cho ñeán bieân-giôùi Cambodge gaàn Haûi-Caûng Sihanoukville"
Nhöng ngoaøi nhöõng giaác mô xen laãn töï haøo, caùc Baûo Bình ñeàu raát thöïc teá "bieát mình bieát ngöôøi", vôùi tình caûm saâu ñaäm daønh cho gia ñình, ñaëc bieät daønh cho ngöôøi baïn ñôøi nhöõng boâng hoàng tình yeâu loäng laãy nhaát. Xin caùm ôn caùc chò, vôùi söï thoâng caûm, chòu ñöïng vaø hy sinh voâ bôø beán ñaõ giuùp chuùng toâi coøn giöõ ñöôïc nhöõng töï haøo vaø kieâu haõnh hoâm nay. Haàu nhö trong baát cöù baøi vieát naøo chuùng ta cuõng coù theå tìm thaáy nhöõng lôøi tri aân vaø nieàm haõnh dieän: "Toâi cuõng nhaân dòp naøy xin caùm ôn ngöôøi baïn ñôøi, ngöôøi ñaõ cho toâi 28 naêm haïnh phuùc, ñaõ chia xeû nhöõng gian truaân trong nhöõng naêm môùi tôùi Hoa-Kyø, ngöôøi vôùi 3 vaên baèng ñaïi-hoïc nhöng cuõng ñaõ töøng queân mình laø döôïc-só, laøm vieäc nhö hotel maid, McDonald counter person, waitress nhaø haøng Taàu, assembler, technician, tröôùc khi trôû thaønh software engineer." Hoaëc: " ... Vaø ñaëc bieät caùm ôn ngöôøi yeâu vaø cuõng laø ngöôøi vôï suoát ñôøi." Tình yeâu vaø loøng chung thuûy cuûa caùc chò Baûo Bình taän tuïy giuùp choàng vöôït qua nhöõng gian nan thaät ñaùng ca ngôïi: "Toâi thaät caûm ñoääng vaø voâ cuøng bieát ôn vôï con toâi. Duø soáng trong hoaøn caûnh khoù khaên, thieáu thoán, nhöng vôï toâi vaãn giöõ moät loøng chung-thuûy vôùi toâi." Vaø ñaây laø nhöõng caûm xuùc chaân thaønh: "Vôï toâi ñaõ coøng löng ñaïp töøng ñöôøng kim muõi chæ nuoâi daïy cho con gaùi toâi aên hoïc khoân lôùn neân ngöôøi, naém trong tay cuøng moät luùc hai caáp baèng ñaïi-hoïc (luaät-sö vaø döôïc-só ). Ñaây laø caûm-xuùc chaân-thaønh saâu-saéc nhaát phaùt-xuaát töø nôi saâu thaåm cuûa taâm-hoàn toâi." Tuy nhieân, phaûng phaát ñaâu ñoù vaãn coøn coù caùi "reglo" cuûa oâng HaïmTröôûng: "Ñaõ khoâng xin xoû maø chuùng ta coøn coá gaéng xaây-döïng gia-ñình ñöôïc nhö hieän-taïi xem ra cuõng nhôø caùi haäu-vaän toát soá cuûa Baø ñaáy!"
Sau tình yeâu daønh rieâng cho gia ñình, chuùng ta coøn thaáy raát roõ tình baïn gaén boù laâu naêm: "Nhìn laïi doøng ñôøi 40 naêm töôûng chöøng nhö môùi hoâm qua. Ngaøy nay coù baïn ñaõ ngoaøi thaát thaäp coå lai hi, baïn treû nhaát cuõng ñaõ gaàn luïc tuaàn. Coù baïn ñang taän tuïy vôùi coâng vieäc, coù baïn ñaõ veà höu, vaø cuõng coù baïn ñang luûi thuûi beân giöôøng beänh. Taát caû chæ coøn laïi moät moái tình: tình baïn vaø tình gia ñìnhh. Caùc moái tình naøy aáp uû chuùng ta cho ñeán heát cuoäc ñôøi." Vaø nhöõng kyû nieäm buoàn vui: "Ñaõ 40 naêm qua roài vôùi bao kyû nieäm quaân tröôøng, coøn laïi gì cho nhau? Xuaân xanh ñaõ ñeán luïc tuaàn maø cöù töôûng nhö thôøi coøn trai treû. Vaâng, ñoâi khi trong thoaùng choác con ngöôøi ñaõ queân hieän taïi vaø soáng vôùi moät thôøi dó vaõng xa xöa, moät thôøi ñeå nhôù ñeå thöông. Cuõng chính nôi ñaây, khoâng roõ xuaát xöù ngoïn nguoàn töø ñaâu, toâi ñöôïc caùc baïn ñaët theâm cho caùi teân goïi "Tính Ngöïa"; theá laø caùi teân ngoä nghónh naøy cöù thaûn nhieân ñeo ñuoåi trong suoát thôøi gian gaàn hai naêm ôû quaân tröôøng, khoâng nhöõng theá maø maõi cho ñeán baây giôø khi tuoåi ñaõ gaàn xeá boùng, caùi teân aáy vaãn coøn ñöôïc ghi nhôù trong kyù öùc toâi vaø caùc baïn." Coù baïn coøn maïnh daïn tuyeân boá: "Caùi "tuïc danh" caùc baïn ñaët cho toâi sao maø ñuùng theá! Toâi vaø baø xaõ raát thích caùi teân naøy, duø ñoåi vaøng chuùng toâi cuõng khoâng chòu".
Chuùng ta cuõng khoâng maáy ngaïc nhieân khi thaáy nhieàu Baûo Bình, sau bao nhieâu ñoåi thay, ñaõ nhaän thaáy cuoäc ñôøi chæ laø huyeãn moäng. Coù ngöôøi thuaám nhuaàn trieát lyù voâ thöôøng, saéc khoâng cuûa nhaø Phaät: "Trong luùc hoaøng hoân cuûa cuoäc ñôøi toâi chôït thaáy raèng "Vaïn vaät voâ thöôøng, caùt buïi trôû veà vôùi caùt buïi", nhöng coù moät caùi gì ñoù ngöôøi ta noùi "coøn laïi khi qua ñôøi". Hoaëc doác loøng tìm ñaïo: "Caùi maø mình ñi tìm laïi choân daáu ôû trong chính mình döôùi nhieàu lôùp buïi môø. Laøm theá naøo cho taâm trôû laïi “bình thöôøng” vì “Bình thöôøng taâm laø ñaïo”. Hay ñaõ tìm ñöôïc giaùc ngoä "... Vaø cuõng chính moät mình toâi boång nhieân laïc böôùc vaøo Thieàn. Hoäi-ngoä cuøng chaân-lyù. Caùi giaây phuùt giaùc-ngoä naøy dieãn taû laøm sao ñaây? Ai thaáy ñöôïc nôi toâi caùi taâm-thöùc vaéng laëng, söï vaéng laëng tuyeät-ñoái trong yeân nghæ, thoâng-minh saùng-suoát vaø chieáu soi roõ raøng."
Cuoái cuøng, duø traûi qua bieát bao nhieâu ñaày ñoïa cay ñaéng, caùc Baûo Bình vaãn giöõ vöõng lyù töôûng quoác gia vaø tình yeâu queâ höông vôùi: "Ñieàu mong öôùc laø sôùm giaûi-theå cheá-ñoä Coäng-saûn taïi Vieät-Nam ñeå coù theå trôû veà queâ-höông, göûi naém xöông taøn nôi queâ Cha ñaát Toå." Hoaëc: "Moät nöôùc Vieät-Nam thanh-bình, thònh-vöôïng, thaät söï töï-do, khoâng Coäng-saûn döôùi moïi hình thöùc. Toâi mong muoán veà soáng laïi nôi queâ höông yeâu-daáu khi saïch boùng quaân thuø."
Nhìn laïi, sau bao nhieâu thay ñoåi cuûa cuoäc ñôøi, chuùng ta ñaõ ñöôïc raát nhieàu maø thaät söï chaúng coù gì, nhö voû oác chô vô treân baõi caùt, nhöng trong loøng chöùa bieát bao soùng gioù ñaïi döông. Ñònh meänh ñaåy ñöa moãi ngöôøi moät loái, nhöng duø trong hoaøn caûnh naøo, chuùng ta ñeàu coù theå töï haøo raèng Baûo Bình laø nhöõng ngöôøi troïn tình troïn nghóa. "Tình nhö bieån roäng, nghóa töïa soâng daøi".
Thöa caùc baïn Baûo Bình thaân meán,
Khi ñoïc ñeán nhöõng haøng chöõ naøy laø luùc caùc baïn ñaõ gaàn hoaøn taát cuoäc haønh trình kyù öùc, vöôït thôøi gian trôû veà neûo ñöôøng Kyû Nieäm 40 naêm Ñeä Nhaát Baûo Bình. Ngay khi môû trang ñaàu, chuùng ta ñaõ xum hoïp ñeå oân laïi nhöõng kyû nieäm buoàn vui, töø thuôû gaëp nhau trong quaân tröôøng cho tôùi ngaøy nay. Luùc ñoùng laïi trang cuoái laø giôø phuùt chia tay vöông vaán, maáy ai traùnh khoûi ñoâi chuùt buøi nguøi, buoàn man maùc, nhôù baâng khuaâng? Tuy nhieân, caùc baïn neân vui, vì cuoái buoåi hoïp maët naøy thöïc ra laø phaàn chuaån bò caàn thieát ñeå môû ñaàu cho nhieàu cuoäc hoïp maët khaùc, töông töï nhö con taøu veà beán ñeå söûa soaïn cho nhöõng chuyeán vieãn du töông lai.
Chuùng toâi thaønh thaät caùc baïn va gia ñình ñaõ nhieät taâm coäng taùc. Meán chuùc caùc baïn vaø böûu quyeán luoân an maïnh ñeå chuùng ta cuøng hoïp maët ñoâng ñuû nhöõng kyø sau.
Taïm bieät.
Ban Bieân Taäp
PHUÏ BAÛN
40 NAÊM KYÛ-NIEÄM – ÑEÄ NHAÁT BAÛO-BÌNH
Nhöõng Chöõ Vieát Taét Glossary of Abbreviations and Terms
ACTOV Accelerated Turnover to the Vietnamese, Chöông-trình chuyeån-giao chieán-cuï Hoa-Kyø cho Vieät-Nam ACTOVLOG Accelerated Turnover to the Vietnamese, Logistics: Chöông-trình chuyeån-giao, ngaønh tieáp-vaän ACTOVRAD Accelerated Turnover to the Vietnamese, Radar Stations: Chöông-trình chuyeån-giao heä-thoáng Radar Duyeân-Phoøng AKL Light Cargo Ship, Löông-Vaän-Haïm ASPB Assault Support Patrol Boat, Trôï-Chieán-Ñónh ATC Armored Transport Craft, Quaân-Vaän-Ñónh Thuûy-Boä BTL/HQ Boä Tö Leänh Haûi-Quaân BTTM/QLVNCH Boä Toång-Tham-Möu Quaân-Löïc Vieät-Nam Coäng-Hoaø CCHQ Caên-Cöù Haûi-Quaân CCYTTV Caên-Cöù Yeåm-trô Tieáp-Vaän CIA Central Intelligence Agency CIC Combat Information Center - Trung-Taâm Chieán-Baùo COMNAVFORV Commander U.S. Naval Forces, Vietnam COMUSMACV Commander U.S. Military Assistance Command, Vietnam CHT Chæ-Huy-Tröôûng CHP Chæ-Huy-Phoù DAO U.S. Defense Attacheù Office DÑ Duyeân-Ñoaøn DER Radar Picket Escort Ship, Khu-Truïc-Haïm DK Duyeân-Khu DVH Döông-Vaän-Haïm ÑÑT Ñaïi-Ñoäi-Tröôûng ÑKB Ñaøi Kieåm-Baùo ÑU Ñaïi-UÙy GÑHT Giang-Ñoaøn Hoä-Toáng GÑNC Giang-Ñoaøn Ngaên-Chaën GÑXP Giang-Ñoaøn Xung-Phong GÑTL Giang-Ñoaøn Truïc-Loâi GÑTT Giang-Ñoaøn Tuaàn-Thaùm HÑDP Haûi-Ñoäi Duyeân-Phoøng HÑÑN Haûi-Ñoäi Ñaëc-Nhieäm HÑXP Haûi-Ñoaøn Xung-Phong HhQ Haønh-Quaân HLV Huaán-Luyeän-Vieân HQ Haûi-Quaân HQCX Haûi-Quaân Coâng-Xöôûng HQVN Haûi-Quaân Vieät-Nam HQVNCH Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-hoøa HTH Hoä-Toáng-Haïm HVH Haûi-Vaän-Haïm KTH Khu-Truïc-Haïm KQVN Khoâng-Quaân Vieät-Nam LCM Landing Craft, Mechanized, Quaân-Vaän-Ñónh LCU Landing Craft, Utility, Giang-Vaän-Haïm LCVP Landing Craft, Vehicle and Personnel; Tieåu-Vaän-Ñónh LDDN Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm LDNN Lieân-Ñoaøn Ngöôøi Nhaùi LLDN Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm LLDP Löïc-Löôïng Duyeân-Phoøng LLNC Löïc-Löôïng Ngaên-Chaën LLTB Löïc-Löôïng Thuûy-Boä LLTT Löïc-Löôïng Tuaàn-Thaùm LLTÖ Löïc-Löôïng Trung-Öông LSIL Landing Ship, Infantry, Large, Giang-Phaùo-Haïm LSM Landing Ship, Medium, Haûi-Vaän-Haïm LSSL Landing Support Ship, Large, Trôï-Chieán-Haïm LST Landing Ship, Tank, Döông-Vaän-Haïm MACV Military Assistance Command, Vietnam MSC Mine Sweeper Coastal, Truïc-Loâi-Haïm NAVFORV Naval Forces, Vietnam NC Nhieäm Chöùc PBR River Patrol Boat, Giang-Toác-Ñónh PC Patrol Craft (Submarine Chaser), Hoä-Toáng-Haïm PCE Patrol Craft Escort, Hoä-Toáng-Haïm PCER Patrol Craft Escort Rescue, Hoä-Toáng-Haïm PCF Fast Patrol Craft, Khinh-Toác-Ñónh PG Patrol Gunboat, Khinh-Toác-Haïm PGM Patrol Motor Gunboat, Tuaàn-Duyeân-Haïm POW Prisoner of War, Tuø-Binh PT Motor Torpedo Boat , Ngö-Loâi-Ñónh PTHC Phoøng-thuû Haûi-Caûng PTF Fast Patrol (Torpedo) Boat, Ngö-Loâi-Ñónh QÑQGVN Quaân-ñoäi Quoác-Gia Vieät-Nam QLVNCH Quaân-löïc Vieät-Nam Coäng-Hoaø RAG River Assault Group, Giang-Ñoaøn Xung-Phong RAID Riverine Assault Interdiction Division, Giang-Ñoaøn Ngaên-Chaën RPC River Patrol Craft, Tuaàn-Giang-Ñónh RPG Rocket Propelled Grenade RVN Republic of Vietnam, Vieät-Nam Coäng-Hoøa SEAL Sea Air Land (Naval Commando), Haûi-kích SOG Special Operation Group or Studies and Observation Group -Toaùn Nghieân-Cöùu vaø Quan-Saùt (Nha Kyõ-Thuaät) S.O.P Standard Operation Procedure, Quy-Luat Ñi"u-Haønh Caên-Baûn SPVDH Sôû Phoøng-Veä Duyeân-Haûi SQHQ Só-Quan Haûi-Quaân STCAN/FOM Services Techniques des Constructions et Armes Navales France Outre Mer (French-designed River Patrol Craft) Tieåu-giaùp-ñónh (ñoâi khi goïi laø Truy-Kích-Ñónh) SVCU Sinh-Vieân Chuaån-Uùy SVSQ Sinh-Vieân Só-Quan TDÑ Tuaàn-Döyeân-Ñónh TDH Tuaàn-Döông-Haïm hay Tuaàn-Duyeân-Haïm TDYTTV Tieàn-Doanh Yeåm-trô Tieáp-Vaän TT Thöïc Thuï (Caáp-baäc) TL/HQ Tö Leänh Haûi-Quaân TL/HhQ Tö Leänh Haønh-Quaân TMT/HQ Tham-Möu-Tröôûng Haûi-Quaân TMT/HhQ Tham-Möu-Tröôûng Haønh-Quaân (Soâng, Bieån) TMP/HQ Tham-Möu- Phoù Haønh-Quaân TMP/QH Tham-Möu- Phoù Quaân-Huaán TMP/TV Tham-Möu- Phoù Tieáp-Vaän TQLC Thuûy-Quaân Luïc-Chieán TTCB Trung-Taâm Chieán-Baùo - CIC: Combat Information Center (treân caùc Khu-Truïc-Haïm DER, vaø Tuaàn-Döông-Haïm WHEC) TTHL Trung-Taâm Huaán-Luyeän TTHQ Trung-Taâm Haønh-Quaân TTMT/QLVNCH Toång Tham-Möu-Tröôûng Quaân-Löïc Vieät-Nam Coäng-Hoaø TTTL Trung-Taâm Tieáp-Lieäu TU Thieáu-UÙy UDT Underwater Demolition Team Bieät-haûi. USCG U.S. Coast Guard V1DH Vuøng 1 Duyeân-Haûi V3SN Vuøng 3 SoângNgoøi VC Vieät Coäng VM Vieät-Minh VNCH Vieät-Nam Coäng-Hoøa VT 17 Vó-Tuyeán 17 (Vuøng Phi Quaân-Söï) WPB (White) Patrol Boat, 82-Foot Coast Guard Cutter. Tuaàn-Duyeân-Ñónh WHEC Coast Guard High Endurance Cutter. Tuaàn-Döông-Haïm YOG Yard Oil Gasoline Barge, Self-propelled, Hoaû-Vaän-Haïm.
Degree AA -- Associate of Art AS -- Associate of Science BA -- Bachelor of Arts BFA -- Bachelor of Fine Arts BS -- Bachelor of Science DEN -- Doctorate of Dentistry MBA -- Master of Business Administration MD -- Medicine Doctor MFA -- Master of Fine Arts MS -- Master of Science MSW -- Master of Social Work PHD -- Doctor of Philosophy
|